Giám đốc Bảo tàng Đà Nẵng Huỳnh Đình Quốc Thiện cho biết, đây là các sự kiện đầu tiên trong chuỗi các hoạt động kỷ niệm 165 năm Đà Nẵng mở đầu mặt trận chống Liên quân Pháp - Tây Ban Nha, nhằm ôn lại quá khứ hào hùng của dân tộc; đồng thời tuyên truyền, giáo dục về truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc cho thế hệ trẻ.
Chuỗi hoạt động kỷ niệm chính thức diễn ra từ ngày 25/8 đến hết tháng 9/2023 gồm: Cuộc thi tìm hiểu về kiến thức lịch sử trong giai đoạn này với chủ đề “Chân trần, chí thép” tại các di tích liên quan đến sự kiện; Tọa đàm khoa học “Bảo tồn và phát huy giá trị các di sản liên quan đến cuộc chiến tranh Mậu Ngọ (1858 - 1860)”; từ ngày 31/8 - 6/9 diễn ra Triển lãm ảnh “Đà Nẵng buổi đầu kháng Pháp - Tây Ban Nha (1858 - 1860) - Di sản còn lại với thời gian” tại Khu Di tích lịch sử quốc gia Nghĩa Trủng Hòa Vang; Chương trình "Em yêu lịch sử" với chủ đề "Khát vọng non sông: Danh tướng Nguyễn Tri Phương" diễn ra vào ngày 22/9 tại Trường Tiểu học Nguyễn Tri Phương, phường Thọ Quang, quận Sơn Trà.
Bên cạnh đó, trong tháng 9, Bảo tàng Đà Nẵng phối hợp với các trường học trên địa bàn thành phố thường xuyên tổ chức các hoạt động giáo dục chuyên đề "Đà Nẵng mở đầu mặt trận chống Liên quân Pháp - Tây Ban Nha (1858 - 1860)".
Đà Nẵng là nơi đầu tiên Liên quân Pháp - Tây Ban Nha đặt chân tới hồi thế kỷ XIX để thực hiện kế hoạch xâm chiếm toàn bộ Việt Nam. Trong bối cảnh ấy, nhân dân Đà Nẵng trở thành những người đầu tiên và đại diện cho nhân dân cả nước kiên cường chống lại các thế lực xâm chiếm đến từ phương Tây hùng mạnh, đầy tham vọng với vũ khí, phương tiện hiện đại.
Khi nổ súng tấn công Đà Nẵng, Liên quân Pháp - Tây Ban Nha cho rằng đây là một mục tiêu dễ dàng, vì thế họ thực hiện chiến lược “đánh nhanh, thắng nhanh”. Tuy nhiên, thực tế ngược lại hoàn toàn với những suy đoán của đội quân xâm lược. Trước tinh thần chiến đấu ngoan cường của nhân dân Quảng Nam - Đà Nẵng và quân đội triều đình nhà Nguyễn, cùng với sự lãnh đạo tài tình của các vị tướng Đào Trí, Lê Đình Lý và đặc biệt là danh tướng Nguyễn Tri Phương, Liên quân Pháp - Tây Ban Nha đã bị sa lầy trong cuộc chiến này suốt 18 tháng 22 ngày và phải rút quân trong thất bại.
Sự kiện này được xem là thắng lợi lớn và duy nhất của quân và dân ta ở mặt trận Đà Nẵng trong hơn một phần tư thế kỷ chống xâm lược từ năm 1858 đến 1884.