Nhớ Tướng Giáp chỉ huy mở đường kéo pháo Điện Biên Phủ

Lần giở những bức hình chụp chung với Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong những chuyến ra thăm Đại tướng tại Hà Nội, cựu chiến binh Điện Biên Phủ - đại tá Ung Răng, không kìm được xúc động. Với ông, những bức ảnh đó là kỷ vật vô cùng quý giá.


Nguyên là tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 444 và là người có đóng góp sáng kiến về mở đường kéo pháo vào trận địa góp phần làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ, ông Ung Răng nhiều lần vinh dự được gặp Tướng Giáp. Năm nay đã ngoài 92 tuổi (ngụ tại phường Phú Cường, TP. Thủ Dầu Một, Bình Dương), nhưng ông Ung Răng vẫn nhớ như in những năm tháng hào hùng trong chiến dịch Điện Biên Phủ mà ông từng tham gia.

Chỉ lên tấm ảnh chụp với Đại tướng Võ Nguyên Giáp treo trang trọng giữa nhà, ông Răng nghẹn ngào: Lần tôi cùng đồng đội ra Hà Nội vào năm 2002, được gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp, một đồng đội chỉ về phía tôi và hỏi Đại tướng liệu Đại tướng có còn nhớ Đại tá Ung Răng, người mở đường cho công tác kéo pháo vào trận địa Điện Biên Phủ. Đại tướng nói "có nhớ chứ" và người ôm chầm lấy tôi. "Lúc đó tôi cảm nhận được sự nồng ấm, thân thiện, gần gũi như anh em lâu ngày gặp lại từ cái ôm của Đại tướng" - cựu chiến binh Ung Răng hồi tưởng.

Những năm tháng tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ giờ như những thước phim quay chậm trước mắt, ông bồi hồi: Tôi là tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 444, đơn vị được giao nhiệm vụ mở đường, bắc cầu bảo đảm giao thông thông suốt cho chiến dịch Điện Biên Phủ, nhất là mở đường cho đoàn bộ binh kéo pháo ra trận địa. Trong chiến dịch Điện Biên Phủ tôi chưa khi nào được gặp trực tiếp Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhưng mọi mệnh lệnh chỉ đạo của Đại tướng chúng tôi đều thực hiện rất nghiêm.

Ông Răng nhớ như in lần Đại tướng chỉ đạo lực lượng công binh đoàn kết với pháo binh (trong đó có tiểu đoàn 444) làm nhiệm vụ mở đường: Lúc đó, nhiệm vụ mở đường hết sức khó khăn, địa hình hiểm trở, lực lượng tham gia còn thiếu kinh nghiệm nên rất lúng túng nhưng sự sáng tạo, niềm tin của Đại tướng đã thôi thúc mọi người quyết tâm thực hiện.

Tiểu đoàn 444 là một trong những đơn vị đóng góp một sáng kiến trong làm đường kéo pháo, giải quyết thành công những khúc đường vòng móng ngựa trên vách núi (đoạn từ Bản Xỉn qua Pu-ya-tao sang phía tây lòng chảo Điện Biên) dài khoảng 18km để đưa pháo vào trận địa như kế hoạch Đại tướng vạch ra. Cùng với các lực lượng, tiểu đoàn 444 nhanh chóng khắc phục khó khăn, xây dựng nên những đường mòn kéo pháo vào trận địa, góp phần cùng toàn quân làm nên thắng lợi vẻ vang - một Điện Biên Phủ "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu".

Ông Răng cho biết: Đường cho pháo cơ giới đi qua phải rộng đủ 3,5m, độ dốc tối đa 9% và bán kính đường vòng tối thiểu là 12m tại chỗ quay đầu pháo. Tuy nhiên, đường qua đỉnh Yên Ngựa tiến vào trận địa Điện Biên Phủ có đoạn lên rất cao rồi có đoạn lại xuống rất thấp, nhiều khúc cua hẹp nên để di chuyển khẩu đại pháo qua được con đường này là một nhiệm vụ quá khó khăn.

Khi đó mọi người phải mở một con đường cho đoàn xe kéo pháo dù đường có đến 3 chỗ gấp khúc với độ dốc xuống rất thấp và không có con đường nào khác để tránh. Đây là trở ngại cho đoàn kéo pháo vì thời gian không cho phép kéo dài. Tiểu đoàn 444 do đại tá Ung Răng phụ trách được sự chỉ đạo của Đại tướng đã chọn phương án bạt những khu vực sườn đồi làm một mặt phẳng với bán kính 6m để tạo một “mặt bằng” (gọi là tâm vòng móng ngựa) cho bãi đáp của đại pháo. Đây là điểm tập kết để tháo rời pháo ra, vận chuyển qua được khúc cua. Pháo sau đó lắp ráp trở lại và đưa vào đúng vị trí trong trận địa.

Cựu chiến binh Ung Răng tự hào: Về sự kiện đó, báo chí trong, ngoài nước đều nhận định: Đây không còn là một sáng kiến đơn thuần mà đã trở thành một kỳ tích. Đại tướng Võ Nguyên Giáp là vị tướng tài, nhạy bén trong thao lược quân sự từ kế hoạch “đánh nhanh, thắng nhanh” chuyển sang “đánh chắc, thắng chắc”. Việc "Tướng Giáp” vận dụng tốt địa hình, địa thế; ra quyết định kịp thời kéo pháo vào, ra trận địa là mấu chốt quan trọng giúp chiến dịch Điện Biên Phủ toàn thắng, lập nên trang sử chói lọi của dân tộc Việt Nam.


Dương Chí Tưởng