Chiều 23/9, Phiên họp thứ 21, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) khóa XIII đã bế mạc.
Phát biểu kết luận phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nêu rõ: Phiên họp thứ 21 của UBTVQH đã thảo luận, chuẩn bị nhiều nội dung quan trọng cho Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIII. Nêu lên những nội dung quan trọng sẽ được bàn bạc, quyết định tại Kỳ họp thứ 6, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh các đơn vị hữu quan cần phối hợp chặt chẽ, hoàn thiện các tờ trình, báo cáo trình Quốc hội, chuẩn bị chu đáo và kỹ lưỡng cho Kỳ họp tới. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cũng đề nghị Quốc hội quan tâm tới công tác chuẩn bị, tổ chức Đại hội đồng liên minh nghị viện thế giới lần thứ 132 (IPU-132) tại Việt Nam.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng phát biểu bế mạc phiên họp. Phương Hoa – TTXVN |
Trước đó, đầu phiên họp buổi chiều, UBTVQH đã thảo luận cho ý kiến lần đầu vào dự án Luật Xây dựng (sửa đổi).
Qua thảo luận, nhiều ý kiến cho rằng việc xây dựng Luật Xây dựng (sửa đổi) phải nâng cao vai trò, hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước trong hoạt động đầu tư xây dựng, bảo đảm sự quản lý toàn diện, xuyên suốt đối với toàn bộ quá trình đầu tư xây dựng từ khâu chuẩn bị đầu tư đến thực hiện dự án và hoàn thành xây dựng đưa công trình vào khai thác sử dụng; tạo điều kiện và tiền đề để từng bước phát triển và hoàn thiện thị trường xây dựng trong nước gắn với quá trình đổi mới, nâng cao năng lực, sức cạnh tranh của các doanh nghiệp xây dựng Việt Nam.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Phùng Quốc Hiển nêu câu chuyện lãng phí, kém hiệu quả có liên quan tới đầu tư xây dựng cơ bản và đề nghị dự án Luật Xây dựng (sửa đổi) cần phải đảm bảo yếu tố hiệu quả trong việc quy hoạch các công trình. Đánh giá hiện nay việc điều chỉnh quy hoạch xây dựng còn quá dễ dàng, đại biểu cho rằng nguyên tắc của điều chỉnh quy hoạch cần được quy định hợp lý trong dự án luật. Theo Chủ nhiệm Phùng Quốc Hiển, quy hoạch xây dựng phải gắn với chế tài chặt chẽ; khi điều chỉnh phải có căn cứ khoa học. Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách Phùng Quốc Hiển cũng đề cập tới nội dung làm thế nào để đưa trật tự xây dựng vào nền nếp, đặc biệt trong việc cấp phép xây dựng. Dự án luật cần làm rõ nội dung này để hạn chế các công trình không đảm bảo an toàn.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý đánh giá phạm vi điều chỉnh của dự án Luật Xây dựng (sửa đổi) rộng, trong đó có nhiều nội dung dành cho Nghị định, Thông tư hướng dẫn thi hành. Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo rà soát để cố gắng quy định ngay trong dự án luật, hạn chế quy định trong các văn bản dưới luật.
Khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải
Sáng 23/9, cho ý kiến về dự án Luật Đầu tư công, UBTVQH cho rằng cần thiết ban hành Luật Đầu tư công nhằm tạo cơ sở pháp lý đồng bộ, thống nhất; khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, phân tán, lãng phí, góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư công theo đúng mục tiêu, định hướng chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; bảo đảm tính công khai, minh bạch; đáp ứng yêu cầu tái cơ cấu nền kinh tế.
UBTVQH cho rằng, việc ban hành Luật Đầu tư công cần phải là đạo luật tác động mạnh mẽ quá trình tái cơ cấu đầu tư; tăng cường, siết chặt kỷ luật về đầu tư công, khắc phục triệt để những tồn tại yếu kém trong quản lý nhà nước về đầu tư công hiện nay, nhất là khâu quyết định chủ trương đầu tư, chuẩn bị đầu tư, thực hiện nghiêm khắc kỷ cương trong việc phân bổ vốn đầu tư phù hợp chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều băn khoăn về tính thống nhất của Luật Đầu tư công trong hệ thống pháp luật. Luật Đầu tư công liên quan đến một loạt luật khác như Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đầu tư, Luật Xây dựng, Luật Đấu thầu, Luật Đất đai... cũng như các nghị định, thông tư, quyết định, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, thông tư hướng dẫn của các bộ, ngành... Các luật và văn bản quy phạm pháp luật này đã và đang là cơ sở pháp lý để quản lý đầu tư nói chung và hoạt động đầu tư công nói riêng trên toàn quốc.
Băn khoăn về vấn đề đấu thầu, trúng thầu, giá thanh toán, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đặt vấn đề luật quy định đầu tư trên giá nào, quyết định trên giá nào, lấy giá nào để ghi kế hoạch, để trả tiền, nếu đấu thầu rồi vẫn cho điều chỉnh giá sẽ phá vỡ luật. Chủ tịch cho rằng giá trúng thầu và giá thanh toán phải là một giá, trúng thầu bao nhiêu trả thầu bấy nhiêu, tránh câu chuyện điều chỉnh giá triền miên, chỉ điều chỉnh giá thanh toán trong trường hợp bất khả kháng như thiên tai. Nếu luật không giải quyết được vấn đề này sẽ không đảm bảo chất lượng, không có cách gì để phòng chống tham nhũng, lãng phí. Luật phải buộc chặt, quyết định đầu tư không trúng, ai là người chịu trách nhiệm và có quy định về ghi vốn trái phiếu bởi đây cũng là một nguồn đầu tư công.
Làm rõ hơn các vấn đề UBTVQH nêu, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh cho biết về cơ bản, Luật Đầu tư công không có vướng mắc gì lớn so với các luật hiện hành, phạm vi điều chỉnh luật tập trung quy định toàn bộ quá trình quản lý và sử dụng các nguồn vốn đầu tư công từ ngân sách nhà nước, công trái quốc gia, trái phiếu Chính phủ, trái phiếu chính quyền địa phương, nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ, tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước và các khoản vốn đầu tư khác có tính chất ngân sách nhà nước, các khoản vốn vay của ngân sách địa phương để đầu tư xây dựng công trình kết cấu hạ tầng. Bộ đang nghiên cứu hướng đấu thầu trọn gói để hạn chế rủi ro, trong trường hợp cụ thể, nếu có sự tác động quá lớn, các dự án mới được chuyển sang hình thức khác là không trọn gói.
Bộ trưởng khẳng định khi Luật Đầu tư công được ban hành sẽ hạn chế tối đa việc bố trí vốn tràn lan, dàn trải nhiều năm.
Quỳnh Hoa - Chu Thanh Vân