Về vấn đề này, theo BHXH Việt Nam, Nghị định số 134/2015/NĐ-CP của Chính phủ quy định người tham gia BHXH tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.
Chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH tại Hải Dương. Ảnh: TTXVN
Như vậy, mẹ bạn không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, thì bà đủ điều kiện tham gia BHXH tự nguyện.
Về điều kiện để nhận lương hưu, BHXH Việt Nam cho biết, người lao động phải đạt 2 điều kiện: Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định và đủ số năm đóng BHXH.
Về điều kiện tuổi nghỉ hưu, đã được quy định tại Nghị định số 135/2020/NĐ-CP của Chính phủ. Theo đó, tuổi nghỉ hưu đối với lao động nữ từ năm 2024 trở đi là 56 tuổi 4 tháng, sau đó mỗi năm tăng 4 tháng và đến năm 2035 trở đi là 60 tuổi.
Về điều kiện số năm đóng BHXH, theo Luật BHXH hiện hành (Luật BHXH năm 2014), người tham gia đóng BHXH đủ 20 năm, thì đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Tuy nhiên, theo Luật BHXH số 41 (Luật BHXH năm 2024) được thông qua ngày 29/6/2024 và có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, thì người tham gia đóng BHXH đủ 15 năm là đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Như vậy, thời điểm mẹ bạn có đủ 2 điều kiện trên, thì có thể được hưởng chế độ hưu trí.
Hiện mẹ bạn 50 tuổi, thời điểm đủ tuổi nghỉ hưu là năm 2033, khi đó mẹ bạn 59 tuổi 4 tháng. Nếu đóng BHXH ngay bây giờ, khi đủ tuổi nghỉ hưu vào năm 2033, mẹ bạn đã có khoảng 9 năm đóng BHXH, còn thiếu 6 năm đóng BHXH so với quy định tại Luật BHXH năm 2024.
Tuy nhiên, Điều 36 Luật BHXH năm 2024 quy định người tham gia BHXH tự nguyện được đóng BHXH tự nguyện một lần cho thời gian đóng BHXH còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Hiện tại, Chính phủ chưa ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện nội dung trên theo Luật BHXH năm 2024.
Nhưng theo quy định hiện hành (Luật BHXH năm 2014), khi đủ tuổi nghỉ hưu, người lao động được đóng BHXH tự nguyện một lần cho thời gian đóng BHXH còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng).
Nếu Luật BHXH năm 2024 cũng có quy định tương tự như trên, khi đủ tuổi nghỉ hưu vào năm 2033, mẹ bạn chỉ cần đóng BHXH tự nguyện một lần thêm 6 năm là đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Về lương hưu, theo BHXH Việt Nam, mức hưởng tùy thuộc vào số năm đóng BHXH, mức thu nhập đóng BHXH và thời điểm hưởng lương hưu nên không thể tính chính xác.
Tuy nhiên, nguyên tắc là lương hưu của lao động nữ sẽ bằng 45% mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tương ứng với 15 năm đóng BHXH. Sau đó, cứ thêm mỗi năm đóng BHXH thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75% mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng BHXH.
Do đó, bạn và mẹ bạn căn cứ cụ thể vào quy định hiện hành và cập nhật thông tin hướng dẫn của Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi năm 2024 để có thông tin cụ thể hơn.