Sau gần một tháng triển khai gói tín dụng 30.000 tỷ đồng hỗ trợ người dân mua nhà, Ngân hàng Đầu tư Phát triển Việt Nam (BIDV) mới giải ngân được 1- 2 hồ sơ vay mua nhà lãi suất 6%/năm; Ngân hàng Công thương Việt Nam (Vietinbank) đã có khách hàng được giải ngân. Còn tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) hiện chưa thể cho ai vay được vì nhiều khách hàng vẫn chưa thể hoàn thiện hồ sơ do vướng mắc tại khâu xác nhận của chính quyền địa phương về điều kiện ở, mức thu nhập thấp.
Bước khởi đầu thuận lợi
Đến hôm nay, niềm vui của chị Nguyễn Minh Ngọc, công tác tại Công an huyện Gia Lâm (Hà Nội) vẫn còn nguyên vẹn khi chị là một trong những người đầu tiên được vay tiền của ngân hàng mua nhà ở xã hội (NOXH). Chị Ngọc tâm sự: “Hiện nay tôi chưa có nhà ở và đang sống chung với gia đình anh chị tại quận Long Biên - Hà Nội. Sau khi được biết thông tin về chương trình hỗ trợ cho vay mua nhà của Ngân hàng Nhà nước do Vietinbank triển khai, tôi đã tìm kiếm các căn hộ phù hợp theo quy định của chương trình. Tôi đã quyết định lựa chọn căn hộ tại khu Đặng Xá, Gia Lâm, Hà Nội do Tổng Công ty Viglacera là chủ đầu tư vì căn hộ ở đây giá rẻ lại phù hợp với khả năng kinh tế”.
|
Người dân và nhân viên Công ty Vinaconex Xuân Mai làm thủ tục xác định vị trí căn hộ. Ảnh: Tuấn Anh - TTXVN |
Theo chị Ngọc, việc vay vốn sớm ngay từ khi chương trình cho vay hỗ trợ nhà ở của Vietinbank triển khai sẽ giúp chị được hưởng thời gian ưu đãi lãi suất dài hơn. Chị Ngọc không phải là người duy nhất đáp ứng các tiêu chí được vay tiền từ gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng mua NOXH. Tại Hải Phòng, đã có 2 dự án được hưởng ưu đãi từ gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng là Dự án khu chung cư An Đồng của Công ty PG và Dự án nhà dành cho người thu nhập thấp Bắc Sơn của Công ty cổ phần xây dựng và phát triển đầu tư Hải Phòng (CDI). Theo CDI, có 10 khách hàng của công ty đã làm thủ tục vay vốn, trong đó ngân hàng đã thẩm định 2 hồ sơ và sẽ giải ngân trong thời gian tới, trong đó có chị Nguyễn Thị Thu Hà (công tác tại Công ty cổ phần điện nước, lắp máy Hải Phòng). Chị Hà cho biết: “Đến thời điểm này, hồ sơ vay tiền của tôi đã được ngân hàng phê duyệt, chỉ còn chờ xác nhận của CDI tôi sẽ được nhận khoản tiền vay trị giá 150 triệu đồng”.
Để tạo thuận lợi cho các chủ đầu tư và người mua nhà, mới đây, một số doanh nghiệp bất động sản đã ký kết với ngân hàng. Riêng Tổng Công ty Viglacera đã ký kết với Vietinbank và Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank) Theo ông Nguyễn Ngọc Thành - Tổng Giám đốc CDI, một người muốn mua NOXH phải đảm bảo 3 yếu tố: Đáp ứng các tiêu chí mua nhà của người thu nhập thấp; giải trình được khả năng trả nợ gốc và lãi; có tài sản đảm bảo. Trong 3 yếu tố trên thì yếu tố có tài sản đảm bảo đang là vấn đề nan giải nhất của gói hỗ trợ này. Theo ông Thành, phần lớn NOXH đều chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Những người vay tiền mua nhà ở xã hội hầu như không có tài sản thế chấp nào khác ngoài chính căn hộ mà họ mua.
Đơn giản hóa thủ tục vay vốn
Mặc dù đã có những khách hàng được vay mua NOXH nhưng thực tế vẫn phải nhìn nhận đó là những con số rất ít ỏi. Gần 1 tháng trôi qua, nhiều người có nhu cầu vẫn chưa thể tiếp cận được với gói này. Nguyên nhân đầu tiên được xác định là do các thủ tục cho vay còn rất khó khăn. Tại một số ngân hàng, để có thể được hỗ trợ cho vay mua NOXH, trước tiên người mua phải có hợp đồng ký kết với chủ đầu tư mua nhà sau ngày 7/1/2013. Đây là quy định bắt buộc, và chỉ sau khi có hợp đồng này thì ngân hàng mới xét duyệt các loại giấy tờ tiếp theo như: giấy chứng nhận của UBND phường, xã về tình trạng nhà ở, hợp đồng lao động, bảng lương, bảo hiểm xã hội, giấy chứng minh nhân thân...Trong khi đó, thời gian để thực hiện các thủ tục này lại kéo dài, tình trạng làm được giấy tờ này rồi lại thiếu giấy tờ kia là khó tránh khỏi.
Một khó khăn nữa mà người mua nhà gặp phải khi làm thủ tục vay vốn là xác minh thu nhập. Theo ông Phạm Sỹ Liêm, Phó chủ tịch Tổng Hội Xây dựng Việt Nam, phần lớn cán bộ công chức, hoặc nhân viên đều có thu nhập ngoài lương bằng cách làm thêm ngành nghề phụ, hoặc làm thêm giờ… Nếu chỉ dựa vào lương thì khó có thể trang trải đủ cho cuộc sống gia đình. Vậy nhưng, nếu căn cứ vào bảng lương của cơ quan để được vay tiền ngân hàng thì những cán bộ công chức tuổi còn trẻ, mới đi làm, lương bậc thấp khó có thể đáp ứng được. Trong khi đó, đây cũng là đối tượng có nhu cầu mua nhà khá lớn.
Tại Hội nghị tổng kết ngành ngân hàng mới đây, lãnh đạo BIDV đã chỉ ra sự chưa thống nhất trong cơ chế xác định thế nào là người thu nhập thấp. "Các văn bản thì cho rằng thu nhập thấp là dưới 5% so với mức thu nhập trung bình của tỉnh, thành nhưng các địa phương chưa thống kê về thu nhập trung bình. Lãnh đạo Bộ Xây dựng lại nói dưới 9 triệu đồng. Vậy lao động tự do thì ai xác nhận về thu nhập cho họ", lãnh đạo BIDV trăn trở. Cũng có ý kiến cho rằng, kể cả chấp nhận mức thu nhập thấp là từ 9 triệu trở xuống thì điều tréo ngoe lại ở chỗ, mức khởi điểm chịu thuế 9 triệu đến ngày 1/7 mới có hiệu lực. "Thành ra rất nhiều hồ sơ thu nhập từ 5 - 9 triệu đồng/tháng đang phải nằm chờ chính sách có hiệu lực rồi mới được tính tiếp", một cán bộ của ngân hàng thương mại nói.
Hà Vy - Minh Phương