Theo Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), Iran đã cho lắp đặt hàng trăm máy ly tâm thế hệ mới tại một trong các nhà máy hạt nhân của nước này.
Báo cáo của IAEA công bố ngày 22/2 cho biết, các thanh sát viên IAEA trong lần thanh tra tại nhà máy gần thành phố Natanz (miền trung Iran) hôm 6/2 vừa qua đã phát hiện 180 máy ly tâm IR-2m đã được lắp ráp hoàn toàn hoặc một phần. Giới chuyên gia nhận định, máy ly tâm IR -2m có khả năng làm giàu urani nhanh gấp từ 3 đến 5 lần so với các máy ly tâm IR-1 cũ hơn đã được lắp đặt trước đó.
|
Quang cảnh bên ngoài nhà máy hạt nhân Natanz, Iran. |
Một quan chức IAEA nói rằng, Iran dự định lắp đặt khoảng 3.000 máy ly tâm mới tại nhà máy Natanz, nơi khoảng 12.500 máy ly tâm IR-1 đã được triển khai trước đó, để đẩy nhanh tốc độ làm giàu urani. Bên cạnh đó, Iran cũng đã bắt đầu thử hai loại máy ly tâm mới là IR-6 và IR-6s tại một trung tâm nghiên cứu.
Tuy nhiên, báo cáo khẳng định Têhêran chưa vận hành bất kỳ thiết bị mới nào tại nhà máy Fordo mà phương Tây cho là “đáng lo ngại hơn” nhà máy Natanz.
Báo cáo cũng nêu rõ cho đến nay, Iran đã sản xuất được 208 kg urani được làm giàu ở cấp độ 20% và 110 kg trong số này đã được chuyển cho quá trình sản xuất nhiên liệu. Theo các chuyên gia, chỉ 250 kg urani cấp độ 20% là đủ để sản xuất một quả bom nguyên tử, song quá trình này đòi hỏi một số bước đi khác nữa và nếu Iran bắt đầu thúc đẩy việc làm giàu urani ở cấp độ vũ khí thì sẽ bị IAEA phát hiện.
Phản ứng trước thông tin trên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland ngày 22/2 cảnh báo việc Iran lắp đặt máy ly tâm thế hệ mới là hành động leo thang vi phạm các cam kết với HĐBA LHQ và các nghị quyết của IAEA, là một bước đi “mang tính khiêu khích”. Người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney cũng cảnh báo nếu Iran không giải quyết những lo ngại của cộng đồng quốc tế, quốc gia Trung Đông này sẽ phải đối mặt với sức ép lớn hơn và sẽ bị cô lập nhiều hơn nữa.
Văn phòng Thủ tướng Ixraen Benjamin Netanyahu cùng ngày cho rằng báo cáo trên chứng tỏ Iran đang tiếp tục tiến nhanh tới “giới hạn đỏ” mà ông từng đề cập trong bài phát biểu trước Đại hội đồng LHQ hồi tháng 9/2012.
Trong khi đó, Bộ trưởng Văn phòng Ngoại vụ Anh Alistair Burt cho rằng động thái mới của Iran là một mối lo ngại nghiêm trọng, chứng tỏ Têhêran tiếp tục vi phạm các nghị quyết của HĐBA LHQ cũng như IAEA, và là một dấu hiệu khác cho thấy Iran không có ý định đảm bảo với cộng đồng quốc tế rằng chương trình hạt nhân của họ đơn thuần vì mục đích hòa bình.
Về phần mình, Iran đã nhiều lần khẳng định chương trình hạt nhân của họ nhằm mục đích hòa bình. Iran và nhóm P5+1 (gồm các nước thành viên HĐBA LHQ là Anh, Mỹ, Nga, Pháp, Trung Quốc và Đức) dự định gặp nhau vào ngày 26/2 tới ở Cadắcxtan để tìm cách giải quyết vấn đề hạt nhân của Têhêran. Nếu diễn ra đúng kế hoạch, đây sẽ là vòng đàm phán hạt nhân đầu tiên giữa hai bên sau ba vòng đàm phán thất bại ở Mátxcơva (Nga) hồi năm ngoái.
Lê Hải (tổng hợp)