Ngày 17/4, Ngoại trưởng các nước Mỹ, Nga, Ukraine và đại diện Liên minh châu Âu (EU) đã có cuộc gặp tại Geneva (Thụy Sĩ) để tìm giải pháp chính trị cho khủng hoảng tại Ukraine. Tuy nhiên, tình hình cho thấy ít có triển vọng về một bước đi mang tính đột phá.
Căng thẳng tiếp diễn
Ngày 17/4 đã xảy ra đụng độ giữa binh lính Ukraine và những người biểu tình tại một căn cứ quân sự ở thành phố Mariupol ở đông nam nước này, khiến 3 người biểu tình thiệt mạng và 13 người khác bị thương. Vụ việc khiến hàng trăm người tiếp tục đổ ra đường phản đối chính phủ tạm quyền. Xung đột còn lan sang các khu vực lân cận sau khi các binh sĩ từ chối lời kêu gọi của người biểu tình rời khỏi căn cứ.
|
Người biểu tình tại thành phố Mariupol. Ảnh: Reuters |
Trước đó ít giờ, lực lượng an ninh ở Mariupol có sự trợ giúp của trực thăng đã triển khai một chiến dịch trấn áp theo lệnh của chính quyền trung ương. Ngoài việc nổ súng để giải tán người biểu tình, nhân viên an ninh còn bắt giữ 63 người, thu giữ nhiều vũ khí, các thiết bị viễn thông. Đây là những diễn biến mới nhất trong chiến dịch ngăn chặn làn sóng biểu tình và bạo động ở các tỉnh miền Đông Nam sau khi xảy ra các vụ tấn công và phong tỏa một số trụ sở chính quyền.
|
Ngày 17/4, hãng hàng không Aeroflot của Nga thông báo Ukraine đã cấm nhập cảnh đối với tất cả công dân nam độ tuổi từ 16-60 của Nga, trừ những trường hợp cực kỳ đặc biệt. |
Tại các điểm nóng khác ở miền Đông Nam, tình hình có vẻ yên tĩnh hơn. Tại thành phố Slaviansk, chính quyền Kiev không còn điều thêm xe bọc thép vào thành phố. Tại Donetsk, tư lệnh phụ trách chiến dịch ổn định miền nam đã lệnh cho 15 xe bọc thép rời khỏi thành phố Kramatorsk sau khi đoàn xe này bị người dân cản đường. Quốc hội lâm thời Ukraine cũng cho biết đang soạn thảo một Bản ghi nhớ về giải quyết hòa bình tình hình tại các khu vực miền đông nước này, và có thể được thông qua ngay trong ngày 17/4. Tuy nhiên, một số nhà hoạt động ủng hộ liên bang hóa Ukraine cho rằng các chiến dịch quân sự do Kiev tiến hành sẽ vẫn tiếp diễn ở miền Đông Nam.
Hội nghị ít hy vọng đột phá
Cùng ngày, Ngoại trưởng Nga, Mỹ, Ukraine cùng Cao ủy phụ trách chính sách đối ngoại - an ninh của EU Catherine Ashton đã tiến hành nhóm họp tại Geneva. Cuộc gặp được tổ chức theo sáng kiến của phía Mỹ, nhưng ít có dấu hiệu cho thấy nó sẽ đưa đến một kết quả mang tính đột phá. Ngay cả nội dung cơ bản nhất là nghị trình làm việc, các bên cũng không đạt được sự thống nhất.
Trước thềm hội nghị, ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov chia sẻ: “Giảm căng thẳng, giải giáp các nhóm vũ trang bất hợp pháp, cải cách hiến pháp và bầu cử” sẽ là những vấn đề cần được thảo luận. Ngược lại, quyền Ngoại trưởng Ukraine Andrey Deshchytsa nói rằng, Kiev sẽ không đề cập những vấn đề thuộc về nội bộ của Ukraine, như cải cách hiến pháp hay liên bang hóa; thay vào đó là các yêu cầu đòi Nga “rút quân khỏi Crimea”, dọc tuyến biên giới giáp Ukraine; bãi bỏ quyết định của Thượng viện Nga cho phép triển khai quân đội trên lãnh thổ Ukraine...
Khó khăn thêm chồng chất khi phái đoàn Mỹ - nước đóng vai trò tổ chức hội nghị, đến Geneva “thiếu” sự thật tâm nhưng lại “thừa” ý định gây sức ép. Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Victoria Nuland bày tỏ: “Chúng tôi không trông mong nhiều tại những cuộc gặp này, dù tin rằng việc duy trì những cánh cửa ngoại giao là điều cần thiết”. Phát ngôn viên Nhà Trắng Jay Carney dẫn lời Tổng thống Barack Obama thì nói thẳng rằng “đàm phán là một việc, nhưng hành động là việc khác”. Ông Carney còn nói rằng Mỹ đã sẵn sàng thực thi các lệnh cấm vận mới nhằm trừng phát Moskva. Nhà Trắng tiết lộ, các đối tác châu Âu cũng đã mang đến Geneva các “lựa chọn chính sách” để đáp trả Nga nếu Moskva không chịu “nhượng bộ” trong vấn đề Ukraine.
Trong cuộc giao lưu trực tuyến kéo dài gần 4 giờ đồng hồ chiều ngày 17/4 (theo giờ Việt Nam), Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố Nga đã và luôn sát cánh với Ukraine và mặc dù chính quyền hiện nay ở nước này là bất hợp pháp. Nga sẵn sàng là láng giềng tốt và anh em gần gũi để giúp các tỉnh của Ukraine hiểu nhau, đồng thời sẵn sàng trao cho Ukraine thời hạn một tháng để thanh toán nợ khí đốt, hiện lên tới 2,2 tỷ USD. Theo ông, giải pháp cho cuộc khủng hoảng tại Ukraine không phải do Nga và Mỹ quyết định mà là giữa các lực lượng chính trị tại nước này, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người nói tiếng Nga tại Đông Nam Ukraine. Tổng thống Nga cho biết việc Moskva can dự vào bán đảo Crimea một phần là bị ảnh hưởng bởi sự mở rộng của NATO.
Hoài Thanh