Người La Hủ sống tập trung chủ yếu ở huyện Mường Tè (Lai Châu), với dân số khoảng gần 10.000 người. Trước đây, do người La Hủ sống riêng rẽ, biệt lập với bên ngoài, mỗi hộ gia đình sống trên mỏm núi cao, ít gần nhau và trao đổi. Từ những năm 1970 trở lại đây, do ý thức của người dân dần được nâng lên, đồng thời các cấp chính quyền tích cực vận động, hỗ trợ đời sống và nhà ở, nên người La Hủ đã ổn canh ổn cư với nhiều gia đình trong một bản. Sự ràng buộc giữa các thành viên, các gia đình được tăng cường. Người La Hủ ở bản Mu Chi, xã Pa Ủ, huyện Mường Tè (Lai Châu) tổ chức ăn tết truyền thống đoàn kết cộng đồng. |
Trong một cộng đồng bản, xã không có luật tục bằng văn bản quy định rõ ràng, nhưng người La Hủ vẫn ngầm có mối ràng buộc, hay cung cách ứng xử giữa anh em, gia đình, dòng họ, láng giềng. Mọi người luôn có thái độ ôn hoà, giúp đỡ lẫn nhau, tạo điều kiện cho nhau, tôn trọng nhau trong sinh hoạt cộng đồng. Mối liên hệ trong cộng đồng cũng dần được nâng lên.
Ngày lễ, tết, người La Hủ tổ chức vui chơi để các thành viên chia sẻ chuyện gia đình, chuyện làng bản. |
Đặc biệt, trong một bản của người La Hủ, giữa ranh giới của nhà này và nhà kia không có rào chắn, làm dấu mốc đất nhà mình và đất nhà khác, vì đây là tài sản chung của cộng đồng. Gia đình nào đến trước làm nhà trước, khi người khác có nhu cầu làm sau, chỉ cần người làm sau có lễ nhỏ như chai rượu và có lời xin đất thì người đến trước sẽ vui vẻ đồng ý. Người trong bản có nhu cầu chặt gỗ để dựng nhà, chỉ cần đến báo với trưởng bản thì được tạo điều kiện lên rừng khai thác gỗ. Trong nội bộ bản, mỗi thành viên trong bản phải giữ gìn cho mọi người. Gia đình nào có trâu, lợn, bò… bị dịch thì phải mang ra ngoài bản mổ, vì người La Hủ quan niệm giết mổ con vật dịch bệnh trong bản thì sẽ ảnh hưởng xấu đến mọi người và các gia đình.
Gia đình nào có công việc, các gia đình khác trong bản đều đến tận tình giúp đỡ, chia sẻ. |
Người La Hủ đề cao văn hóa ứng xử cộng đồng. Điều này chính là sợi chỉ liên kết, gắn bó giữa các thành viên trong thôn bản. Nhờ vậy mà người La Hủ có thêm sức mạnh để chống chọi với thiên tai, thú dữ.
Khi có gia đình dựng nhà, các thành viên trong bản đến giúp đỡ, thể hiện sự đoàn kết, thân ái. |
Nói về việc chọn nơi cư trú cho cộng đồng, người La Hủ thường có câu:
Đi mãi rồi cũng đến được nơiVùng đất này rất nhiều sản vậtUống rượu ngọt chẳng phải trộn menHạt cơm ăn không cần chày giã…