Để không lãng phí chỉ tiêu tuyển sinh lớp 10 công lập

Theo thống kê của Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh, kết thúc thời gian nhận hồ sơ đợt xét tuyển bổ sung, toàn thành phố chỉ có trên 1.000 thí sinh đăng ký nguyện vọng bổ sung. Trong khi đó, gần 100 trường Trung học Phổ thông trên địa bàn thành phố có tổng chỉ tiêu tuyển bổ sung đến 3.891 em.

Theo quy định, đối tượng của đợt xét tuyển bổ sung này là những thí sinh không trúng tuyển cả ba nguyện vọng trong đợt tuyển sinh chính thức trước đó, có điểm thi bằng điểm chuẩn nguyện vọng 3 của trường muốn đăng ký (đây là mức điểm chuẩn cao nhất của mỗi trường).

Phần lớn hồ sơ đăng ký xét tuyển bổ sung tập trung ở các trường vùng ven, ngoại thành do chỉ tiêu còn lại nhiều và mức điểm chuẩn không quá cao; nhưng lượng hồ sơ vẫn không đủ so với chỉ tiêu cần bổ sung. Thực tế, phần lớn học sinh tại các địa bàn này đã trúng tuyển trong đợt tuyển sinh chính thức, số học sinh còn lại không đủ điều kiện về điểm thi để tham gia xét tuyển bổ sung; còn việc thu hút học sinh ở địa bàn khác đến học là khó bởi khoảng cách đến trường xa.

Một số ít trường trên địa bàn với mức điểm chuẩn vừa phải đã thu hút được số thí sinh đăng ký xét tuyển bổ sung gần đủ so với chỉ tiêu.

Riêng các trường khu vực nội thành, trung tâm, điểm chuẩn tương đối cao chỉ có lác đác vài hồ sơ; các trường tốp trên hầu như không nhận được hồ sơ nào bởi với mức điểm chuẩn cao, rất ít học sinh đã trượt cả 3 nguyện vọng đủ điều kiện để tham gia xét tuyển đợt bổ sung.

Mặt khác, Thành phố thông qua quyết định tuyển bổ sung vào đầu tháng 8, thời điểm này hầu hết học sinh không trúng tuyển lớp 10 công lập đã chọn học ở các hình thức khác như giáo dục thường xuyên, trường tư thục hoặc học nghề.

Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 công lập tại Thành phố Hồ Chí Minh nhiều năm nay cơ bản được giữ ổn định về phương thức thực hiện. Cụ thể, kỳ thi gồm 3 môn thi bắt buộc Toán, Ngữ văn và Ngoại ngữ; học sinh thi vào lớp 10 chuyên sẽ thi thêm môn chuyên. Mỗi học sinh được đăng ký 3 nguyện vọng vào lớp 10 thường; 4 nguyện vọng vào lớp 10 chuyên và không chuyên trong trường chuyên. Năm học 2023 - 2024, Thành phố có trên 96.000 thí sinh dự thi trong khi tổng chỉ tiêu tuyển sinh chỉ gần 77.000, cho thấy nhu cầu học lớp 10 công lập của học sinh thành phố khá lớn.

Tuy nhiên, tình trạng tuyển không đủ chỉ tiêu lớp 10 công lập ở hầu hết các Trường Trung học Phổ thông tại Thành phố không phải là vấn đề mới. Thống kê của Sở Giáo dục và Đào tạo trong ba năm gần đây nhất cho thấy, tỷ lệ học sinh trúng tuyển nộp hồ sơ nhập học vào lớp 10 các trường công lập chưa năm nào đạt mức tối đa mà chỉ dao động từ 92,5 - 93,5%. Lý do là nhiều em trúng tuyển nhưng đã có định hướng đi du học, hoặc đã chọn học ở trường có tiếng khác; một bộ phận học sinh ở trường tư thục dự thi chỉ để thử sức, sau khi trúng tuyển vẫn quay về trường cũ học; cũng có nhiều học sinh do chọn nguyện vọng vào trường khá xa so với nơi cư trú nên không thể theo học (thường xảy ra ở các trường ngoại thành, vùng ven). Ngay cả khi Thành phố thực hiện thêm một đợt tuyển bổ sung nhưng hầu hết các trường công lập trên địa bàn vẫn không tuyển đủ chỉ tiêu lớp 10 được giao. Điều này dẫn đến lãng phí chỉ tiêu được giao, cơ sở vật chất sẵn có của các trường, trong khi nhiều học sinh khác có nhu cầu học trường công lập nhưng không đủ điều kiện.

Để giải quyết vấn đề này, nhiều ý kiến cho rằng ngành Giáo dục Thành phố cần thực hiện tốt hơn công tác tư vấn lựa chọn, đăng ký nguyện vọng lớp 10 phù hợp; đồng thời nghiên cứu giải pháp tuyển sinh phù hợp hơn trong những năm tới. Có ý kiến đề xuất, Thành phố có thể nghiên cứu giải pháp cho phép học sinh điều chỉnh nguyện vọng đã đăng ký sau khi có kết quả thi, để các em có thêm cơ hội chọn trường phù hợp với mức điểm mình đạt được.

Theo Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Hiếu, việc tuyển bổ sung là một giải pháp giúp các trường không lãng phí chỉ tiêu được giao, tuy nhiên cũng khiến các trường bị động trong việc chuẩn bị kế hoạch cho năm học mới. Vì thế, đây sẽ không phải là giải pháp được Thành phố thực hiện định kỳ. Từ kết quả tuyển bổ sung lần này, Sở sẽ có đánh giá và tính toán thêm các giải pháp tuyển sinh lớp 10 công lập trong những năm tới phù hợp hơn. Trong đó, công tác tuyển sinh sẽ được hoàn tất trong tháng 7, để các trường chủ động trong chuẩn bị năm học mới. Các vấn đề liên quan đến công tác tuyển sinh Sở phải nghiên cứu, cân nhắc rất kỹ do liên quan và ảnh hưởng lớn do lượng học sinh trên địa bàn đông.

Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, công tác tư vấn đăng ký nguyện vọng tuyển sinh lớp 10 công lập luôn được chú trọng. Trong đó, quá trình tư vấn các trường Trung học Cơ sở đều khuyến cáo học sinh, phụ huynh cân nhắc lựa chọn nguyện vọng vào lớp 10 phù hợp cả về năng lực học tập lẫn điều kiện đi lại, bởi nếu các em chọn trường xa nơi cư trú sẽ dẫn đến việc đi lại trong suốt 3 năm học Trung học Phổ thông khó khăn. Các trường cũng tư vấn cho các em về nhiều hướng đi khác nếu không vào được lớp 10 công lập như giáo dục thường xuyên, trường tư thục, học nghề.