Phóng viên báo Tin tức đã trao đổi với ông Vũ Mạnh Tiêm, Phó trưởng Ban Tuyên giáo (Tổng liên đoàn lao động Việt Nam) về việc chăm lo tết cho người lao động.
Thưa ông, để chăm lo đời sống cho công nhân và đảm bảo quyền lợi cho công nhân dịp Tết, các cấp công đoàn đã triển khai những hoạt động nào?
Chăm lo đời sống cho công nhân dịp Tết dương lịch và Âm lịch là truyền thống của các cấp công đoàn. Tổng liên đoàn lao động Việt Nam chỉ đạo các cấp công đoàn căn cứ tình hình thực tế trích quỹ chăm lo việc cho công nhân theo phương châm mọi công nhân đều có Tết, tập trung quan tâm tới công nhân có hoàn cảnh khó khăn.
Các cấp công đoàn phối hợp với chính quyền địa phương, người sử dụng lao động đảm bảo quyền lợi cho người lao động, trong đó căn cứ trên thực tế điều kiện của doanh nghiệp, công đoàn tham gia thương lượng để xác định xem mức lương thưởng của người lao động.
Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp tại KCN, KCX do khó khăn kinh tế chỉ có mức thưởng Tết 200.000 – 300.000 đồng/người. Chúng tôi đặc biệt quan tâm tới đối tượng công nhân tại các KCN, KCX. Theo thống kê có khoảng 2 triệu lao động tập trung tại 40 tỉnh thành và phần lớn còn khó khăn. Đa số công nhân tại KCN, KCX phần lớn ở các tỉnh xa. Do đó, công đoàn tổ chức đưa công nhân về quê ăn Tết thông qua chương trình “tấm vé nghĩa tình”. Ở khu vực phía Nam như TP HCM, Bình Dương, Đồng Nai sẽ tổ chức chuyến xe đưa công nhân về các tỉnh phía Bắc. Còn tại KCN, KCX Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Dương sẽ có các chuyến xe đưa công nhân về các tỉnh miền núi phía Bắc, Thanh Hóa – Nghệ An. Nguồn kinh phí huy động từ các doanh nghiệp và công đoàn đứng ra thực hiện. Nhất là dịp nghỉ Tết dài ngày, có nhiều trường hợp công nhân về quê không quay trở lại. Có doanh nghiệp hụt tới 20 -30% lực lượng công nhân nên việc tổ chức đưa và đón công nhân được tổ chức bài bản hơn để công nhân quay lại sản xuất sau những ngày nghỉ Tết giúp doanh nghiệp ổn định, với tỷ lệ quay trở lại trên 95%, giúp doanh nghiệp hoạt động bình thường sau Tết.
Công nhân nghèo được về quê trên những chuyến xe miễn phí Tết Giáp Ngọ 2014 |
Các cấp công đoàn chăm lo đối tượng có hoàn cảnh khó khăn, ốm, bệnh tật từ “Quỹ tấm lòng vàng” của Tổng liên đoàn với hàng chục ngàn xuất. Ngoài ra, việc chăm lo những đối tượng trên thông qua nguồn quỹ công đoàn các cấp, hoạt động xã hội, từ thiện. Mức quà từ 200.000 - 300.000 đồng/người để họ chăm lo Tết và có điều kiện sắm Tết.
Trường hợp công nhân không có điều kiện về quê ăn Tết, công đoàn cùng với doanh nghiệp, nhà trọ tổ chức các hoạt động cho công nhân ăn Tết. Ở các KCN, KCX tại TP Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Hà Nội có các hoạt động văn hóa, văn nghệ, vui chơi, gói bánh chưng… Bên cạnh đó, Tổng liên đoàn và các cấp công đoàn tổ chức thăm hỏi, động viên công nhân làm việc trong ngày Tết như các lĩnh vực vệ sinh môi trường, điện, nước, giao thông…Qua theo dõi, khảo sát thực tế tại địa phương, các tỉnh đều quan tâm và lên kế hoạch đưa chăm lo Tết cho công nhân.
Ông đánh giá như thế nào về ý nghĩa lan tỏa các chương trình do các cấp công đoàn đang triển khai?
Chăm lo tết cho người lao động không chỉ đáp ứng tâm tư, nguyện vọng chính đáng của người lao động, đồng thời phù hợp với truyền thống văn hóa, tính nhân văn của dân tộc Việt Nam.
Để đảm bảo quyền lợi cho người lao động, công đoàn và người sử dụng lao động sẽ có họp bàn để tính toán phân phối điều hòa sao cho phù hợp khoản tiền lương thưởng. Công đoàn tham gia giám sát để nắm rõ tình hình doanh nghiệp hoạt động ra sao, trích quỹ xã hội như thế nào, cũng như việc thực hiện chính sách xã hội đối với người lao động để người lao động được hưởng thành quả sau 1 năm làm việc, đồng thời cũng là ghi nhận thưởng Tết trong năm, tạo sự phấn khởi để đóng góp cho doanh nghiệp, xã hội.
Trong khi đó, chương trình tấm vé nghĩa tình mới triển khai khoảng 3 năm nay và đã mang lại lợi ích xã hội bởi công nhân không phải chen chân xếp hàng mua vé, bị ép giá… Các chương trình do công đoàn và chính quyền các cấp đã giúp nhiều công nhân có cái Tết ấm áp, đoàn viên.
Từ 1/1/2015, lương tối thiểu vùng sẽ tăng khoảng 15%, vậy công đoàn sẽ tham gia giám sát để đảm bảo quyền lợi cho người lao động?
Công đoàn sẽ cùng các ngành chức năng thực hiện giám sát lương tối thiểu thay đổi để đảm bảo quyền lợi cho công nhân. Thực tế, mức trả lương của doanh nghiệp hiện nay trên mức lương tối thiểu vùng mà Nhà nước quy định nhưng cũng có hiện tượng nhiều doanh nghiệp tìm cách cắt giảm, xây dựng lại quy chế khoán sản phẩm, cắt giảm khoản hỗ trợ khác.
Công đoàn sẽ tăng cường kiểm tra và yêu cầu doanh nghiệp thực hiện đúng quy định Nhà nước. Kiểm tra, giám sát mới đây công đoàn cho thấy, mức lương của doanh nghiệp trả trên mức lương tối thiểu nhưng mức ăn còn thấp. Nhiều đơn vị, suất ăn vẫn chỉ 12.000 - 14.000 đồng/người. Đây là mức thấp và chưa đảm bảo chất để tái tạo sức lao động. Để công nhân đảm bảo sức khỏe và tăng tương ứng với mức lương tối thiểu, mức tiền ăn tăng lên mức 19.000 - 20.000 đồng/người.
Bên cạnh đó, các cấp công đoàn sẽ tăng cường giáo dục, phổ biến chính sách pháp luật cho công nhân để họ hiểu hơn về chính sách, quyền lợi và từ đó tự bảo vệ mình.
Xin cám ơn ông!
XC