Trên địa bàn tỉnh hiện vẫn diễn ra tình trạng khai thác khoáng sản tự phát và khó kiểm soát, làm thất thu ngân sách Nhà nước hàng chục tỷ đồng.
Theo số liệu của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Điện Biên, tính từ năm 2016 đến hết quý I/2017, các đơn vị khai thác khoáng sản trong toàn tỉnh đã thực hiện nghĩa vụ nộp ngân sách Nhà nước hơn 7,8 tỷ đồng. Tuy nhiên, so với trữ lượng nguồn tài nguyên bị khai thác trên địa bàn tỉnh Điện Biên thì ngân sách Nhà nước ước tính mỗi năm thất thu khoảng 50 tỷ đồng.
Nguyên nhân cơ bản là do tỉnh có địa bàn rộng; các công trình nhỏ lẻ như: Dự án 135 (Chương trình phát triển kinh tế xã hội các xã đặc biệt khó khăn vùng dân tộc thiểu số và miền núi), xây dựng nông thôn mới, các chương trình giảm nghèo nhanh bền vững… đều ở vùng sâu, vùng xa. Việc chuyển vật liệu xây dựng từ các mỏ về khá xa, do đó nảy sinh hiện tượng sử dụng khoáng sản tại chỗ nhưng phê duyệt khai thác vẫn ở các điểm mỏ.
Bên cạnh đó còn xuất hiện tình trạng người dân tự ý khai thác rồi đem bán tại các cửa hàng vật liệu xây dựng với giá thành rẻ dẫn đến việc thất thu ngân sách Nhà nước.
Theo ông Bùi Châu Tuấn, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Điện Biên, để ngăn chặn tình trạng khai thác tài nguyên khoáng sản trái phép, hạn chế thất thu ngân sách Nhà nước trong hoạt động khai thác tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh, thời gian tới đơn vị sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực tài nguyên khoáng sản, xử lý nghiêm các trường hợp khai thác khoáng sản trái phép, nhất là các hoạt động khai thác vàng, chì và vật liệu xây dựng thông thường.
Bên cạnh đó, tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về hoạt động khai thác khoáng sản nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về lĩnh vực này.