Trạm bơm xã Đức Lý (Lý Nhân) xây dựng phục vụ khu nuôi trồng thủy sản tập trung bị bỏ không nhiều năm. Ảnh: baohanam.com.vn
Nhằm tạo hiệu quả kinh tế cao trên vùng đất trũng cấy lúa kém hiệu quả, dự án nuôi trồng thủy sản tập trung thâm canh xã Đức Lý, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam được đầu tư phê duyệt với mục tiêu nuôi trồng thủy sản nước ngọt nhằm cho giá trị kinh tế cao hơn.
Dự án này có tổng diện tích 73,14 ha trên diện tích của dự án xây dựng 61 ao nuôi, còn lại là hạ tầng đường giao thông, kênh mương... Với dự kiến tổng nguồn vốn đầu tư dự án gần 22 tỷ đồng. Việc triển khai dự án bắt đầu từ năm 2006 đến năm 2011 với nhiều hạng mục của dự án này được đầu tư xây dựng hoàn thành như: trạm bơm Đức Lý, trạm điện, đường dây điện hạ thế dọc các trục đường; tuyến kênh kiên cố chính...
Toàn bộ các hạng mục xây dựng trong dự án này thuộc phần kinh phí hỗ trợ của nhà nước và đều đã hoàn thành từ năm 2011, với tổng nguồn vốn thực hiện gần 12 tỷ đồng (không sử dụng đến nguồn vốn dự phòng). Tuy nhiên, sau khi bỏ tiền đầu tư xây dựng, đến nay dự án này vẫn chưa hoàn thành, đầu tư dang dở, các công trình hoàn thành không được sử dụng đang ngày một xuống cấp nghiêm trọng.
Theo một số người dân ở thôn Tế Xuyên, xã Đức Lý, nơi đặt trạm bơm Đức Lý từ khi xây dựng đến nay, trạm bơm này chỉ chạy thử được mấy giờ đồng hồ, còn lại cửa đóng, then cài để đấy.
Ông Lê Văn Cộng, thôn Tế Xuyên, cho biết, sau khi xây dựng, trạm bơm này chỉ chạy thử rồi khóa cửa cho đến nay. Trạm điện được xây dựng gần trạm bơm cũng bị bỏ không, phần lớn các cột điện đều bị đổ do bão... các kênh nổi dẫn nước chỗ thì hư hỏng, chỗ thị sụt lún xuống cấp trầm trọng.
Từ chỗ là một dự án với nhiều kỳ vọng, người dân, chính quyền địa phương hồ hởi đón nhận, nhưng hiện dự án này chỉ “nằm không”, càng ngày càng xuống cấp. Đến nay khu nuôi trồng thủy sản này đã bị loại bỏ ra ngoài vùng quy hoạch thủy sản của tỉnh Hà Nam. Những ý tưởng, mục tiêu của dự án này dần dần chìm vào quên lãng.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hà Nam, dự án nuôi trồng thủy sản tập trung thâm canh xã Đức Lý, huyện Lý Nhân, bị loại bỏ ra khỏi vùng quy hoạch thủy sản của tỉnh là do xã Đức Lý không tìm được nguồn vốn đối ứng và các hộ dân không dồn đổi được ruộng đất để làm ao nuôi trồng.
Ông Phạm Anh Tuấn, Trưởng phòng Thủy sản, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hà Nam nhấn mạnh, theo Quyết định số 691 của UBND tỉnh Hà Nam về việc phê duyệt dự án đầu tư nuôi trồng thủy sản thâm canh xã Đức Lý có 2 phần.
Phần đầu là giao cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hà Nam, đại diện là Ban Quản lý dự án Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Hà Nam làm chủ đầu tư chịu trách nhiệm xây dựng cơ bản các công trình hạ tầng từ nguồn vốn hỗ trợ của chương trình phát triển thủy sản Trung ương. Phần 2 là giao cho UBND xã Đức Lý là chủ đầu tư xây dựng các công trình nội đồng từ các nguồn khác.
Sau khi Quyết định 691 được phê duyệt, việc triển khai dự án bắt đầu từ năm 2006 đến năm 2011 thì nhiều hạng mục của dự án này được đầu tư xây dựng hoàn thành như trạm bơm Đức Lý, trạm điện, đường dây điện hạ thế dọc các trục đường; tuyến kênh kiên cố chính... Sau khi các công trình trên hoàn thành được bàn giao cho UBND xã Đức Lý quản lý.
Cũng theo ông Phạm Anh Tuấn, mặc dù phần việc do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hà Nam được giao thì đã hoàn thành nhưng phần đầu tư xây dựng các công trình nội đồng do UBND xã Đức Lý làm chủ đầu tư lại không thực hiện được do nhiều nguyên nhân khác nhau.
Hơn nữa, theo thống nhất ban đầu các hộ sẽ dồn đổi ruộng đất và cho thuê ruộng để các hộ có nhu cầu đào ao nuôi cá theo đúng quy chuẩn của dự án, nhưng đến khi thực hiện lại không tìm được tiếng nói chung.
Do vậy, đã không thực hiện được đúng quy hoạch, nhất là với việc đào đắp diện tích ao nuôi dẫn đến việc dự án này không đi vào hoạt động nên đã bị loại bỏ ra ngoài vùng quy hoạch thủy sản của tỉnh. Trách nhiệm này hoàn toàn thuộc về địa phương.
Để giải quyết vấn đề trên, UBND tỉnh Hà Nam đã phê duyệt quy hoạch phát triển nông nghiệp tỉnh Hà Nam năm 2016 – 2025, tầm nhìn 2030, do Viện Kinh tế Khoa học tư vấn nhằm tận dụng cơ sở hạ tầng đã xây dựng tại khu vực này.