Theo ông Phạm Vũ Tú, Phó Chủ tịch UBND huyện Chư Prông, dự án thủy lợi Ia Mơr đang tiến hành đầu tư xây dựng 12 tuyến kênh nhánh để phục vụ tưới tiêu cho khoảng 1.000 ha đất canh tác của người dân trên địa bàn xã Ia Mơ đã được phê duyệt vào khoảng tháng 6/2021, dự kiến xây dựng vào cuối năm 2021-2022.
Trước đó, chủ đầu tư có cho các đơn vị chuyên môn đi đo đạc, cắm mốc. Tuy nhiên, vào khoảng tháng 7/2021, theo phản ánh của người dân địa phương và báo cáo của chính quyền xã Ia Mơ, tại đây có tình trạng người dân tự ý xây dựng công trình lán trại trên đất nông nghiệp thuộc một số tuyến kênh nhánh của thủy lợi này. Thời điểm UBND huyện Chư Prông đi kiểm tra vào cuối tháng 7/2021, trên các tuyến kênh dẫn thủy lợi Ia Mơr có 5 công trình là nhà được xây dựng bằng ván cũ, mái lợp tôn. Mỗi căn nhà được xây có diện tích hơn 100 m2 và nằm trọn trong phạm vi xây dựng tuyến kênh nhánh, thậm chí có một số căn nhà nằm đúng giữa tim tuyến kênh. Hiện trạng thực tế cho thấy các căn nhà này chỉ có bộ khung nhà còn bên trong trống trơn, chưa có dấu hiệu sử dụng công trình, thậm chí có nhiều loại cây cỏ mọc trong đó.
Cũng theo đánh giá của lãnh đạo huyện Chư Prông, các kênh nhánh của thủy lợi Ia Mơr đã được cắm mốc trước, trong khi việc xây dựng các công trình nhà, chuồng trại này còn mới, diễn ra sau việc cắm mốc, ước tính xây dựng khoảng 2 tháng trở lại đây. UBND huyện giao UBND xã Ia Mơ làm việc với từng chủ hộ, vận động người dân tháo dỡ vì việc người dân tự ý xây dựng công trình trong phạm vi kênh nhánh là sai. Quan điểm của UBND huyện Chư Prông là tháo gỡ các công trình này và kiên quyết không đền bù.
Tại văn bản chỉ đạo làm rõ vấn đề trên, UBND huyện Chư Prông yêu cầu UBND xã Ia Mơ chịu trách nhiệm trước UBND huyện nếu để người dân vi phạm trong việc xây dựng nhà cửa, chuồng trại, cây trồng mới, vật kiến trúc khác trong phạm vi công trình, làm phát sinh và ảnh hưởng đến công tác bồi thường giải phóng mặt bằng cũng như tiến độ dự án kênh nhánh thủy lợi Ia Mơr.
Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án và ngăn chặn việc tự ý xây dựng công trình trái phép, UBND huyện Chư Prông yêu cầu UBND xã Ia Mơ tuyên truyền đến người dân không được tự ý xây dựng, cơi nới nhà cửa, kiến trúc… trong phạm vi dự án quy hoạch; đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, quản lý sử dụng đất đai trên địa bàn, kịp thời phát hiện và xử lý các trường hợp vi phạm.
Được biết, công trình thủy lợi Ia Mơr có tổng vốn đầu tư khoảng 3.000 tỷ đồng, phê duyệt đầu tư năm 2005 do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm chủ đầu tư. Công trình hoàn thành sẽ cung cấp nước tưới cho 12.500 ha (trong đó, 8.000 ha thuộc huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai và 4.500 ha thuộc huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk) và phục vụ nước sinh hoạt cho 50.000 người dân.
Hiện tại, công trình đã hoàn thành giai đoạn 1, 2 là xây dựng hệ thống đập thủy lợi Ia Mơr (chặn dòng năm 2017) và hệ thống kênh chính. Theo kế hoạch, giai đoạn 3 là xây dựng hệ thống kênh nhánh dẫn nước đến các vùng tưới. Tuy nhiên, đến nay hệ thống kênh nhánh dẫn nước và vùng tưới vẫn còn vướng vào đất lâm nghiệp, chưa được phép chuyển đổi đất rừng thành đất nông nghiệp.