Tuy nhiên, theo Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT), lượng truy cập của độc giả trên các trang tin điện tử, mạng xã hội càng tăng mạnh thì các chuyên gia càng lo ngại về tính hai mặt của nó.
Sử dụng Facebook một cách thông thái (ảnh minh họa). |
Nhà báo Mạnh Mỹ- Tạp chí Bưu chính Viễn thông và Công nghệ thông tin cho biết, anh và nhóm bạn bè tham gia và kêu gọi mọi người hưởng ứng những hoạt động từ thiện qua mạng xã hội Facebook. “Việc đăng tải các trường hợp có hoàn cảnh khó khăn qua mạng xã hội có sức lan tỏa nhanh chóng và nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của bạn bè”.
Còn bạn trẻ Nguyễn Minh Thu, ngõ 32 phố An Dương (quận Tây Hồ, Hà Nội) cũng cho biết: “Các bạn trẻ sử dụng Facebook thường sao chép những link tin, bài hay để chia sẻ trên Faceboook, để mọi người cùng đọc, cùng suy ngẫm. Những thông tin hay, nghĩa cử cao đẹp của ai đó được cộng đồng mạng đồng tình, ca ngợi... Thông tin trên Faceboook dường như là “cần ăng ten” để “phát sóng” thông tin, để mọi người cùng đọc và cảm nhận”.
Tuy nhiên, cũng có nhiều ý kiến cho rằng, mặt trái của mạng xã hội đang có những tác động xấu đến giới trẻ, nhưng nếu được sử dụng đúng cách, mạng xã hội lại mang đến nhiều lợi ích, đặc biệt là về kinh doanh. Chị Nguyễn Phương Ngọc, nhân viên kinh doanh của Nhà hàng du thuyền Potomac (phố Thụy Khuê, Quận Tây Hồ) chia sẻ: Nhờ tiện ích của Facebook mà nhà hàng có thể đăng tải những hình ảnh, không gian mới hay giới thiệu những dịch vụ của nhà hàng. Điều này đã giúp nhà hàng tiết kiệm được rất nhiều chi phí trong kinh doanh.
Trong công tác giáo dục- đào tạo, mạng xã hội cũng mang lại những lợi ích thiết thực. Ông Nguyễn Cao Cường, giảng viên khoa Báo chí Truyền hình, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn cũng lập ra những nhóm trên Facebook cho từng lớp để chia sẻ những bài giảng và tư liệu. Việc này nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của sinh viên. Theo ông Cường, có một bộ phận lớn sinh viên vẫn còn rụt rè, ngại giao tiếp, tuy nhiên trên môi trường mạng xã hội thì các bạn lại rất sẵn sàng bày tỏ.
Các chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ thông tin cho rằng: Lượng truy cập các trang tin điện tử, mạng xã hội đang tăng nhiều lần so với báo chí chính thống vì vậy bên cạnh những lợi ích của mạng xã hội thì mối lo về việc lan truyền những thông tin thiếu định hướng sẽ gây tác động tiêu cực tới người dân và xã hội.
Theo Thứ trưởng Bộ TT-TT Trương Minh Tuấn, thời gian qua, có những trang tin điện tử, mạng xã hội, blog cá nhân liên tục cập nhật thông tin như cách đưa tin của báo chí nhưng thiếu định hướng và không chính xác đã gây tác động xấu đến xã hội. Kéo theo đó là nhiều hoạt động quảng cáo, lợi dụng danh nghĩa nhà báo để dọa dẫm, sách nhiễu địa phương gây bất bình trong nhân dân, ảnh hưởng đến uy tín của báo chí.
Tuy nhiên, nhiều người cũng chia sẻ: Sự phát triển của mạng xã hội là tất yếu trong thời đại bùng nổ công nghệ số, công nghệ thông tin. Tác động của nó ra sao, phụ thuộc vào cách sử dụng của từng người. Bên cạnh đó, cần tăng cường công tác quản lý thông tin trên mạng xã hội và các trang điện tử.
Phải có bộ lọc thông tin vi phạmTrong năm qua, Bộ TT-TT cũng như nhiều địa phương đã xử lý hàng loạt trang thông tin điện tử và mạng xã hội không có giấy phép, nhưng hoạt động như một đơn vị báo chí. Chỉ tính riêng 10 tháng năm 2014, cơ quan quản lý đã xử phạt 36 trường hợp vi phạm với tổng số tiền phạt hơn 1 tỷ đồng, tăng gấp 6 lần so với năm 2013.
Vì vậy, một trong những điều kiện, quy định mới được Bộ TT-TT đưa ra trong Thông tư số 09/2014/TT-BTTTT quy định chi tiết về hoạt động quản lý, cung cấp, sử dụng thông tin trên trang thông tin điện tử và mạng xã hội là: Các trang thông tin điện tử tổng hợp và mạng xã hội phải có cơ chế loại bỏ nội dung vi phạm. Hệ thống kỹ thuật thiết lập mạng xã hội phải có “bộ lọc”, thiết lập cơ chế cảnh báo thành viên khi đăng thông tin có nội dung vi phạm.
Điều kiện về quản lý thông tin đối với trang thông tin điện tử tổng hợp phải có quy trình quản lý thông tin công cộng, phải xác định phạm vi nguồn thông tin khai thác, cơ chế quản lý, kiểm tra thông tin trước và sau khi đăng tải. Đặc biệt, phải có cơ chế kiểm soát nguồn tin, đảm bảo thông tin tổng hợp đăng tải phải chính xác theo đúng thông tin nguồn; có cơ chế phối hợp để có thể loại bỏ ngay nội dung vi phạm theo quy định tại Nghị định 72 của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng chậm nhất sau 3 giờ kể từ khi tự phát hiện hoặc có yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền (bằng văn bản, điện thoại, e-mail).
Đối với mạng xã hội, phải có thỏa thuận cung cấp và sử dụng dịch vụ mạng xã hội phù hợp theo các quy định tại Nghị định 72 và được đăng tải trên trang chủ của mạng xã hội. Mạng xã hội cũng phải bảo đảm người dùng đồng ý thỏa thuận sử dụng bằng phương thức trực tuyến thì mới có thể phát huy sử dụng được các dịch vụ, tiện ích của mạng xã hội.
Theo đó, các tổ chức, doanh nghiệp đề nghị cấp giấy phép trang thông tin điện tử tổng hợp, mạng xã hội phải có phương án tài chính bảo đảm thiết lập hệ thống thiết bị kỹ thuật quy định để duy trì hoạt động trong thời gian giấy phép có hiệu lực.
Đối với trang thông tin điện tử tổng hợp phải lưu trữ tối thiểu 90 ngày đối với nội dung thông tin tổng hợp kể từ thời điểm đăng tải; lưu trữ tối thiểu hai năm đối với nhật ký xử lý thông tin được đăng tải. Mạng xã hội phải lưu trữ tối thiểu hai năm đối với các thông tin về tài khoản, thời gian đăng nhập, đăng xuất, địa chỉ IP của người sử dụng và nhật ký xử lý thông tin được đăng tải. Theo quy định các trang thông tin điện tử tổng hợp và mạng xã hội phải đảm bảo phải có ít nhất một hệ thống máy chủ đặt tại Việt Nam, cho phép tại thời điểm bất kỳ cũng có thể đáp ứng việc thanh tra, kiểm tra, lưu trữ, cung cấp thông tin trên toàn bộ các trang thông tin điện tử, mạng xã hội do tổ chức, doanh nghiệp sở hữu theo quy định.
Minh Phương