Đại biểu cắt băng khánh thành.
Đây là bảo tàng ngoài công lập đầu tiên ở Trà Vinh, được Chủ tịch UBND tỉnh quyết định cấp phép thành lập ngày 5/6/2024 và cũng là bảo tàng đầu tiên của Việt Nam trưng bày các hiện vật liên quan đến lịch sử hình thành và quá trình phát triển cây dừa sáp - loại cây có giá trị kinh tế rất cao, giúp nhiều hộ dân ở Trà Vinh thoát nghèo bền vững.
Bảo tàng do Công ty TNHH Chế biến Dừa sáp Cầu Kè (VICOSAP) đầu tư xây dựng với tổng vốn hơn 20 tỷ đồng, trên diện tích gần 1.500m2. VICOSAP là đơn vị tiên phong trong chế biến đa dạng và chuyên sâu các sản phẩm từ nguyên liệu đặc sản dừa sáp Cầu Kè, Trà Vinh.
Các hiện vật trưng bày tại Bảo tàng do ông Trần Duy Linh - Giám đốc Công ty dày công sưu tầm nhiều năm cùng sự hỗ trợ, giúp đỡ của nhiều người dân địa phương. Mỗi hiện vật gắn liền với một câu chuyện độc đáo về trái dừa sáp, nổi bật là gốc cây dừa sáp đầu tiên của Việt Nam “bén duyên” ở vùng đất Cầu Kè, do Hòa thượng Thạch Sô mang về sau chuyến tu học tại nước ngoài, trồng trong khuôn viên Chùa BotumSakor (Chùa Chợ) - thị trấn Cầu Kè, huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh vào năm 1924. Hiện nay, cây dừa này có nửa gốc được đặt trong miếu thờ Hòa thượng Thạch Sô tại Chùa Chợ, nửa gốc còn lại được trưng bày tại Bảo tàng dừa sáp Trà Vinh.
Tại Bảo tàng còn có nhiều tranh vẽ tay và hiện vật dân gian, khắc họa sinh động đời sống thường ngày của cộng đồng người Kinh, Khmer, Hoa ở Trà Vinh, biểu tượng của sự đoàn kết, giao thoa văn hóa của ba dân tộc cùng chung sống từ nhiều năm qua.
Ngoài ra, Bảo tàng còn có tượng sáp Hòa thượng Thạch Sô nhằm tri ân, ghi nhớ công lao của ông đã đưa cây dừa sáp về Việt Nam cách đây 100 năm để tạo sinh kế cho người dân địa phương, giúp đời sống bà con ngày càng khấm khá.
Lãnh đạo UBND huyện Cầu Kè trao quà và giấy khen cho các đại biểu có nhiều đóng góp cho Bảo tàng.
Tại lễ khánh thành, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh Nguyễn Quỳnh Thiện khẳng định giá trị kinh tế của trái dừa sáp. Tỉnh đang tập trung nhiều giải pháp nâng cấp chuỗi giá trị để loại đặc sản này vươn xa ở thị trường trong nước và quốc tế.
Việc đưa vào khai thác Bảo tàng dừa sáp Trà Vinh có ý nghĩa rất quan trọng trong bảo tồn và phát huy giá trị nguồn tài nguyên bản địa. Đây cũng là điểm tham quan ấn tượng thu hút du khách trong và ngoài nước khi về Trà Vinh.
Ông Nguyễn Quỳnh Thiện đề nghị Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch sớm hướng dẫn doanh nghiệp hoàn thiện cơ chế quản lý; hỗ trợ Bảo tàng dừa sáp Trà Vinh thực hiện tốt các hoạt động chuyên môn, phát huy giá trị văn hóa và phát triển du lịch. Sở nghiên cứu tham mưu UBND tỉnh trình HĐND tỉnh ban hành các cơ chế chính sách nhằm thu hút và phát triển loại hình bảo tàng tư nhân ngày càng phát triển tốt hơn.
Đại biểu tham quan Bảo tàng.
Cây dừa sáp đầu tiên của Việt Nam được trồng tại huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh. Do đặc tính kén thổ nhưỡng và hiếm quả, rất khó cho quả sáp ở những vùng đất khác nên dừa sáp Trà Vinh đã khẳng định được vị trí “độc tôn" trong các loại dừa trồng ở Việt Nam. Trà Vinh trở thành “thủ phủ dừa sáp” của cả nước.
Qua 100 năm, đến nay địa phương đã có hơn 171.400 cây dừa, được trồng trên diện tích 1.145 ha, với sản lượng trung bình hằng năm trên 3 triệu quả. Với giá bán cao hơn nhiều lần so với dừa thường nên dừa sáp mang lại hiệu quả kinh tế rất cao cho người dân, cải thiện đáng kể thu nhập của hơn 2.000 hộ trồng dừa sáp huyện Cầu Kè; trong đó hộ đồng bào Khmer chiếm trên 70%.