Đây là hoạt động ý nghĩa chào mừng 41 năm Ngày quốc tế Bảo tàng (18/5/1978 - 18/5/2019) và hướng tới kỷ niệm 80 năm thành lập Chi bộ Nhà tù Sơn La (1939 - 2019).
Triển lãm trưng bày hơn 70 tư liệu quý và hình ảnh chân thực, có giá trị lịch sử xoay quanh câu chuyện vượt ngục Sơn La một cách mưu trí, dũng cảm vào tháng 8/1943 của 4 chiến sỹ cộng sản là Nguyễn Lương Bằng, Lưu Đức Hiểu, Nguyễn Văn Trân, Trần Đăng Ninh, do đồng chí Lò Văn Giá dẫn đường, dưới sự chỉ đạo của Chi bộ Nhà tù Sơn La.
Cuộc vượt ngục thành công đã gây tiếng vang lớn, kịp thời bổ sung lực lượng cán bộ nòng cốt cho Đảng. Bốn tù nhân chính trị vượt ngục đã trở thành những nhân tố tích cực trong công cuộc lãnh đạo nhân dân đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Cũng nhờ sự chỉ đạo của Chi bộ Nhà tù Sơn La, tính chất các cuộc đấu tranh của nhân dân Sơn La đã thay đổi hoàn toàn, từ tự phát sang có tổ chức, quy mô và thống nhất theo sự chỉ đạo chung của Đảng. Đây là tiền đề quan trọng cho cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công trên địa bàn Sơn La và tạo cơ sở vững chắc cho Chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954 thắng lợi vẻ vang.
Bày tỏ niềm vinh dự được tham dự buổi triển lãm, Trung úy Cầm Bá Thành - Trợ lý Công tác quần chúng, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La bộc bạch: Triển lãm ảnh “Vượt ngục 1943” là hoạt động thiết thực để giáo dục cho các cán bộ, chiến sỹ về tinh thần yêu nước, qua đó rèn luyện bản lĩnh, tư tưởng, lập trường chính trị vững vàng cũng như ý chí phấn đấu vượt qua khó khăn hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Đặc biệt là nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới.
Tham dự buổi triển lãm còn có thân nhân gia đình các chiến sỹ cộng sản năm xưa. Bà Lò Thị San - con dâu của Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, liệt sỹ Lò Văn Giá chia sẻ niềm xúc động khi về thăm nơi người cha đáng kính đã chiến đấu những năm tháng tuổi trẻ. Với bà, Nhà tù Sơn La đã trở thành một trường học cách mạng, nơi đào tạo, bồi dưỡng cho cách mạng Việt Nam những chiến sỹ xuất sắc, những nhà lãnh đạo trong công cuộc giải phóng dân tộc, xây dựng chủ nghĩa xã hội để thế hệ sau có cuộc sống tươi đẹp như ngày hôm nay. Bài học “Vượt ngục 1943” sẽ còn mãi, nhắc nhở con cháu cố gắng phấn đấu học tập, rèn luyện để tiếp tục xây dựng và bảo vệ thành quả của ông, cha đã dày công vun đắp.
Giám đốc Bảo tàng tỉnh Sơn La,Lưu Thị Hải An cho biết: “Vượt ngục 1943” là triển lãm ảnh chuyên đề đầu tiên được Bảo tàng tỉnh tổ chức. Thông qua triển lãm sẽ giúp công chúng có cái nhìn tổng quan về cuộc đấu tranh kiên cường, bất khuất của các chiến sỹ cộng sản Việt Nam tại Nhà tù Sơn La đầu thế kỷ XX. Qua đó, khẳng định chủ nghĩa yêu nước chân chính, ý chí của dân tộc Việt Nam là nguồn sức mạnh tinh thần to lớn, tiếp sức cho thế hệ hôm nay và mai sau trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đồng thời, góp phần giáo dục tình yêu quê hương, đất nước và lòng tự hào dân tộc cho nhân dân, khơi dậy niềm đam mê yêu thích bộ môn lịch sử của thế hệ trẻ.
Triển lãm diễn ra đến hết tháng 12/2019.