Đắk Lắk sẽ là thủ phủ cà phê của cả nước

Đắk Lắk đã tập trung các nguồn lực khai thác tốt tiềm năng đất đai để phát triển cây cà phê và trở thành thủ phủ cà phê của cả nước, có diện tích, năng suất, sản lượng cà phê nhiều nhất Việt Nam.

Sản phẩm xuất khẩu mũi nhọn

Ông Y D’hăm Ênuôl, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Đắk Lắk khẳng định, ngành hàng cà phê ở Đắk Lắk như một đòn bẩy thúc đẩy các hoạt động sản xuất, kinh doanh dịch vụ đầu tư của tỉnh phát triển.


Bên cạnh việc đưa các giống cà phê mới vào sản xuất đại trà, tỉnh Đắk Lắk cũng mở rộng sản xuất cà phê bền vững có chứng nhận nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, phát triển kinh tế, xã hội và môi trường. Trên địa bàn tỉnh hiện có các loại hình sản xuất cà phê có chứng nhận phổ biến như 4C (bộ nguyên tắc chung cho cộng đồng cà phê), UTZ Certifed, RFA (Rừng nhiệt đới), Fairtrade (Thương mại công bằng)… Tỉnh còn thành lập 5 liên minh sản xuất cà phê bền vững ở các địa bàn vùng sâu, vùng xa, đồng thời, chuyển giao các mô hình sản xuất cà phê có hiệu quả kinh tế cao như biện pháp kỹ thuật tổng hợp tiết kiệm chi phí đầu vào, mô hình ứng dụng bón phân theo chẩn đoán dinh dưỡng, chuyển giao công nghệ ghép chồi cà phê vối nhằm phổ biến bộ giống tốt ra sản xuất, nâng cao kiến thức, kỹ năng, kỹ thuật ghép chồi cà phê cho bà con nông dân. Mô hình tổ chức sản xuất cà phê có chứng nhận cho các nông hộ/nhóm hộ nhằm trang bị cho người trồng cà phê những kiến thức về thực hành nông nghiệp tốt và thông tin thị trường cà phê toàn cầu, chuyển giao công nghệ tưới nước tiết kiệm…

Cây cà phê không chỉ có ý nghĩa về mặt kinh tế, xã hội mà còn có ý nghĩa to lớn về văn hóa, du lịch.

Vẫn còn thách thức

Trong quá trình hội nhập kinh tế thế giới, ngành cà phê Đắk Lắk cũng đang phải đối mặt với nhiều vấn đề. Đó là: Sự tăng nhanh diện tích không theo quy hoạch dẫn đến một số diện tích cà phê được trồng trong điều kiện đất đai không phù hợp, khai phá đất tùy tiện, đất bị rửa trôi, thiếu nguồn nước tưới, mất cân bằng đất đai, nguồn nước ảnh hưởng đến môi trường sinh thái… Hình thức tổ chức sản xuất của nông dân sản xuất cà phê hiện nay trên địa bàn tỉnh chủ yếu là sản xuất cá thể, quy mô nhỏ lẻ, manh mún, với khoảng trên 85% diện tích cà phê của tỉnh do dân trực tiếp quản lý và sử dụng. Do đó, sản phẩm cà phê nhân sản xuất ra không đồng đều về chất lượng, khó truy nguyên nguồn gốc nên tính cạnh tranh không cao. Cũng chính do sản xuất nhỏ, lẻ, nông dân chưa có nhiều điều kiện tiếp cận các tiến bộ khoa học kỹ thuật nên năng suất, chất lượng sản phẩm chưa ổn định. Mặc khác, nông dân cũng khó có điều kiện tiếp cận được với các nguồn vốn ưu đãi để phục vụ cho sản xuất.

Tỉnh Đắk Lắk đã tiến hành khảo sát, quy hoạch phát triển cà phê theo hướng sản xuất bền vững để diện tích cà phê của tỉnh đến năm 2020 chỉ còn 170.000 ha, thực hiện tốt các biện pháp thâm canh vẫn đạt sản lượng hàng năm từ 450.000 tấn cà phê nhân trở lên. Những diện tích cà phê già cỗi, năng suất thấp, kém hiệu quả, không nằm trong vùng quy hoạch tuyên truyền, vận động đồng bào chuyển sang trồng các loại cây trồng khác có hiệu quả kinh tế cao hơn, hoặc trồng tái canh bằng các giống mới. Nâng cao nhận thức cho người dân về sản xuất cà phê bền vững gắn với lợi ích kinh tế, xã hội, môi trường. Tỉnh có chính sách khuyến khích người sản xuất không thu hoạch quả xanh, non, đẩy mạnh áp dụng chương trình sản xuất cà phê có trách nhiệm, có chứng nhận, huấn luyện, chuyển giao các kỹ thuật cơ bản về trồng, chăm sóc vườn cây, cải tạo đất chống xói mòn. Rà soát quy hoạch lại vùng chỉ dẫn địa lý cà phê Buôn Ma Thuột, tập trung phát triển cà phê theo hướng bền vững, sản xuất cà phê có thương hiệu, có chính sách thu hút đầu tư, với các doanh nghiệp trong, ngoài nước tham gia thực hiện chương trình phát triển cà phê bền vững.

Đắk Lắk tạo môi trường đầu tư thông thoáng, kêu gọi các nhà rang xay hàng đầu thế giới đầu tư xây dựng các nhà máy chế biến các sản phẩm chế biến sâu nhằm nâng cao tỷ trọng công nghiệp chế biến, tăng giá trị sản phẩm xuất khẩu.

Tiếp tục vận động nông dân tham gia tổ chức thành lập nhóm hộ, tổ hợp tác, câu lạc bộ, hợp tác xã kiểu mới, chủ động xây dựng vùng chuyên canh, liên kết các thành phần kinh tế tạo điều kiện cho nông dân tiếp thu, áp dụng kỹ thuật mới, tiếp cận được thị trường trong, ngoài nước, tiến đến xây dựng mô hình cánh đồng mẫu lớn cho cây cà phê trên địa bàn tỉnh. Đắk Lắk cũng kiến nghị các bộ, ngành Trung ương áp dụng một số chính sách hỗ trợ cho việc thành lập tổ hợp tác, hợp tác xã sản xuất cà phê, miễn giảm thuế nông nghiệp cho các doanh nghiệp sản xuất cà phê. Hỗ trợ 100% giống, lãi suất vay (50 triệu đồng/ha) cho nông dân khi chuyển đổi diện tích cà phê, đồng thời hỗ trợ 100% giống cho nông dân thực hiện chương trình tái canh cây cà phê. Hình thành quỹ sản xuất cà phê từ các nguồn chuyển kinh phí hoàn thuế VAT đối với các doanh nghiệp xuất khẩu cà phê, kinh phí nghiên cứu, khuyến nông và các nguồn huy động khác. Tăng cường đầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở như xây dựng hệ thống giao thông nội đồng, nâng cấp, hoàn thiện hệ thống thủy lợi trong vùng để thực hiện tốt việc sản xuất cà phê bền vững trên địa bàn.

Huy Quang