Các đại biểu tham dự hội thảo.
Hội thảo nhằm lắng nghe ý kiến của các đại biểu về thực trạng phụ nữ Việt Nam kết hôn với nam giới Hàn Quốc, kinh nghiệm và giải pháp trong công tác tuyên truyền, tư vấn, hỗ trợ kết hôn có yếu tố nước ngoài hiệu quả; khó khăn liên quan đến kinh tế, pháp lý, tâm lý mà phụ nữ kết hôn di cư trong gia đình đa văn hóa Việt - Hàn, trẻ em Việt - Hàn cư trú tại thành phố Hải Phòng và các tỉnh đang gặp phải. Cùng với đó là các kiến nghị, đề xuất chính sách mà Chính phủ và nhân dân hai nước Việt - Hàn có thể triển khai thời gian tới nhằm giảm thiểu rủi ro, bất hạnh đối với chị em trong cuộc sống hôn nhân tại nước ngoài.
Bà Vũ Thị Kim Liên, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Hải Phòng cho biết, Hải Phòng là một trong những thành phố phía Bắc có tỉ lệ phụ nữ kết hôn với người nước ngoài khá cao, từ năm 2015-2019 đã giải quyết hơn 6.000 việc đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài, trong đó trên 3.000 việc đăng ký kết hôn giữa công dân Việt Nam với công dân Hàn Quốc.
Sau khi kết hôn có trường hợp cô dâu Việt lấy chồng Hàn Quốc không hạnh phúc phải ly hôn, bỏ trốn về Việt Nam do nhiều nguyên nhân như: Bất đồng ngôn ngữ, sự khác biệt về văn hóa, phong tục tập quán, quan điểm về bình đẳng giới... Một số trường hợp bỏ trốn về Việt Nam không có giấy tờ tùy thân, mặc cảm với xã hội phải bỏ đi làm ăn xa. Nhiều chị em hồi hương đang trong tình trạng quan hệ hôn nhân chỉ tồn tại về mặt pháp lý (giấy chứng nhận kết hôn) còn thực tế đã chấm dứt nhưng chưa thể ly hôn.
Đối với trẻ em sinh ra ở Hàn Quốc khi trở về Việt Nam, đa số thiếu giấy tờ liên quan đến nhân thân nên ảnh hưởng nhiều tới quyền lợi của các em như quốc tịch, khai sinh, đi học, bảo hiểm y tế.
Theo khảo sát về tình hình phụ nữ kết hôn quốc tế và trẻ em hồi hương tại thành phố Hải Phòng, Giáo sư Kim Hyun Mee, Khoa Văn hóa Nhân loại, Trường Đại học Yonsei Hàn Quốc, thành viên Ban Giám đốc Trung tâm Việt - Hàn chung tay chăm sóc Kocun cho biết, theo điều tra năm 2017 tại Hàn Quốc, có 92.414 cuộc kết hôn giữa người Việt Nam và người Hàn Quốc. Cứ 4 phụ nữ di trú theo diện kết hôn thì có 1 người Việt Nam. Số cuộc ly hôn giữa người Hàn Quốc với người nước ngoài là 18.324, chiếm 19,83% các cuộc hôn nhân, trong đó cứ 5 phụ nữ Việt Nam di trú theo diện kết hôn có 1 người trải qua tình trạng hôn nhân đổ vỡ.
Các cuộc hôn nhân Việt - Hàn tan vỡ kéo theo hệ lụy, nhiều phụ nữ trở về nước nhưng không thực hiện các thủ tục ly hôn. Một bộ phận có con đang ở trong độ tuổi vị thành niên vì không muốn mất quyền nuôi con nên đã tự ý đưa con về nước, tạo ra hệ lụy rất lớn cho cả mẹ và con.
Để hỗ trợ phụ nữ kết hôn có yếu tố nước ngoài nói chung, phụ nữ kết hôn với người Hàn Quốc nói riêng, đảm bảo yếu tố pháp lý cũng như các cơ hội khác, nhiều đại biểu kiến nghị một số giải pháp cụ thể.
Theo bà Han Seung Mee, Khoa Quốc tế học sau đại học, Đại học Yeonsei: Trung tâm Việt-Hàn chung tay chăm sóc Kocun có thể hỗ trợ phụ nữ hồi hương thông qua việc tư vấn về thủ tục pháp lý cần thiết để chấm dứt quan hệ hôn nhân như tìm lại hồ sơ ly hôn của Hàn Quốc.
Bà Han Seung Mee cũng đề xuất, để Trung tâm Việt - Hàn chung tay chăm sóc Kocun tại Hải Phòng đi vào hoạt động ổn định, trong năm đầu tiên, các thành viên sáng lập sẽ thành lập những chuyến xe bus đến thăm chị em và thu thập hồ sơ cần thiết.
Ông Phùng Công Vĩnh, nguyên Trưởng phòng Hành chính Tư pháp - Sở Tư pháp Hải Phòng kiến nghị, cần thành lập trung tâm hỗ trợ kết hôn để giúp đỡ công dân Việt Nam có nhu cầu kết hôn với người nước ngoài làm quen gặp gỡ, tiếp xúc và chọn cho mình người phù hợp về nguyện vọng, quốc tịch, độ tuổi, công việc, tính cách. Tuy nhiên cần có quy định cụ thể về quy chế tổ chức, cách thức hoạt động, chế độ tài chính của các trung tâm; tạo điều kiện cho trung tâm có cơ sở pháp lý vững về nhân sự và kinh phí hoạt động, sau đó là cơ chế để phối hợp với các đối tác nước ngoài...
Để hỗ trợ trẻ em mang quốc tịch nước ngoài chưa có giấy khai sinh, Sở Giáo dục và Đào tạo Hải Phòng đã triển khai một số giải pháp như: Phụ huynh được “nợ” giấy khai sinh nhưng phải có giấy xác nhận cư trú tại địa bàn của công an cấp xã, phường, thị trấn và sẽ được tiếp nhận học ở tất cả các cơ sở giáo dục trên địa bàn sinh sống.
Chuyên gia nước ngoài đang công tác trên địa bàn thành phố Hải Phòng có nhu cầu gửi con ở cơ sở giáo dục chất lượng cao, được giới thiệu về các trường quốc tế tại Hải Phòng.