Hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động - Bài cuối: Tiếp sức người lao động

“Khơi thông” bằng trách nhiệm

Qua rất nhiều băn khoăn, vướng mức được phản hồi từ cộng đồng doanh nghiệp, đại diện người lao động cho thấy vẫn còn nhiều lúng túng hoặc chưa thỏa mãn bởi “quy định” là nguyên tắc còn “linh hoạt”, phải ý thức trách nhiệm cao khi triển khai chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động. Nhiều doanh nghiệp cho biết vẫn đang trong tình trạng “dang dở” do vướng một số quy định; có doanh nghiệp đã phổ biến, hướng dẫn nhưng nhiều người lao động vẫn chưa hoàn tất các thủ tục xác nhận.

Nguyên nhân chậm còn do một số doanh nghiệp e ngại người lao động trục lợi nên tự phát sinh quy định cung cấp giấy tạm trú, hợp đồng thuê nhà, làm chậm tiến độ phê duyệt hồ sơ. Nhiều doanh nghiệp đông công nhân lao động có tâm lý chờ gộp 2 - 3 tháng mới làm hồ sơ... điều này khiến cho tiến độ thực hiện gói hỗ trợ người lao động theo Quyết định 08 tại thành phố đến nay vẫn chậm so với dự kiến.

Để khắc phục tình trạng này, ông Nguyễn Văn Lâm, Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương và Xã hội TP Hồ Chí Minh cho rằng, doanh nghiệp dù lớn, vừa và nhỏ hay nhỏ cần chủ động, mạnh dạn trong việc xác lập hồ sơ hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động. Trường hợp doanh nghiệp quá đông lao động, ngại cập nhật danh sách không kịp, sợ trễ tiến độ thì Phòng việc làm của Sở có hướng dẫn chi tiết.

Đối với việc xác nhận người ở trọ, ông Lâm cũng kêu gọi chủ nhà trọ nên tạo điều kiện thuận lợi để người lao động tiếp cận được chính sách này, nhằm giảm bớt khó khăn cho người lao động.

Người lao động là tài sản quý của doanh nghiệp, điều này cũng được minh chứng qua việc doanh nghiệp đã đồng hành cùng người lao động vượt qua đại dịch COVID-19. Vì thế, để chính sách được nhanh chóng đi vào thực tiễn, giúp ích được cho người lao động, doanh nghiệp, mỗi người cần phải trung thực, thẳn thắng, trách nhiệm và tôn trọng, tin tưởng lẫn nhau vì lợi ích chung của người lao động, cộng đồng và vì sự phát triển của Thành phố.

Ông Lâm cũng khuyến nghị các ngành, nhất là doanh nghiệp, người sử dụng lao động, đại diện người lao động tăng tốc nhanh hơn nữa trong việc thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động.

“Nếu có khó khăn, vướng mắc, doanh nghiệp, người lao động mạnh dạn trao đổi, bản thân tôi hoặc cơ quan chức năng sẽ trả lời. Nếu giải đáp không được, tôi sẽ hỏi ngay Cục làm việc của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội để có câu trả lời sớm nhất, thỏa đáng nhất…”, ông Lâm cam kết.

Về phía Sở Lao động - Thương binh và Xã hội TP Hồ Chí Minh, ông Lâm cho biết, sẽ đề xuất Ủy ban nhân Thành phố lập 4 đoàn kiểm tra về tiến độ chi trả, tính chính xác hồ sơ và sự kịp thời khi doanh nghiệp chi trả cho người lao động; trong đó, thành phần chủ chốt của đoàn sẽ là Ủy ban nhân dân, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội thành phố cùng tổ chức đại diện cho người lao động, đại diện mặt trận tổ quốc và các đoàn thể vừa đi kiểm tra nhưng đồng thời cũng sẽ hướng dẫn, giải đáp những vướng cụ thể trong quá trình thực hiện hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động.

Theo Sở Lao động - Thương và Xã hội TP Hồ Chí Minh, khoản 1 điều 12 Quyết định 08 quy định trách nhiệm của người lao động phải kê khai trung thực và chịu trách nhiệm trước pháp luật về chính xác của nội dung kê khai; quy định trách nhiệm của người sử dụng lao động tổng hợp, lập danh sách người lao động đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà đảm bảo chính xác, minh bạch về đối tượng và điều kiện hưởng quy định tại. Ủy ban nhân dân TP Hồ Chí Minh cũng đã ban hành kế hoạch 1283/KH-UBND ngày 27/4/2022 về triển khai thực hiện quyết định 08 của Thủ tướng về thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động.

Trong số đó, việc chi hỗ trợ cần bảo đảm công khai, minh bạch, đúng nguyên tắc, đúng quy trình, đúng đối tượng, nội dung hỗ trợ, không để xảy ra tiêu cực, trục lợi chính sách; thường xuyên tổ chức kiểm tra, giám sát, chấn chỉnh sai sót (nếu có); kịp thời đôn đốc, hướng dẫn và tháo gỡ vướng mắc, khó khăn trong quá trình tổ chức thực hiện. Cơ quan, đơn vị, cá nhân lập, thẩm định, phê duyệt danh sách đối tượng được hỗ trợ phải chịu trách nhiệm về tính chính xác, trung thực, đúng quy định trước pháp luật.

Để gói hỗ trợ trao nhanh và đúng đối tượng

Ngay sau đối thoại và Thành phố có chủ trương tháo gỡ nhiều vướng mắt liên quan đến Quyết định 08 của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ tiền thuê nhà trợ tiều thuê nhà cho người lao động, nhiều doanh nghiệp đã đã nhanh chóng triển khai, thu thập thông tin, phân loại đối tượng và hoàn tất hồ sơ gửi bảo hiểm xã hội.

Cụ thể như tại Công ty TNHH Datalogic Việt Nam (Khu công nghệ cao TP Hồ Chí Minh), do đã có cơ sở dữ liệu thông tin của hơn 500 lao động nên khi cần có giấy tờ chứng minh, thuê nhà, đơn vị này gửi mẫu cho nhân viên tự đăng ký. Như vậy, người lao động chỉ cần một ngày là đăng ký xong; doanh nghiệp cần một hoặc hai ngày tiếp theo để tổng hợp hoàn chỉnh hồ sơ gửi bảo hiểm xã hội.

Để gói hỗ trợ được trao nhanh và đúng đối tượng, Công ty cổ phần in số 7 (quận Bình Tân, TP Hồ Chí Minh) không chỉ gấp rút làm hồ sơ mà còn ứng tiền trước để công nhân có tiền trang trải. Tuy nhiên, yêu cầu người lao động phải đúng theo hoàn cảnh, nguyện vọng và nhu cầu cấp thiết.

Ông Trần Võ Công Nhựt, Phó Chủ tịch Công đoàn Công ty cổ phần in số 7 cho biết, trong trường hợp này Công đoàn công ty lập danh sách người lao động xin hỗ trợ tiền thuê nhà theo chính sách của Chính phủ. Từ nguồn kinh phí của doanh nghiệp, trước mắt sẽ hỗ trợ người lao động tạm ứng trước cho 3 tháng trợ cấp.

Tương tự, đại diện Công đoàn Công ty TNHH Việt Nam Samho cũng đang đốc thúc công nhân sớm hoàn tất nộp đơn đề nghị với xác nhận của chủ nhà trọ. Công ty hiện có khoảng 9.000 người lao động nhưng không rõ số lượng ở trọ chính thức là bao nhiêu nên phải chờ công nhân nộp đủ rồi mới làm hồ sơ gửi bảo hiểm xã hội.

Còn với người lao động như anh Vương Minh Hòa, công nhân Công ty TNHH Lecien tại Khu chế xuất Tân Thuận (Quận 7, TP Hồ Chí Minh) đã làm xong thủ tục để nhận gói hỗ trợ hơn 1 tuần nay. Do có thâm niên nên việc xác nhận của anh khá nhanh; ngược lại nhiều người chậm nên công ty đang chờ tập hợp hồ sơ để gửi bảo hiểm xã hội.

“Nhà nước hỗ trợ là tốt, được bao nhiêu hay bấy nhiêu. Suốt mùa dịch đến nay công nhân lao động thật sự khó khăn bởi thu nhập kém mà chi thì luôn tăng. Do vậy, khi có chính sách hỗ trợ cả người lao động lẫn doanh nghiệp đều nhanh chóng thực hiện để giảm bớt những khó khăn”. Anh Hòa chia sẻ.

Để đảm bảo tiến độ hoàn thành trước ngày 15/8 theo quy định, Bảo hiểm xã hội thành phố khuyến nghị doanh nghiệp, người sử dụng lao động nhanh chóng lập danh sách gửi cơ quan bảo hiểm xã hội nơi quản lý thu bảo hiểm xã hội qua giao dịch điện tử hoặc Cổng dịch vụ công của bảo hiểm xã hội Việt Nam, Cổng Dịch vụ công Quốc gia hoặc gửi hồ sơ giấy qua dịch vụ bưu chính.

Theo ông Phan Văn Mến, Giám đốc Bảo hiểm xã hội TP Hồ Chí Minh, trong thời hạn hai ngày làm việc kể từ ngày nhận được đề nghị của doanh nghiệp, người sử dụng lao động, cơ quan bảo hiểm xã hội đang quản lý đơn vị sẽ xác nhận việc tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc của người lao động và chuyển trả cho đơn vị theo hình thức đơn vị đã nộp cho cơ quan bảo hiểm xã hội. Trường hợp danh sách đơn vị không khớp đúng so với dữ liệu cơ quan bảo hiểm xã hội đang quản lý thì cơ quan bảo hiểm xã hội trả lại danh sách kèm phiếu hướng dẫn gửi cho đơn vị để bổ sung, hoàn chỉnh để nhanh chóng nộp lại.

Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Văn Lâm, cho biết qua quá trình thẩm định cùng Sở Tài chính cho thấy một số lượng lao động không khớp với danh sách của Bảo hiểm Xã hội thành phố. Do đó, Sở đã yêu cầu các quận, huyện rà soát lại những số liệu chưa khớp và báo cáo nhanh để tổng hợp gửi Sở Tài Chính để tiền hỗ trợ đến tay người lao động một cách sớm nhất.

Ông Lâm cũng khuyến nghị người lao động chỉ cần có đơn, chủ nhà trọ xác nhận và gửi cho doanh nghiệp lập danh sách gửi bảo hiểm xã hội, sau đó gửi cho quận, huyện, thành phố Thủ Đức phê duyệt; trong đó, việc xác nhận của chủ nhà trọ là cơ sở để doanh nghiệp lập danh sách.

Việc thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động theo Quyết định 08 của Thủ tướng Chính phủ không chỉ mang tính nhân văn mà còn là động lực tiếp sức cho người lao động quay trở lại nhà máy, xí nghiệp; tiếp sức cung ứng nguồn lực lao động ổn định cho doanh nghiệp phục hồi và phát triển nhanh sau đại dịch COVID-19.

Do vậy, mỗi người cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, công khai, minh bạch để thực hiện hiệu quả và nhanh nhất chính sách chăm lo hỗ trợ người lao động để cùng vượt qua khó khăn sau dịch bệnh để xây dựng Thành phố, xây dựng đất nước ngày càng phát triển…