Trên cánh đồng lúa tại xã Xuân Ninh, huyện Xuân Trường hiện có nhiều thửa ruộng đang được người dân dùng điện để bẫy chuột. Những đường dây diện nhỏ được luồn vào bên trong các hàng lúa và được để nổi lên trên mặt nước từ 2-3 cm, giăng quanh bờ ruộng. Thậm chí, dây diện được giăng men theo lối đường đi vào khu dân cư đe dọa trực tiếp đến tính mạng của con người nếu không may bị ngã xuống ruộng lúa.
Anh Trần Văn Phong - người dân trong xã cho biết, cánh đồng có nhiều chỗ sử dụng điện để đánh chuột, đi đường vào ban ngày nếu tinh ý có thể dễ dàng nhìn thấy những đoạn dây điện nằm trên mặt nước được nối vào cọc tre chạy dọc theo bờ ruộng. Vào buổi tối, lúc họ cắm điện thì dễ dàng phát hiện bởi có tín hiệu đèn ở các góc ruộng. Mặc dù lúc cắm điện đánh chuột có người trông coi nhưng vẫn rất nguy hiểm. Trời tối, chẳng may ngã xuống thì không lường trước được chuyện gì.
Theo ghi nhận của phóng viên, cánh đồng lúa xã Hải Hưng, huyện Hải Hậu cũng xuất hiện tình trạng một số hộ dân nhà ngay sát cánh đồng dùng điện để bẫy chuột. Ngoài việc chăng, quây ni lông xung quanh ruộng để ngăn chuột không vào ruộng phá hoạt lúa thì người dân còn chăng dây điện để tăng hiệu quả diệt chuột.
Bà Trần Thị Chín, người dân cho biết, cánh đồng của xã cũng có nhiều chỗ sử dụng điện để đánh chuột, đánh từ lúc chập choạng tối cho đến khoảng 22h là nghỉ. Hầu hết là đánh điện trộm bởi nếu chính quyền biết được sẽ xử phạt. Dùng diện trên đồng ruộng rất nguy hiểm bởi đêm hôm có người đi bắt cá, bắt ếch, nếu chẳng may vướng vào điện thì khổ.
Vụ lúa Xuân 2024, xã Hải Hưng gieo cấy khoảng 300 ha. Ngay từ đầu vụ, Ban Nông nghiệp xã đã thông báo trên loa truyền thanh hướng dẫn người dân gieo cấy, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, diệt chuột phá hoạt lúa; trong đó, khuyến khích người dân tích cực diệt chuột bằng các hình thức bẫy bả thuốc sinh học, đào, bắt… Đồng thời, nghiêm cấm sử dụng điện để diệt chuột, nếu phát hiện sẽ xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Ông Lương Văn Hiền - Chủ tịch UBND xã Hải Hưng cho biết, hộ sử dụng điện để đánh chuột đều lén lút sử dụng vào thời điểm buổi tối. Ngoài việc tích cực tuyên truyền về nguy hiểm của việc sử dụng điện để đánh chuột, địa phương đã giao công an xã phối hợp cùng cán bộ điện lực tăng cường tuần tra, kịp thời phát hiện và xử lý trường hợp cố tình vi phạm.
Chuột là đối tượng dịch hại nguy hiểm, có khả năng sinh sản nhanh, nhiều, nguy cơ gây hại nghiêm trọng cho sản xuất nông nghiệp. Để nâng cao hiệu quả các đợt diệt chuột, bảo vệ mùa màng, một số địa phương tại Nam Định đã xây dựng tổ, nhóm đánh bắt chuột chuyên nghiệp, an toàn. Trong mỗi mùa vụ thường tổ chức phát động đợt cao điểm diệt chuột đồng loạt bằng biện pháp hóa học, sinh học kết hợp với thủ công mà không cần dùng tới phương thức bẫy chuột bằng việc giăng điện.
Theo thống kê của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Nam Định, mặc dù các địa phương trong tỉnh đã tích cực phát động diệt chuột nhưng trong vụ Mùa 2023 vẫn có 465 ha diện tích lúa, màu bị chuột gây hại. Để hạn chế mức thấp nhất tác hại do chuột gây ra, ngành nông nghiệp đã có văn bản hướng dẫn các địa phương giải pháp diệt chuột kịp thời, hiệu quả; hướng dẫn thành lập các tổ, đội diệt chuột hoặc ký hợp đồng với công ty dịch vụ diệt chuột đảm bảo hoạt động liên tục trong suốt vụ sản xuất.
Ông Trần Ngọc Chính, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Nam Định khuyến cáo, thời điểm tổ chức các đợt diệt chuột là thời điểm lấy nước làm đất trước khi gieo cấy. Đây là thời điểm diệt chuột đạt kết quả cao vì trên đồng ruộng chưa có lúa, chuột thiếu thức ăn nên sử dụng biện pháp đánh bả thuốc sinh học, bả thuốc hóa học và thời điểm cây lúa bước vào giai đoạn đẻ nhánh đến đứng cái làm đòng nên sử dụng biện pháp bẫy, đào hang bắt chuột. Đặc biệt, người dân tuyệt đối không dùng điện và các biện pháp dễ gây nguy hiểm cho người.
Sử dụng điện để bẫy chuột là hành vi vi phạm pháp luật. Nghị định số 134/2013/NĐ-CP ngày 17/10/2013 của Chính phủ quy định phạt tiền từ 20 - 30 triệu đồng đối với hành vi “Sử dụng điện để bẫy, bắt động vật hoặc làm phương tiện bảo vệ trực tiếp trái quy định pháp luật”; ngoài ra nếu gây ra hậu quả chết người có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Giết người” theo Điều 123 Bộ luật hình sự.