Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết: Một trong những “nút thắt” lớn trong phát triển vùng Trung du và miền núi phía Bắc (TDMNPB) là liên kết nội vùng và liên vùng hạn chế, đặc biệt là theo phương ngang (Đông - Tây). Khoảng cách và thời gian di chuyển giữa các tỉnh còn nhiều bất cập, khó có sự liên kết giữa các hoạt động kinh tế xã hội và chia sẻ các hạ tầng xã hội, dịch vụ công giữa các tỉnh trong vùng, kể cả với một số tỉnh trong cùng tiểu vùng. Những liên kết liên vùng mang tính chiến lược còn thiếu hoặc trong tình trạng chậm đầu tư.
Thông tin về tình hình triển khai các dự án quan trọng liên kết vùng, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, trong thời gian vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ưu tiên bố trí nguồn lực đầu tư các dự án cao tốc, quy mô lớn của vùng TDMNPB, góp phần thay đổi bộ mặt kết cấu hạ tầng của vùng.
Cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ góp phần thúc đẩy liên kết vùng, tạo đà phát triển cho khu vực. Ảnh: TTXVN.
Đến nay, dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ kết nối với cao tốc Nội Bài - Lào Cai đã cơ bản hoàn thành, đưa vào khai thác từ ngày 24/12/2023, năng lực tăng thêm khoảng 40 km đường cao tốc, với quy mô 4 làn xe, từ đó kết nối với cao tốc Tuyên Quang - Hà Giang.
Về dự án cao tốc Tuyên Quang - Hà Giang giai đoạn 1 có chiều dài 104 km, quy mô đầu tư 2 làn xe hạn chế, giải phóng mặt bằng với quy mô 4 làn xe, với tổng mức đầu tư giai đoạn 1 là hơn 9.000 tỷ đồng, trong đó, ngân sách Trung ương hỗ trợ hơn 5.600 tỷ đồng. Dự án đã được khởi công từ tháng 5/2023 và dự kiến hoàn thành trong năm 2025.
Cao tốc Đồng Đăng (tỉnh Lạng Sơn) - Trà Lĩnh (tỉnh Cao Bằng) đang được gấp rút triển khai thực hiện. Ảnh: TTXVN.
Liên quan đến dự án đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Đồng Đăng (tỉnh Lạng Sơn) - Trà Lĩnh (tỉnh Cao Bằng) theo hình thức BOT, dài tuyến là 121 km, giai đoạn 1 đầu tư khoảng 93 km, dự án đã khởi công ngày 1/1/2024 và dự kiến hoàn thành giai đoạn 1 trong năm 2025.
Tuy nhiên, hiện nay dự án đang gặp khó khăn vướng mắc: Chỉ tiêu sử dụng đất tại tỉnh Lạng Sơn đến năm 2025 cần tăng thêm 188 ha đất giao thông; thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng rừng cần nhiều thời gian; khó khăn về khả năng huy động vốn của nhà đầu tư... nên dự án đang thực hiện điều chỉnh chủ trương đầu tư để nâng mức vốn tham gia của ngân sách Nhà nước thêm 3.220 tỷ đồng.
Về dự án cao tốc Hòa Lạc - Hòa Bình - Mộc Châu (Sơn La) gồm 4 đoạn đang triển khai thực hiện, đối với đoạn Hòa Lạc - Hòa Bình, dài 23 km, hiện nay, tỉnh Hòa Bình đang lập dự án để mở rộng quy mô lên 6 làn và triển khai thực hiện theo hình thức BOT. Đoạn TP Hòa Bình - Đà Bắc (Km0 - Km19), tỉnh Hòa Bình đang rà soát đề xuất điều chỉnh hướng tuyến và thực hiện theo quy mô cao tốc. Đoạn Hòa Bình - Mộc Châu (Km19 - 53), đoạn thuộc địa bàn tỉnh Hòa Bình có chiều dài 34 km, hiện chưa chọn được nhà đầu tư và chưa khởi công. Đoạn Hòa Bình - Mộc Châu thuộc địa bàn tỉnh Sơn La có chiều dài 32,3 km, đã được Quốc hội cho phép áp dụng thí điểm giao tỉnh Sơn La là cơ quan chủ quản; hiện nay tỉnh đã hoàn thành thủ tục đầu tư và dự kiến khởi công sau khi Quốc hội bổ sung vốn kế hoạch trung hạn giai đoạn 2021 - 2025.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết: "Hiện nay, toàn tuyến dự án cao tốc Hòa Lạc - Hòa Bình - Mộc Châu (Sơn La) chưa khởi công và chậm so với tiến độ phê duyệt".
Một dự án đáng chú ý khác là dự án đầu tư xây dựng cảng hàng không Sa Pa, tỉnh Lào Cai theo hình thức BOT có quy mô cấp 4C, công suất 1,5 triệu hành khách/năm, tổng vốn đầu tư là 4.208 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách nhà nước là 2.103 tỷ đồng. Dự án đã hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng giai đoạn 1. Hiện chưa lựa chọn được nhà đầu tư, tỉnh Lào Cai đang điều chỉnh chủ trương đầu tư để tăng vốn ngân sách Nhà nước tham gia vào dự án.
Ngoài các dự án trên, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, các Bộ, ngành đang nghiên cứu phương án đầu tư một số dự án: Tuyến nối Hà Giang với cao tốc Nội Bài- Lào Cai; tuyến Đoan Hùng - Chợ Bến; giai đoạn 2 tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai; tuyến cao tốc Bắc kạn - Cao Bằng; tuyến cao tốc Sơn La - Điện Biên - cửa khẩu quốc tế Tây Trang; nghiên cứu đầu tư tuyến đường sắt điện khí hóa Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng… Đồng thời, các địa phương đang rà soát, xây dựng phương án nâng quy mô các tuyến cao tốc lên 4 làn hoàn chỉnh, bổ sung các tuyến kết nối, nút giao để phát huy hiệu quả các cao tốc trên địa bàn.
Liên quan đến các dự án quan trọng liên kết vùng TDMNPB, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị các địa phương khẩn trương tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, hoàn thiện các thủ tục cần thiết để sớm khởi công dự án, tập trung nguồn lực đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án đã khởi công. Đối với các dự án đang chuẩn bị đầu tư hoặc nghiên cứu triển khai thì lồng ghép đưa vào trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030. Nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù để sớm triển khai, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.