Đây là thông tin được đưa ra tại Hội thảo “Amiăng trắng và sức khỏe cộng đồng”, được tổ chức ngày 16/5, tại Hà Nội.
Hội thảo “Amiăng trắng và sức khỏe cộng đồng”.
Tại Việt Nam, từ những năm 1960, amiăng đã được sử dụng để sản xuất tấm lợp fibroximăng và được xem như một loại chất lợp rẻ, bền và dễ sản xuất, sử dụng. Amiăng còn được sử dụng rất rộng rãi để sản xuất các vật liệu chống cháy, cách âm, cách nhiệt dùng trong xây dựng, đóng tàu biển, tàu ngầm, chế tạo vỏ bọc cho các thiết bị chịu nhiệt độ cao (nồi hơi, lò nung), các đường ống ngầm…
Từ những năm 1980, tính độc hại và đặc biệt là khả năng gây ra một số dạng ung thư của amiăng đã được phát hiện và cảnh báo. Amiăng trắng được khẳng định là có hại cho sức khỏe. Amiăng xâm nhập vào cơ thể và gây hại chủ yếu qua đường hô hấp. Tiếp xúc với amiăng có nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến phổi, ung thư biểu mô, thanh quản… Sử dụng vật liệu có chứa amiăng đang tồn tại phổ biến ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào DTTS.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trên thế giới mỗi năm có trên 107.000 người chết vì các bệnh ung thư có liên quan đến amiăng như ung thư phổi, ung thư trung biểu mô và bệnh bụi phổi amiăng. Nhiều nước trên thế giới đã cấm mọi sản phẩm có chứa amiăng.
Trước những hậu quả về sức khỏe, tính mạng do amiăng gây ra cho con người, đến tháng 7/2017, đã có 64 nước cấm sử dụng amiăng toàn bộ hoặc một phần, 56 nước đã cấm hoàn toàn amiăng trong sản xuất và sử dụng. Hiện chỉ còn 35 nước sử dụng amiăng, trong đó có Việt Nam.
Đồng bào vùng dân tộc thiểu số sử dụng nhiều vật liệu có chứa amiăng như tấm lợp fibrôximăng.
Để phòng tránh tác hại của amiăng đối với sức khỏe con người và ô nhiễm môi trường, ngày 1/1/2018, Thủ tướng Chính phủ đã ký Nghị quyết số 01/NQ-CP về Nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội và Dự toán Ngân sách Nhà nước năm 2018, trong đó có giao cho Bộ Xây dựng: "Nghiên cứu, xây dựng phát triển vật liệu xây dựng sử dụng cho các công trình ven biển và hải đảo đến năm 2025; xây dựng lộ trình dừng sử dụng amiăng trắng để chấm dứt sản xuất tấm lợp amiăng từ năm 2023".
Theo đó, Bộ Xây dựng đã xây dựng dự thảo Đề án "Lộ trình dừng sử dụng amiăng trắng để chấm dứt sản xuất tấm lợp amiăng từ năm 2023” thực hiện theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại công văn số 7307/VPCP-KGVX ngày 19/09/2014 và công văn số 7232/VPCP-KGVX ngày 11/07/2017.
Cùng với tiến trình này, Viện Tài nguyên, Môi trường và Phát triển Cộng đồng - IRECO (đại diện cho nhóm Hành động vì Công lý, Môi trường và Sức khỏe - gồm 5 tổ chức xã hội) đã đề nghị Ủy Ban Dân tộc cùng phối hợp thực hiện các hoạt động tuyên truyền về tác hại của amiăng tới sức khỏe của con người đặc biệt là đồng bào vùng DTTS.
Amiăng có trong tấm lợp fibrôximăng không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe cong người mà còn gây ô nhiễm môi trường.
Các báo cáo, tham luận và chia sẻ tại hội thảo đã chỉ rõ tác hại của amiăng trắng đối với sức khỏe của con người và các bệnh liên quan đến amiăng (đặc biệt vùng DTTS, vùng sâu, vùng xa). Đồng thời, cung cấp thông tin về các giải pháp thay thế, tình hình vận động ngừng sử dụng amiăng trắng ở Việt Nam và trên thế giới; nêu giải pháp nâng cao nhận thức của người dân, nhất là đồng bào DTTS về tác hại của amiăng trắng tới sức khỏe, hướng bà con tới việc tìm hiểu các tấm lợp thay thế để giảm thiểu tác hại của amiăng trắng; khuyến khích các địa phương, doanh nghiệp tham gia hỗ trợ, ủng hộ bà con DTTS có điều kiện tốt hơn để tiếp cận, sử dụng các vật liệu thay thế này.