Dịch tễ lao tại Hà Nội xếp ở mức trung bình tại khu vực miền Bắc (51 người/100.000 dân), với 4.057 bệnh nhân lao các thể được phát hiện năm 2023.
Đáng chú ý, số bệnh nhân thu nhận điều trị lao kháng thuốc cao nhất vào năm 2018, sau đó giảm vào giai đoạn 2020 - 2022. Năm 2023, Bệnh viện Phổi Hà Nội đã tăng cường sàng lọc, phát hiện, thu nhận bệnh nhân lao kháng thuốc; đồng thời, đẩy mạnh sàng lọc, phát hiện lao/HIV thông qua việc triển khai xét nghiệm HIV cho bệnh nhân lao và duy trì phối hợp sàng lọc phát hiện bệnh lao ở người có HIV bằng xét nghiệm Xpert - MTBRIF. Trong năm qua, số bệnh nhân lao được tư vấn xét nghiệm HIV là 3.941 người, chiếm 97,1%. Số bệnh nhân lao/HIV là 103 người, chiếm 2,6%. Số người được điều trị cả lao và ARV là 100 người, chiếm 97,3%.
Bệnh viện Phổi Hà Nội đã tổ chức lồng ghép tầm soát các bệnh phổi, tăng huyết áp, đái tháo đường… và sàng lọc phát hiện chủ động bệnh lao cho phạm nhân trong các trại giam, trại tạm giam và học viên các trung tâm bảo trợ, cai nghiện; đẩy mạnh phối hợp y tế công - tư; chuyển đổi mô hình hoạt động phối hợp y tế công - tư (PPM) từ mô hình 2 lên mô hình 4 cho hai Bệnh viện Đa khoa Thạch Thất và Bệnh viện Đa khoa Mỹ Đức…
Với những kết quả đạt được, năm 2024, thành phố Hà Nội phấn đấu giảm nhanh tỷ lệ mắc bệnh lao mới, giảm số người mắc bệnh lao trong cộng đồng xuống dưới 45 người/100.000 dân; giảm tỷ lệ tử vong do lao xuống dưới 4 người/100.000 người dân. Thành phố cũng phấn đấu giảm tối đa nguy cơ phát sinh tình trạng kháng thuốc của vi khuẩn lao, khống chế số người mắc bệnh lao đa kháng thuốc xuống dưới 5% trong tổng số người bệnh lao mới phát hiện; duy trì mạng lưới phòng, chống lao từ tuyến thành phố đến quận, huyện và 100% xã, phường.
Hà Nội tổ chức các hoạt động truyền thông trọng điểm hưởng ứng Ngày Thế giới phòng, chống bệnh lao 24/3; tổ chức tập huấn phát hiện, chẩn đoán, quản lý điều trị bệnh lao, lao kháng thuốc cho đội ngũ cán bộ y tế phòng, chống lao; đảm bảo 80% cơ sở y tế công lập và 30% cơ sở y tế ngoài công lập trên địa bàn tham gia phối hợp với Chương trình chống lao thành phố. Hà Nội phát triển hoạt động phối hợp theo 5 mô hình phát hiện, chẩn đoán, quản lý điều trị tại các bệnh viện, phòng khám công lập, ngoài công lập; tăng cường phát hiện, chẩn đoán, quản lý điều trị bệnh nhân lao áp dụng chiến lược 2X và các kỹ thuật chẩn đoán có chất lượng, kỹ thuật tiên tiến để tăng cường phát hiện lao sớm và điều trị có hiệu quả bệnh lao; phát hiện và thu nhận điều trị cho 5.200 người bệnh lao các thể.
Song song với đó, thành phố mở rộng can thiệp phát hiện chủ động cho những người ở trung tâm cải tạo, các cơ sở Methadone, người sống ở Trung tâm bảo trợ xã hội, ưu tiên người già, người khuyết tật ở mọi lứa tuổi và nhóm dễ tổn thương khác; tổ chức hoạt động giám sát, quản lý, điều trị bệnh lao tại 100% đơn vị mạng lưới, giám sát thường niên, định kỳ hằng quý và đột xuất. Địa phương triển khai, ổn định mạng lưới, đảm bảo thuốc, vật tư; thực hiện hướng dẫn mới về quản lý bệnh nhân lao tại cộng đồng theo định hướng của Chương trình chống lao quốc gia, đảm bảo triển khai thành công khám, chữa bệnh lao theo bảo hiểm y tế.
Tại Lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Thế giới phòng, chống lao năm 2024 với chủ đề “Đúng! Việt Nam có thể chấm dứt bệnh lao” do Bệnh viện Phổi Hà Nội, Chương trình chống lao Quốc gia tổ chức, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Bình Hòa, Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương đề nghị, Chương trình chống lao của thành phố Hà Nội cần tập trung vận động sự cam kết mạnh mẽ và sự vào cuộc hiệu quả của hệ thống chính trị hỗ trợ công tác phòng, chống lao thông qua củng cố, hoàn thiện, nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chống lao các tuyến. Chương trình tiếp tục triển khai, đảm bảo chất lượng và hiệu quả các hoạt động phát hiện, chẩn đoán và quản lý điều trị bệnh lao, lao kháng đa thuốc, lao tiềm ẩn, lao trẻ em, lao/HIV; phối hợp y tế công - tư, phát hiện lao trong trại giam, cơ sở Methadone, trung tâm bảo trợ xã hội…