Đầu tư cho nhà ở xã hội mang lại nhiều lợi ích

Nhà ở xã hội là một nội dung mới, được nhiều người quan tâm trong dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) đang được trình Quốc hội. Theo quan điểm của Bộ Xây dựng, hỗ trợ nhà ở xã hội không chỉ đem lại lợi ích về mặt xã hội mà còn mang lại lợi ích kinh tế.

Chỉ hỗ trợ về chính sách

Điều 22 Hiến pháp 2013 đã nêu: “Công dân có quyền có nơi ở hợp pháp” và Điều 59 cũng khẳng định: “Nhà nước có chính sách phát triển nhà ở, tạo điều kiện để mọi người có chỗ ở”. Tuy nhiên, sự hỗ trợ thông qua việc Nhà nước tạo điều kiện cho người dân sở hữu nhà ở xã hội (NOXH) hiện nay vẫn có ý kiến khác nhau. Một số người lo ngại việc bỏ tiền ra xây nhà cho người dân là quay trở lại thời kỳ Nhà nước “bao cấp” về nhà ở.


Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng, sự bao cấp của Nhà nước ở đây cần được hiểu đúng. Theo ông Dũng: “Ngân sách không đủ mạnh để chu cấp tất cả các nhu cầu nhưng Nhà nước thực hiện hỗ trợ bằng chính sách như miễn thuế đất, giảm thuế thu nhập cho doanh nghiệp (DN) xây dựng loại nhà này, cho vay vốn với lãi suất ưu đãi... Như vậy, giá nhà sẽ rẻ đi và người dân được hưởng khoản lợi đó, thay vì phải mua theo giá thị trường”.

Về quy định dành quỹ đất 20% tại các khu đô thị để làm NOXH, Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng cho biết, nhiều nước đã thực hiện mô hình này. Ví dụ như Pháp yêu cầu dành 30% quỹ đất cho phát triển NOXH để người dân có thu nhập trung bình được hưởng hạ tầng này, tạo sự bình đẳng, tiến bộ, công bằng xã hội. Người giàu, người nghèo phân biệt nhau ở nội thất bên trong và diện tích sử dụng. Tại Hà Nội, mô hình NOXH đan xen với nhà thương mại đã thành công, điển hình như khu Đặng Xá (Gia Lâm) và không có mâu thuẫn gì. Tuy nhiên, nói vậy cũng không phải khu vực nào cũng buộc phải bố trí nhà thương mại cùng NOXH.

Chiến lược phát triển nhà ở đến năm 2020 đã xác định rõ hai xu hướng. Một loại là nhà ở thị trường hàng hóa, tuân thủ hoàn toàn quy luật kinh tế thị trường, quy luật giá trị. Đồng thời, Nhà nước phát triển một loại nhà ở thị trường “phi hàng hóa”. Loại nhà ở này cũng theo quy luật kinh tế thị trường nhưng được bán dưới giá trị của nó do có sự hỗ trợ của Nhà nước. Được sự hỗ trợ của Nhà nước thông qua những chính sách ưu đãi nhưng DN đầu tư cũng phải tuân theo tiêu chuẩn giá trị.

Bộ Xây dựng thống kê 80% số người có nhu cầu mua nhà có thu nhập thấp và trung bình và chỉ có thể mua NOXH, tức là số lượng này rất lớn. Tuy nhiên, trong Luật Nhà ở (sửa đổi) đã phân định nhiều mức độ khác nhau để dễ kiểm soát và đáp ứng. “Khi chia nhỏ và chia cụ thể thì mức hỗ trợ từ ngân sách dành cho đối tượng thuộc nhóm NOXH sẽ được tính toán và dự trù trong một khoảng thời dài theo kế hoạch, không tạo áp lực lên ngân sách Nhà nước”, Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng cho biết. Ngoài ra, Luật Nhà ở (sửa đổi) cũng có những quy định chặt chẽ để phòng tránh việc lợi dụng chính sách ưu đãi của Nhà nước.

Đầu tư không lo lỗ

Một số ý kiến cho rằng, việc Nhà nước hỗ trợ cho NOXH sẽ tốn kém ngân sách Nhà nước mà lợi ích kinh tế không lớn. Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng khẳng định, hỗ trợ NOXH bằng cách không thu tiền sử dụng đất cũng là một hình thức đầu tư của Nhà nước. “Đầu tư cho NOXH không chỉ lợi về mặt xã hội mà còn có lợi cả về mặt kinh tế. Nó vừa giúp người dân có nhà ở, vừa tạo ra sự phát triển kinh tế. Đây chính là một kênh đầu tư xây dựng. Thay vì đầu tư các loại hình khác thì đầu tư cho NOXH cũng tạo ra sự tăng trưởng kinh tế do kích thích được các lĩnh vực liên quan khác như nội thất, vật liệu xây dựng, thép, điện... cùng phát triển.

Ở các nước phát triển, khi khủng hoảng kinh tế, tăng trưởng thấp, người ta phải hỗ trợ tăng cầu bằng cách đầu tư NOXH để vừa tạo việc làm mới, vừa đảm bảo an sinh xã hội. Đầu tư nhà ở cũng là đầu tư phát triển. Thực tế, tại Việt Nam cũng đã có nhiều DN thành công với mô hình NOXH.

Ông Trương Anh Tuấn, Chủ tịch HĐQT Công ty thương mại dịch vụ địa ốc Hoàng Quân - HQC cho biết, NOXH là kênh đầu tư an toàn chứ không rủi ro. Năm 2014, HQC đã tung ra thị trường 2 dự án NOXH tại TP Hồ Chí Minh với quy mô 1.000 căn, trong khi vẫn rót vốn thực hiện dự án NOXH HQC Plaza. Chiến lược trong 2 năm tới của DN này là kiên trì theo đuổi chương trình NOXH.

Ông Tuấn chia sẻ: “Các thủ tục vay và giải ngân khi mua bán NOXH đúng là khó nhưng chúng tôi đã vượt qua được. Công ty chuẩn bị đội ngũ bán hàng và tư vấn pháp lý chuyên nghiệp nên việc tiêu thụ sản phẩm rất khả quan. Kinh doanh NOXH không rủi ro như mọi người nghĩ, thậm chí còn an toàn vì mọi giao dịch đều được ngân hàng, các bộ ngành tham gia kiểm soát chặt chẽ. Dù lợi nhuận bị khống chế nhưng các chính sách giảm thuế, miễn tiền sử dụng đất, vay lãi suất ưu đãi... đã tạo thêm động lực phát triển phân khúc này”.

Với dự án NOXH Đặng Xá do Công ty Viglacera thực hiện, trong khoảng thời gian ngắn từ cuối tháng 5 đến hết tháng 7/2014, chủ đầu tư đã nhận được hơn 1.200 hồ sơ đăng ký mua nhà. Điều này cho thấy, nhu cầu về NOXH rất lớn và số lượng nhà đưa ra thị trường vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu này. Đại diện Công ty cho biết sẽ tiếp tục xin thêm quỹ đất để triển khai thêm mô hình NOXH. Thực tế, các sản phẩm NOXH đã đưa sản phẩm đến với người có nhu cầu thật, phù hợp với chính sách vĩ mô và đáp ứng nhu cầu an cư trong điều kiện thị trường bất động sản khủng hoảng.

Thu Hằng - Hoàng Dương