Giá trị Khu dự trữ sinh quyển thế giới châu thổ sông Hồng

Ngày 13/10/2008, Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hoá của Liên Hợp Quốc (UNESCO) đã trao bằng công nhận Khu dự trữ sinh quyển thế giới đối với vùng đất ngập nước ven biển của 3 tỉnh châu thổ sông Hồng là: Nam Định, Thái Bình và Ninh Bình. Theo đánh giá của giới khoa học, nơi đây đang lưu giữ những giá trị đa dạng sinh học phong phú, có giá trị nổi bật toàn cầu.


Khu dự trữ sinh quyển thế giới châu thổ sông Hồng bao gồm dải ven biển rộng lớn các hệ sinh thái, thuộc địa giới hành chính của 6 huyện gồm Thái Thụy, Tiền Hải (tỉnh Thái Bình); Giao Thủy, Hải Hậu, Nghĩa Hưng (tỉnh Nam Định) và Kim Sơn (tỉnh Ninh Bình). Có hai vùng lõi là: Vườn quốc gia Xuân Thuỷ và Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Tiền Hải. Bao quanh 2 vùng lõi là các vùng đệm, vùng chuyển tiếp và một vùng hành lang. Tổng diện tích của khu dự trữ sinh quyển là hơn 105 nghìn ha, với hơn 128 nghìn cư dân sinh sống.
 
UNESCO đã công nhận đây là nơi cư trú của rất nhiều loài chim nước và chim di cư quý hiếm, là hệ sinh thái đất ngập nước điển hình ở cửa sông ven biển miền Bắc Việt Nam. Đặc biệt, đây còn là khu dự trữ sinh quyển đầu tiên ở khu vực Đông Nam Á áp dụng mô hình đồng quản lý giữa 3 tỉnh với phương pháp tiếp cận hệ sinh thái trong quản lý một vùng đất ngập nước rộng lớn.

Tức là, các tỉnh cùng liên kết với nhau để thực hiện sứ mạng bảo tồn tài nguyên rất giá trị, kéo dài suốt 1 dải ven biển từ Thái Thụy của Thái Bình đến Kim Sơn của Ninh Bình, theo đúng khuyến cáo của quốc tế cũng như là mong mỏi của những người làm công tác bảo tồn thiên nhiên.

Các công trình nghiên cứu của UNESCO đã công bố, có khoảng 200 loài chim, trong đó có gần 60 loài chim di cư, hơn 50 loài chim nước đã và đang cư trú tại khu vực này. Nhiều loài quý hiếm được ghi trong sách đỏ thế giới như: cò mỏ thìa, mòng bể, rẽ mỏ thìa, cò trắng bắc… Loài cò mỏ thìa  (platalea minor), một loài chim di cư đặc biệt quý hiếm mà trên toàn thế giới chỉ còn vài trăm cá thể.

Sự xuất hiện của loài cò mỏ thìa ở Vườn quốc gia Xuân Thủy là điểm khác biệt so với các khu vực rừng ngập nước trên thế giới. Vì thế, Vườn quốc gia Xuân Thủy, vùng lõi của Khu dự trữ sinh quyển sông Hồng được quốc tế công nhận là khu Ramsar - khu bảo tồn các loài chim di cư có tầm quan trọng quốc tế.


Khu dự trữ sinh quyển thế giới vùng châu thổ sông Hồng cũng sở hữu những cánh rừng ngập mặn rộng hàng nghìn hécta, khu đầm lầy ngập mặn, các khu bãi bồi ven biển và cửa sông. Những cánh rừng ngập mặn nơi đây được ví như bức tường xanh bảo vệ đê biển, xóm làng khỏi bị tàn phá bởi gió bão, nước biển dâng.

Đây cũng là nơi nuôi dưỡng, sinh đẻ của các loài hải sản, cung cấp nguồn lợi thuỷ sản phong phú cùng với khoảng 500 loài động thực vật thuỷ sinh và cỏ biển. Nhiều loài thuỷ hải sản có giá trị kinh tế cao như: tôm, cua, cá biển, vạng, trai, sò, cá tráp, rong câu chỉ vàng…

Bảo tồn và phát triển bền vững Khu dự trữ sinh quyển sông Hồng là mục tiêu quan trọng luôn được cộng đồng dân cư, các nhà khoa học, Chính phủ Việt Nam cũng như các tổ chức quốc tế đặc biệt quan tâm. Và quan trọng hơn là là bảo vệ lợi ích lâu dài cho thế hệ mai sau.

Giai đoạn 2013 đến 2018, mục tiêu mà 3 tỉnh Nam Định, Thái Bình và Ninh Bình hướng tới là tăng cường đồng quản lý hiệu quả Khu dự trữ sinh quyển thế giới vùng châu thổ sông Hồng, nhằm vừa thực hiện tốt công tác bảo tồn, duy trì sinh kế cộng đồng bền vững, vừa thích ứng tốt với biến đổi khí hậu ở khu vực này.

Phát triển kinh tế thân thiện với môi trường, đặc biệt là các mô hình kinh tế xanh, kinh tế tri thức, kinh tế các-bon thấp được cho là những giải pháp tốt và khả thi đối với Khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng. Có như vậy, công tác bảo tồn và phát huy giá trị của một khu dự trữ sinh quyển thế giới mới đạt được hiệu quả lâu dài và bền vững.


Trung tâm Thông tin Tư liệu/TTXVN