Ngày 3/6/1942
Theo lệnh của Yamamoto, Đô đốc Kakuta Kakuji sẽ chỉ huy lực lượng oanh kích vào cảng Hà Lan, một cảng nhỏ nằm ở phía bắc đảo Unalaska, để đánh nghi binh. Tuy nhiên, do biết từ trước nhờ thông tin tình báo nên Mỹ không bố trí một đơn vị hạng nặng nào ở cảng Hà Lan, và vì thế mà mục đích chính của Nhật ở chiến dịch này đã không thực hiện được.
|
Các kho xăng bị bốc cháy sau đợt không kích của quân Nhật lên đảo Sand và Easter ngày 4/6/1942. |
Cách đó vài trăm km về phía nam, 15 phút sau khi các máy bay của Nhật tấn công cảng Hà Lan cất cánh, những phi công Mỹ lái máy bay trinh sát trên đảo Midway bị đánh thức và ăn bữa sáng trước khi lên đường truy tìm hạm đội Nhật. Ngay sau 9 giờ, Thiếu úy Jack Reid thuộc đơn vị VP-44, điều khiển chiếc thủy phi cơ PBY Catalina, phát hiện thấy lực lượng của Phó Đô đốc Tanaka Raizo.
Reid liên lạc qua sóng vô tuyến để thông báo tin đó cho Midway. Sau khi đã xác định được số lượng và loại tàu, Reid bám theo lực lượng này trong một khoảng thời gian ngắn. Căn cứ vào báo cáo do Reid gửi về, các máy bay ném bom B-17 được lệnh cất cánh từ Midway tấn công vào lực lượng vận tải vào lúc 4 giờ 30 chiều hôm đó. Các tàu sân bay của Mỹ cũng đã đậu sẵn ở phía bắc đảo Midway, chờ quân Nhật xuất hiện.
Ngày 4/6/1942
Trên boong những con tàu của Hạm đội số một, công tác chuẩn bị cho các trận không kích vào Midway bắt đầu vào lúc 2 giờ 45 phút, khi các phi công và phi hành đoàn trên con tàu chỉ huy Akagi được đánh thức dậy. Đến 4 giờ 30 phút, 108 chiếc máy bay của Nhật bắt đầu cất cánh thực hiện đợt không kích đầu tiên trong ngày.
Ngay lập tức, tất cả các máy bay hiện có ở Midway của Mỹ được lệnh cất cánh, đón đầu quân Nhật. Kết thúc đợt giao tranh này, Nhật có khoảng mười lăm máy bay bị bắn rơi và ba mươi hai máy bay bị hỏng. Đổi lại, các đợt ném bom của máy bay Nhật Bản đã trúng vào các mục tiêu trên đảo Sand và Easter, phá hủy các kho xăng dầu, bệnh viện, kho tàng, và nhà để thủy phi cơ của quân đội Mỹ.
|
Tàu sân bay Yorktown đang được sửa chữa tại Trân Châu Cảng. |
Quan sát trận đánh từ đài chỉ huy, Nagumo - Phó Đô đốc của Hạm đội số 1 - không hài lòng với khả năng của những phi công. Ông ta cho rằng cần phải tiến hành đợt tấn công thứ hai. Vào lúc 7 giờ 15 phút, Nagumo ra lệnh tiến hành đợt không kích thứ hai nhưng lần này các máy bay Nhật sẽ ném bom chứ không phóng ngư lôi.
Quân Nhật vẫn tin tưởng rằng các máy bay bổ nhào của Mỹ không thể đánh chìm được các tàu chiến cỡ lớn. Đây là một sai lầm chết người. Không quân Mỹ là một trong những lực lượng đầu tiên phát triển chiến thuật bổ nhào ném bom, và các máy bay của họ đã bắt đầu có những cải tiến rõ rệt trong những năm 1930. Trong khi đó, các tàu sân bay của Nhật Bản lúc này không đơn thuần chỉ là tàu chiến, chúng còn là các kho thuốc súng nổi. Các quả bom nằm la liệt trên sàn tàu. Và trong trận tấn công này, Nhật Bản lại tiếp tục chuốc lấy thất bại nặng nề khi gặp phải sự phản công quyết liệt của các máy bay chiến đấu Mỹ.
Đợt phản công của không quân Mỹ vào tàu sân bay Kaga được tiến hành một cách hoàn hảo, khiến cho toàn bộ số máy bay đang đậu ở phía trên boong bốc cháy. Lát sau, một quả bom khác rơi trúng xuống thang máy phía trước và xé toang các cửa sổ ở đài chỉ huy. Quả bom thứ ba làm nổ tung một xe tiếp nhiên liệu đậu phía trước đài chỉ huy. Vụ nổ đã giết chết thuyền trưởng và các sĩ quan chỉ huy, khiến con tàu rơi vào tình trạng không có ai điều khiển. Quả bom cuối cùng đánh trúng vào khoang chứa máy bay. Các đám cháy không thể kiểm soát nổi, và đến 17 giờ con tàu bị khai tử.
Tàu sân bay Akagi không bị trúng nhiều bom, nhưng kết quả cũng thảm hại không kém. Quả bom đầu tiên rơi trúng vào thang máy ở phần giữa con tàu, gây nổ những quả bom trên tàu. Quả thứ hai và quả thứ ba đánh trúng các máy bay, làm nổ tung những quả ngư lôi mà chúng đang mang trên mình. Động cơ con tàu ngừng hoạt động lúc 10 giờ 40 phút và Đô đốc Nagumo rời đài chỉ huy lúc 10 giờ 46 phút.
Câu chuyện về tàu sân bay Soryu lại khác ở chỗ đối thủ của nó lại là một tàu sân bay khác, tàu Yorktown. Soryu hứng trọn ba quả bom, rải đều từ mũi tàu đến đuôi tàu, tất cả các thang máy, máy bay cùng bom đạn mà Soryu mang trên mình đều bị phá hủy. Trận đánh kết thúc lúc 10 giờ 40 phút. Lúc này con tàu không còn phát ra một tiếng động nào. Thuyền trưởng Yanagimo tự vẫn bằng cách nhảy vào đống lửa đang bốc cháy ngùn ngụt. Vào lúc 19 giờ 20 phút cùng ngày, con tàu từ từ chìm xuống đáy biển.
Lúc 14 giờ 50 phút, một máy bay trinh sát của Mỹ đã phát hiện thấy con tàu Hiryu do Phó Đô đốc Yamaguchi chỉ huy. Mười phút sau, một phi đội xuất kích từ tàu Enterprise tấn công tàu sân bay này. Các thủy thủ được lệnh rời tàu lúc 3 giờ 15 phút, nhưng Đô đốc Yamaguchi và thuyền trưởng Kaku vĩnh viễn nằm lại dưới đáy đại dương cùng con tàu.
Ngày 5 - 6/6/1942
Đến tối 4/6, năm tàu sân bay của Nhật đã bị vô hiệu hóa, bốn tàu khác bị cháy, trong khi đó, tàu Yorktown của Mỹ chỉ bị hư hại không đáng kể. Ngay lập tức, con tàu này trở thành mục tiêu của Nhật. Tuy nhiên, trong trận này, tàu Mikuma bị chìm xuống biển và tàu Mogami phải ngừng hoạt động trong một năm.
Sau ngày 6/6, Yamamoto dự định đưa các lực lượng còn lại vào một trận đánh đêm vào Midway nhưng rồi ông ta phải từ bỏ ý định này vì mức độ rủi ro quá cao. Kết thúc chiến dịch “AF”, Nhật Bản chỉ chiếm được hai đảo Attu và Kiska, nhưng lại phải gánh chịu thiệt hại quá lớn: Bốn tàu sân bay và một tàu tuần dương bị chìm hoặc hỏng; 100 phi công, 3.400 thủy thủ, ba thuyền trưởng điều khiển tàu sân bay kinh nghiệm và một đô đốc bị thiệt mạng. Trong khi đó, Mỹ chỉ bị đánh chìm một tàu sân bay và một tàu khu trục, 150 máy bay bị phá hủy.
Đình Vũ (tổng hợp)