Đáng chú ý, Bộ Giao thông vận tải đã đưa ra nhiều đề xuất để hoàn thiện mạng lưới hàng không trong thời gian tới cũng như lý do bác đề xuất xây sân bay của các địa phương.
Sân bay Phù Cát (Bình Định). Ảnh minh họa: Phạm Kha/TTXVN
Sẽ xây dựng thêm 7 sân bay
Thống kê của Bộ Giao thông vận tải cho thấy, cả nước hiện có 22 sân bay đang khai thác. Trong đó, hầu hết sân bay (trừ sân bay Phú Quốc, Vân Đồn) đều có nguồn gốc là sân bay quân sự, được đưa vào khai thác dùng chung hàng không dân dụng và quân sự. Tính đến nay có 6 sân bay chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất gồm: Nội Bài, Cát Bi, Chu Lai, Phù Cát, Pleiku và Cần Thơ.
Theo kịch bản tăng trưởng GDP bình quân từ 6,5 - 7%/năm giai đoạn 2021-2030, Bộ Giao thông vận tải dự báo tổng nhu cầu sản lượng hành khách dự kiến thông qua các sân bay đến năm 2030 khoảng 278 triệu hành khách/năm, hàng hóa là 4,1 triệu tấn/năm. Đến năm 2050, sản lượng hành khách thông qua các sân bay khoảng 490,7 triệu hành khách/năm, hàng hóa khoảng 16 triệu tấn/năm.
Trên cơ sở đó, giai đoạn 2021-2030, Bộ Giao thông vận tải đề xuất quy hoạch 28 sân bay. Trong đó, có 14 sân bay quốc tế và 14 sân bay quốc nội. Như vậy, ngoài các sân bay hiện có sẽ đầu tư thêm 6 sân bay gồm Long Thành (Đồng Nai), Nà Sản (Sơn La), Lai Châu, Sa Pa (Lào Cai), Quảng Trị và Phan Thiết (Bình Thuận).
“Ngoài ra, giai đoạn này Bộ Giao thông vận tải sẽ nghiên cứu, khảo sát, đánh giá và báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định việc bổ sung quy hoạch, xây dựng sân bay tại các đảo như Lý Sơn, Phú Quý... quần đảo có nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh…” - Bộ Giao thông vận tải thông tin.
Với quy hoạch trên, Bộ Giao thông vận tải cho biết, nhu cầu vốn khoảng 401.106 tỷ đồng để hiện thực hóa giai đoạn này.
Trong khi đó giai đoạn đến năm 2050, Bộ Giao thông vận tải đề xuất chỉ bổ sung sân bay Cao Bằng (sân bay nội địa) vào quy hoạch, nâng tổng số sân bay của cả nước lên 29. Số vốn để đầu tư và nâng cấp các sân bay giai đoạn này dự kiến khoảng 596.352 tỷ đồng.
Trên cơ sở đề xuất của tư vấn
Theo Bộ Giao thông vận tải, trong quá trình xây dựng quy hoạch sân bay, đơn vị nhận được đề nghị của 11 tỉnh về bổ sung sân bay cho địa phương mình gồm Bắc Giang, Bắc Kạn, Đắk Nông, Ninh Bình, Hà Giang, Hòa Bình, Bình Phước, Kon Tum, Hà Tĩnh, Trà Vinh và Ninh Thuận.
Tuy nhiên để xác định và quy hoạch điều chỉnh hoặc bổ sung các sân bay trong mạng cảng hàng không toàn quốc, Tư vấn ADPi (Pháp) đã nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, cơ sở dự báo nhu cầu vận tải của 5 loại hình vận tải (đường bộ, đường sắt, đường thủy, hàng hải, hàng không), điều kiện tự nhiên, hiệu quả kinh tế và các phương pháp khoa học...
Theo đó, tư vấn đề xuất 6 tiêu chí chính (22 tiêu chí chi tiết) về sự cần thiết và mức độ khả thi đối với cảng hàng không mới gồm: Nhu cầu sản lượng, kinh tế - xã hội (tăng trưởng GDP, việc làm, thúc đẩy du lịch), an ninh quốc phòng (chiến lược, dự phòng chiến lược), khẩn nguy cứu trợ, điều kiện tự nhiên (vùng trời, tĩnh không, thời tiết, đất đai), cự ly bố trí (cự ly tới đô thị trung tâm, cự ly tiếp cận các cảng hàng không lân cận)…
“Trên cơ sở đó, tư vấn đã rà soát kỹ lưỡng lại kết quả và đối chiếu với các tiêu chí đánh giá. Theo đó tại 11 tỉnh có ý kiến đề nghị bổ sung quy hoạch sân bay mới thì điểm đánh giá không cao, không nằm trong 30 tỉnh, thành phố có tổng điểm cao nhất cả nước. Vì vậy, tư vấn đề nghị không bổ sung các sân bay theo đề nghị của các địa phương”, Bộ Giao thông vận tải lý giải.
Liên quan đến việc tỉnh Hà Nam và thành phố Hải Phòng lần lượt đề xuất xây dựng sân bay vùng Thủ đô tại Lý Nhân và Tiên Lãng, Bộ Giao thông vận tải cho rằng việc xác định sân bay thứ hai vùng Thủ đô được tư vấn rà soát, đánh giá trên cơ sở số liệu dự báo về nhu cầu vận chuyển hàng không của khu vực vùng Thủ đô và khả năng mở rộng của sân bay quốc tế Nội Bài.
Theo nội dung hồ sơ quy hoạch do Tư vấn ADPi (Pháp) nghiên cứu, có thể mở rộng sân bay quốc Nội Bài đáp ứng công suất tối đa khoảng 100 triệu hành khách/năm. Trong khi đó, dự báo đến năm 2050, tổng sản lượng hành khách thông qua cảng này đạt khoảng 107,2 triệu hành khách. Vì vậy cần nghiên cứu sân bay thứ hai vùng Thủ đô để đảm bảo đưa vào khai thác ngay trong giai đoạn đến năm 2050 nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải hàng không.
Tại Quyết định 640/2011/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch vị trí sân bay Hải Phòng tại huyện Tiên Lãng với vai trò là sân bay dự bị cho Nội Bài. Do vậy, trước mắt tư vấn kiến nghị tiếp tục duy trì vị trí quy hoạch sân bay Hải Phòng nhằm mục đích dự bị cho sân bay Nội Bài và Cát Bi.
“Nên dự kiến sau năm 2040 sẽ tiếp tục nghiên cứu để lập quy hoạch này cho phù hợp với nhu cầu vận tải bằng đường hàng không của vùng thủ đô…”, lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải giải thích thêm.
Theo lãnh đạo Bộ Giao thông vận tải, thời gian lấy ý kiến đơn vị cũng nhận được đề xuất của ba tỉnh là Bắc Kạn, Trà Vinh, Lào Cai và các chuyên gia hàng không về đề nghị bổ sung quy hoạch sân bay chuyên dùng.
Quá trình nghiên cứu, Bộ Giao thông vận tải cho rằng theo quy định, việc quy hoạch xây dựng sân bay và đóng/mở sân bay chuyên dùng thuộc thẩm quyền của Bộ Quốc phòng. Do đó, đối tượng nghiên cứu tư vấn đang thực hiện đảm bảo tuân thủ đúng nhiệm vụ quy hoạch được duyệt, phù hợp với Luật Hàng không dân dụng.
Tuy nhiên tư vấn xét thấy ý kiến góp ý của các chuyên gia là chính xác trong việc cần có sự xem xét tổng thể quy hoạch hệ thống cảng hàng không sân bay toàn quốc gồm cả cảng hàng không dân dụng và các sân bay quân sự.
“Vì vậy, tư vấn kiến nghị Bộ Giao thông vận tải và hội đồng thẩm định xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ có ý kiến chỉ đạo Bộ Quốc phòng triển khai sớm, đồng bộ quy hoạch các sân bay quân sự, sân bay chuyên dùng. Sau khi hoàn thành sẽ tích hợp vào quy hoạch hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc của dân dụng để thành một quy hoạch đồng bộ, thống nhất…”, Bộ Giao thông vận tải cho hay.