Tổng cục Thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Tập đoàn Điện lực Việt Nam vừa cùng một số đơn vị chuyên môn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thống nhất phương án lấy nước cho vụ Đông Xuân 2018 - 2019.
Theo đó, diện tích gieo cấy vụ Đông xuân 2018-2019 của 12 tỉnh, thành phố khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc bộ giảm khoảng 9.300 ha trên tổng số diện tích gieo cấy 602.000 ha, do chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ đất lúa sang các loại cây trồng khác.
Diện tích phụ thuộc vào nguồn nước xả gia tăng từ các hồ chứa thủy điện khoảng 480.000 ha.
Lãnh đạo sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội kiểm tra lấy nước ở trạm bơm Ấp Bắc. Ảnh: Đỗ Phương Anh/TTXVN
Theo kế hoạch, lấy nước đổ ải vụ Đông xuân 2018-2019 sẽ bắt đầu từ 0 giờ ngày 21/1. Tổng thời gian lấy nước gồm 3 đợt, với 16 ngày rút ngắn 2 ngày so với vụ Đông xuân 2017-2018.
Cụ thể: Đợt 1 diễn ra 4 ngày, từ 0h ngày 21/1 đến 24h ngày 24/1/2019. Đợt 2 diễn ra 4 ngày, từ 0h ngày 31/1 đến 24h ngày 3/2/2019. Đợt 3 kéo dài 8 ngày, từ 0h ngày 15/2 đến 24h ngày 22/2/2019.
Trong thời gian 3 đợt lấy nước, mực nước sông Hồng tại Trạm thủy văn Hà Nội được duy trì từ dương 2 mét 2 trở lên.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Trưởng phòng quản lý công trình, Cục quản lý công trình thủy lợi, Tổng cục Thủy lợi cho biết: "Trên cơ sở lịch lấy nước, dự kiến trong đợt 1 diện tích có nước trung bình từ 15% đến 20% , trong đó các tỉnh ven biển sẽ đạt diện tích lấy nước cao hơn từ 30% đến 50%. Đợt 2 sẽ đạt khoảng 50% đến 70%. Đợt 3 lấy nước chủ yếu đưa dẫn nước các vùng khó khăn về nước như các tỉnh ở khu vực Trung du Bắc bộ".
Theo Tổng cục thủy lợi, ưu điểm của kế hoạch lấy nước này là mỗi đợt sẽ tập trung cho một "mục tiêu". Đợt 1 lấy nước nhằm tạo thuận lợi cho các địa phương vùng ảnh hưởng triều đẩy mặn và các địa phương khác thau rửa hệ thống. Đợt 3 (8 ngày) tạo điều kiện cho Hà Nội, Bắc Ninh (địa phương khó khăn về nguồn nước) lấy đủ nước và các địa phương lấy đủ diện tích gieo trồng và tích nước vào hệ thống công trình thủy lợi...
Về nguồn nước các hồ chứa, ông Vũ Xuân Khu, Phó giám đốc Trung tâm điều độ điện Quốc gia, Tập đoàn Điện lực Việt Nam cho biết, tình hình thủy văn không thuận lợi, đến cuối năm 2018, thiếu hụt khoảng hơn 5 tỉ m3 nước trên toàn hệ thống các hồ chứa. Riêng 3 hồ chính xả nước phục vụ đổ ải gồm: Tuyên Quang, Thác Bà và Hòa Bình mực nước dâng đang thấp hơn mực nước dâng bình thường là 993 triệu m3.
Ông Vũ Xuân Khu cho biết thêm, Tập đoàn Điện lực Việt Nam cũng như các đơn vị của Tập đoàn rất mong trong các đợt xả nước Tổng cục Thủy lợi cũng như Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo các đơn vị, các công ty khai thác thủy nông, Sở nông nghiệp ở các tỉnh đảm bảo đây là chiến dịch để huy động mọi nguồn lực lấy nước một cách tập trung, triệt để rút ngắn càng nhiều số ngày xả nước và lượng nước đó để xả phát điện trong các tháng mùa khô đảm bảo tưới dưỡng lúa.
Theo Tổng cục Thủy lợi, tùy thuộc vào tiến độ lấy nước của các địa phương, tình hình thời tiết, thời gian lấy nước của từng đợt sẽ được xem xét đề nghị rút ngắn để tiết kiệm lượng nước xả.
Bên cạnh đó, Tổng cục Thủy lợi sẽ phối hợp với Cục Trồng trọt, EVN thông báo chính thức lịch lấy nước cho các địa phương để triển khai thực hiện, tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến lịch lấy nước trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Tổ chức các đoàn công tác liên ngành (Tổng cục Thủy lợi, Cục Trồng trọt, Tập đoàn Điện lực Việt Nam,…) kiểm tra, đôn đốc đẩy nhanh tiến độ lấy nước phục vụ gieo cấy, đồng thời tích trữ nước trong hệ thống kênh mương, ao, hồ, vùng trũng để phục vụ tưới dưỡng.
Theo dõi, cập nhật thường xuyên tình hình nguồn nước, tiến độ lấy nước của các địa phương (theo dõi trực tuyến mực nước tại các cống lấy nước, diện tích có nước, lượng nước xả tại các hồ chứa cập nhật 1 ngày/lần).
Theo nhận định của Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, trong thời gian vụ Đông Xuân 2018-2019, tổng lượng mưa mùa khô thấp hơn trung bình nhiều năm từ 10-25%.
Nhiệt độ trung bình trong vụ Đông Xuân 2018-2019 có khả năng cao hơn trung bình nhiều năm. Có thể xuất hiện rét đậm, rét hại trong tháng 1/2019 và nửa đầu tháng 2/2019
Mực nước trên các sông suối khu vực Bắc Bộ tháng 1 và 2/2019 ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm. Mực nước thấp nhất trên sông Hồng tại Hà Nội có khả năng ở mức 0,3-0,4m xuất hiện vào tháng 2 hoặc tháng 3 năm 2019.
Dung tích trữ các hồ chứa thủy điện: Các hồ chứa thủy điện hiện tại đã tích cơ bản đầy. Dự kiến đến thời gian bắt đầu xả dung tích trữ đạt khoảng 90-95% thiết kế.