.jpg)
Hải quan kiểm tra niêm phong container hàng hóa xuất nhập khẩu. Ảnh tư liệu: Hoàng Hùng/TTXVN
Dự thảo Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp tuân thủ pháp luật hải quan quy định việc thực hiện thí điểm và dựa vào một số tiêu chí nhất định để lựa chọn doanh nghiệp như: doanh nghiệp có kim ngạch xuất nhập khẩu lớn hoặc doanh nghiệp có loại hình xuất nhập khẩu nhất định. Tuy nhiên, các tiêu chí này được lựa chọn dựa theo mục tiêu hoặc cách thức ra sao lại không rõ.
Nếu mục tiêu của chương trình là tăng mức độ tuân thủ của doanh nghiệp, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc sửa đổi các tiêu chí dựa vào việc phân loại các doanh nghiệp thuộc nhóm đối tượng và tùy thuộc vào từng lĩnh vực kinh doanh.
Theo đó, nhóm có khả năng vi phạm pháp luật hải quan cao hoặc trung bình nên được ưu tiên lựa chọn. Còn các doanh nghiệp có rủi ro thấp thường là các doanh nghiệp vốn có năng lực chấp hành pháp luật tốt, đội ngũ nhân sự có kinh nghiệm nên có thể tự thực hiện việc cải thiện.
Dự thảo cũng quy định các điều kiện và cách thức lựa chọn doanh nghiệp tham gia chương trình. Theo đó, chương trình mang tính thí điểm và chỉ áp dụng với quy mô không quá 200 doanh nghiệp. VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung quy định hướng dẫn về nội dung này theo hướng là chọn doanh nghiệp nộp đơn trước sẽ được ưu tiên. Hoặc, chọn ưu tiên một số nhóm doanh nghiệp nhất định có nguy cơ cao hoặc được coi là có nhu cầu hỗ trợ lớn hoặc thực hiện theo phương pháp chấm điểm theo các tiêu chí nhất định.
Góp ý về nội dung quyền lợi của doanh nghiệp khi tham gia chương trình. VCCI nhận thấy, việc tuân thủ của doanh nghiệp thường phụ thuộc vào khả năng nhận biết lỗi vi phạm hoặc nguyên nhân bị đánh giá phân loại thấp. Đồng thời, phải tìm ra giải pháp khắc phục các lỗi vi phạm. Các văn bản hướng dẫn của Bộ Tài chính đã cung cấp ứng dụng để doanh nghiệp có thể tra cứu. Tuy nhiên, cách thức tìm nguyên nhân và giải pháp khắc phục lại chưa được đề cập ở Thông tư 81/2019/TT-BTC và dự thảo này.
Do vậy, cơ quan soạn thảo bổ sung quy định theo hướng doanh nghiệp được cơ quan hải quan hướng dẫn cải thiện quy trình hoạt động để đáp ứng việc tuân thủ các quy định pháp luật hải quan. Bên cạnh đó, theo phản ánh của doanh nghiệp, một số quyền lợi của doanh nghiệp theo quy định trong dự thảo khá chung chung như tiếp cận các văn bản pháp luật hay giải đáp thắc mắc.
Đây thực chất vẫn là các quyền lợi của doanh nghiệp đã được pháp luật quy định. Về logic, các doanh nghiệp tham gia chương trình sẽ nhận được các hỗ trợ ở mức cao hơn so với các doanh nghiệp thông thường để có thể nâng cao khả năng cải thiện mức độ tuân thủ.
Do vậy, cơ quan soạn thảo sửa đổi các nội dung này theo hướng quy định rõ ràng hơn các quyền lợi mà doanh nghiệp được hưởng. Chẳng hạn được cung cấp ngay khi văn bản được ban hành, được cung cấp gửi lấy ý kiến thông qua địa chỉ liên lạc đã được cung cấp hay được giải đáp thắc mắc thông qua các kênh đa dạng hơn…
Ngoài ra, nội dung mẫu biểu quy định xuất xứ hàng hóa xuất nhập khẩu mà doanh nghiệp phải kê khai khi tham gia vào chương trình cũng cần cân nhắc sửa đổi. Theo phản ánh của doanh nghiệp, một doanh nghiệp có thể có số lượng mã số hàng hóa xuất khẩu rất lớn, thậm chí lên đến vài nghìn, vài chục nghìn mà nên việc yêu cầu doanh nghiệp phải kê khai toàn bộ sẽ tạo gánh nặng lớn cho doanh nghiệp. Từ đây, cơ quan soạn thảo cân nhắc sửa đổi lại theo hướng chỉ yêu cầu doanh nghiệp kê khai một số loại hàng hóa nhất định.