Động lực chính cho sự phục hồi của ngành ô tô

Theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), sản lượng ô tô bán ra thị trường trong nước 5 tháng đầu năm 2023 giảm 36% so với cùng  kỳ, đạt 113.527 chiếc; trong đó, doanh số bán xe cá nhân và xe lắp ráp giảm lần lượt 43% và 40% so với cùng kỳ năm ngoái, chủ yếu do kết thúc ưu đãi giảm thuế trước bạ và nhu cầu yếu do lãi suất cho vay mua ô tô cao.

Tháng 5, sản lượng tiêu thụ ô tô của các doanh nghiệp thuộc VAMA giảm xuống mức thấp ở mức 19.266 chiếc, giảm 6,8% so với tháng trước đó và giảm tới 51,2% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp nhất kể từ tháng10/2021.

Xu hướng giảm đã duy trì kể từ tháng 11/2022, trong bối cảnh các yếu tố cơ bản vĩ mô khó khăn hơn (xuất khẩu chậm lại trong bối cảnh nhu cầu toàn cầu yếu và lãi suất cao cũng như khả năng tiếp cận vốn vay ngân hàng khó khăn hơn).

Chuyên gia phân tích Trần Đăng Mạnh, tới từ Công ty cổ phần Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) nêu quan điểm: “ Chúng tôi tin những người mua ô tô là thuộc tầng lớp trung lưu và giàu có, tỏ ra thận trọng trong việc chi tiêu cho các sản phẩm có giá trị lớn. Điều này tương tự như những gì chúng ta quan sát từ PNJ – Công ty trang sức có thương hiệu hàng đầu Việt Nam”.

Một thành viên khác ngoài VAMA là TC Group - đơn vị lắp ráp và phân phối xe Hyundai cũng ghi nhận kết quả không khả quan trong 5 tháng năm 2023. Doanh số bán hàng của Huyndai chỉ đạt 22.903 chiếc, giảm tới 28,6% so với cùng kỳ trong 5 tháng năm 2023. Trong khi đó, VinFast bán được 8.483 chiếc trong 5 tháng năm 2023, giảm 30,4% so với cùng kỳ do ngừng bán xe máy xăng từ cuối quý IV/2022.

Theo chuyên gia phân tích tới từ Công ty cổ phần Chứng khoán VNDIRECT (VNDIRECT), ông Nguyễn Đức Hảo, Việt Nam đã nhập khẩu 61.974 ô tô nguyên chiếc, tăng 21% so với cùng kỳ trong 5 tháng đầu năm 2023.

Để giải bài toán tồn kho cao, các hãng xe và nhà phân phối đang áp dụng chính sách giảm giá mạnh, lên tới 100% lệ phí trước bạ cùng nhiều hình thức khuyến mại hấp dẫn khác.

Tuy nhiên, chuyên gia phân tích tới từ Công ty cổ phần Chứng khoán VNDIRECT (VNDIRECT), ông Nguyễn Đức Hảo nhận định, doanh số bán ô tô sẽ tiếp tục ảm đạm trong tháng 6 năm 2023 do nhu cầu vẫn yếu.

Chính sách khuyến mãi của các hãng xe tháng 6 năm 2023: Nissan Almera khuyến mại tới 70 tỷ đồng; Honda City được hỗ trợ 100% lệ phí trước bạ; Toyota Vios được hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ; Santa Fe sản xuất 2022 giảm giá từ 70 triệu đến 200 triệu đồng; Mitsubishi Xpander AT 2022 được đại lý hỗ trợ 100% phí trước bạ; BMW 3-Series được đại lý giảm giá khoảng 1.295 - 1.629 tỷ đồng cho phiên bản thế hệ cũ; Mercedes-Benz GLC 2022 được hỗ trợ 100% phí trước bạ.

Ông Nguyễn Đức Hảo dự báo, doanh số ô tô Việt Nam có thể chạm đáy từ quý III/2023. Việc giảm lãi suất được cho là sẽ thúc đẩy nhu cầu mua sắm các hàng xa xỉ.

Ngày 23/5/2023, Ngân hàng Nhà nước đã quyết định điều chỉnh giảm một số lãi suất điều hành như lãi suất tái cấp vốn, giảm 0,5 điểm phần trăm, trần lãi suất huy động kỳ hạn 1 tháng đến 6 tháng giảm 0,5 điểm phần trăm.

Ngoài ra, các ngân hàng thương mại cũng đã tiếp tục giảm lãi suất huy động các kỳ hạn từ tháng 5/2023. Hiện mặt bằng chung lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng niêm yết tại các ngân hàng thương mại đã giảm xuống dưới 8%/năm. Ông Nguyễn Đức Hảo kỳ vọng lãi suất cho vay sẽ giảm trong nửa cuối năm 2023, điều này có thể thúc đẩy nhu cầu đối với các mặt hàng xa xỉ như ô tô.

Bên cạnh đó, chính sách ưu đãi từ Chính phủ là động lực chính cho sự phục hồi của ngành ô tô trong nửa cuối 2023.

Chính phủ vừa ban hành 36/2023/NĐ-CP gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước. Cụ thể, thời hạn nộp thuế môn bài phát sinh của kỳ tính thuế trong các tháng 6, 7, 8, 9 chậm nhất là ngày 20/11/2023. Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 21/06/23 đến hết năm nay. Hết thời gian gia hạn theo nghị định này, việc nộp số thuế này sẽ được thực hiện theo quy định hiện hành.  

Từ năm 2020, đây là lần thứ 4 thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước được gia hạn nhằm hỗ trợ và phục hồi sản xuất kinh doanh do ảnh hưởng của dịch COVID-19.

Ngoài ra, Chính phủ đã thông qua đề án giảm 50% lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất trong nước, có hiệu lực từ 1/7 đến hết năm 2023. Nhìn lại lịch sử trước đó, sau khi được áp dụng giảm lệ phí trước bạ trong nửa cuối 2020 và 6 tháng đầu năm 2022, tổng doanh số bán ô tô toàn thị trường chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ.

Đặc biệt, doanh số bán ô tô con trong nửa cuối 2020 đạt 189.451 chiếc, tăng 76% so với 6 tháng đầu năm 2020 và 33% so với cùng kỳ, trong khi con số này trong 6 tháng đầu năm 2022 đạt 252.932 chiếc, tăng 36% so với cùng kỳ.

“Do đó, chúng tôi kỳ vọng các chính sách ưu đãi từ Chính phủ sẽ là động lực chính cho sự phục hồi của ngành ô tô trong nửa cuối 2023”, ông nguyễn Đức Hảo, chuyên gia phân tích từ VNDIRECT nhìn nhận.