Dây chuyền sản xuất hàng may mặc xuất khẩu tại Công ty TNHH TV Panko Vina, Khu công nghiệp Tam Thăng (Quảng Nam). Ảnh: Danh Lam/TTXVN
Đây là ý kiến của các chuyên gia đưa ra tại buổi Tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Ngành dệt may Việt Nam trước thách thức và cơ hội từ thị trường châu Âu” diễn ra ngày 2/8, do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức.
Ông Lương Hoàng Thái, Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) cho rằng, EVFTA sẽ tạo cơ hội và thuận lợi cho ngành dệt may. Bởi, thuế quan với tất cả hàng dệt may sẽ được đưa về 0%; trong đó, có 77% hàng dệt may thuế về 0% ngay khi Hiệp định có hiệu lực.
Trong khi đó, EU là thị trường đứng đầu thế giới về nhập khẩu hàng dệt may và EU cũng là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của hàng dệt may Việt Nam. Tuy nhiên, ông Thái cho rằng, EVFTA sẽ đặt ra những thách thức cho ngành dệt may Việt Nam với những yêu cầu mạnh mẽ về cải cách.
Theo ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Hiệp hội Dệt May Việt Nam, EVFTA được ngành dệt may cũng như các ngành có mặt hàng xuất khẩu trông chờ từ lâu, nhưng đi cùng cơ hội là thách thức. Đó là ngoài được hưởng lợi từ thuế quan, mở rộng thị trường... ngành dệt may đang gặp phải "nút thắt" về nguồn cung thiếu hụt, tức phải đáp ứng quy định về quy tắc xuất xứ trong Hiệp định này.
Bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập, thuộc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, vấn đề nguồn cung nguyên liệu ngành dệt may là thách thức không chỉ cho ngành dệt may. Nếu không đảm bảo quy tắc xuất xứ thì hàng hóa Việt Nam không được ưu đãi. Bởi có khoảng 90% nguyên phụ liệu của Việt Nam đang nhập khẩu từ các nguồn không phải là thành viên của Hiệp định và không được ưu đãi cộng gộp. Với ngành dệt may, mặc dù không được đánh giá là ngành hưởng lợi nhất trong tăng trưởng sản lượng hay tăng trưởng xuất khẩu sang EU, nhưng đây là ngành hưởng lợi nhất từ phát triển chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu. Với những yêu cầu cao về quy tắc xuất xứ, EVFTA cũng như nhiều hiệp định khác tạo động lực để thu hút đầu tư trong nước và ngoài nước vào ngành dệt và dệt nhuộm.
Tuy nhiên, ông Vũ Đức Giang nêu lên những khó khăn khi doanh nghiệp muốn đầu tư vào công nghiệp nhuộm vải nhưng đang bị các địa phương từ chối vì lo ngại ảnh hưởng đến môi trường.
Ông Giang mong muốn các địa phương không nên quá lo lắng vấn đề này, bởi các đối tác cũng đánh giá khắt khe về môi trường và không mua hàng nếu không đạt được các điều khoản về môi trường. Hiện nay, công nghệ xử lý nước thải của thế giới rất hiện đại, tiên tiến. Một số nhà máy tại Việt Nam đã xử lý nước thải đảm bảo ra môi trường.
Bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập cho biết thêm, EU là thị trường lớn và vô cùng hấp dẫn cho ngành dệt may. Năm 2018, giá trị dệt may Việt Nam xuất khẩu sang châu Âu là 5,6 tỷ USD. Đó là con số rất lớn nhưng cũng chỉ chiếm 2,02% tổng lượng nhập khẩu hàng dệt may của châu Âu. Điều đó cho thấy dư địa của thị trường châu Âu là rất lớn.
Ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Hiệp hội Dệt May Việt Nam bày tỏ: "Dệt may Việt Nam đang đứng thứ ba sau Trung Quốc, Ấn Độ, nhưng một số nước đang bám đuổi sát phía sau. Nếu Việt Nam không đặt ra một chiến lược tốt, thì sẽ khó tiếp cận thị trường EU".
Trong khi đợi Hiệp định Thương mại tự do giữa EU và Việt Nam chính thức có hiệu lực, ông Vũ Đức Giang đề nghị Bộ Công Thương sớm đưa danh sách những dòng thuế của từng mặt hàng; trong đó có bao nhiêu dòng sản phẩm được hưởng lợi. Bên cạnh đó, Hiệp hội Dệt May Việt Nam sẽ tổ chức các cuộc hội thảo để đưa thông tin đến doanh nghiệp, qua đó giúp họ nắm bắt thông tin để có kế hoạch sản xuất cho mỗi sản phẩm.