Cũng theo ông Trần Trọng Tuấn, chủ đầu tư vi phạm là nguyên nhân hàng đầu dẫn tới các tranh chấp; trong đó, có trường hợp chủ đầu tư bán diện tích căn hộ cho khách hàng nhưng không bán diện tích chung. Đây là điều không đúng vì giá bán đã bao phần diện tích thuộc sở hữu riêng và sở hữu chung. Cùng với đó, sự buông lỏng quản lý, phát hiện không kịp thời của cơ quan quản lý nhà nước, năng lực và phẩm chất một số Ban quản trị chưa đáp ứng yêu cầu, chưa đặt lợi ích cư dân lên trên hết. Trong khi đó, đơn vị quản lý, vận hành thiếu tính chuyên nghiệp…
Đáng chú ý, trên địa bàn vẫn còn 212 chung cư chưa có Ban quản trị do chủ đầu tư không tổ chức hội nghị nhà chung cư hoặc đã tổ chức nhưng không đủ số lượng chủ sở hữu, người sử dụng, không có người ứng cử, đề cử vào Ban quản trị. Tập trung chủ yếu ở quận Bình Thạnh (47 chung cư), quận 7 (43 chung cư), quận 2 (12 chung cư), quận 8 (11 chung cư)… Cùng với đó, có 151 nhà chung cư không có đơn vị quản lý, vận hành.
Báo cáo của Sở Xây dựng cho thấy, hiện trên địa bàn có chung cư có khiếu nại, tranh chấp về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng nhà ở, quyền sử dụng đất, bãi giữ xe, quản lý vận hành chung cư, công tác phòng cháy chữa cháy chưa đảm bảo, chưa bàn giao đủ kinh phí bảo trì, trì hoãn việc tiếp nhận bàn giao hồ sơ và hệ thống kỹ thuật chung nhà chung cư, không tổ chức hội nghị nhà chung cư, tự ý thay đổi tên chung cư, chiếm dụng phần sở hữu chung, thay đổi thiết kế phần sở hửu riêng…
Các chung cư có khiếu nại, tranh chấp như chung cư Bộ Công an (quận 2), chung cư PetroLan (quận 2), chung cư Khánh Hội 2 (quận 4), chung cư 86 Tản Đà (quận 5), chung cư Full House (quận Bình Tân), cao ốc Phú Hoàng Anh (huyện Nhà Bè), chung cư Hưng Phát (huyện Nhà Bè), chung cư Phúc Yên 2 (quận Tân Bình), chung cư Miếu Nổi (quận Bình Thạnh), chung cư Thạnh Lộc (quận 12), chung cư Flora Anh Đào (quận 9), chung cư Giai Việt (quận 8)…
Trong khi đó, từ thực tế kinh nghiệm quản lý vận hành nhà chung cư, bà Vũ Ngọc Hương, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư và Dịch vụ Sao Kim cho rằng, việc thiếu chuyên nghiệp trong kiến thức về quản lý cũng như thiếu chuẩn bị lưỡng các công cụ quản lý, vận hành… là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng tranh chấp trong các khu chung cư diễn ra phổ biến như hiện nay.
Vì thế, theo bà Hương, cần phải xây dựng được bộ máy quản lý vận hành với nguồn lực được tuyển chọn chuyên nghiệp, hoàn thiện các quy trình, vận hành toà nhà, cũng như xây dựng tiêu chuẩn dịch vụ để cư dân, chủ đầu tư giám sát, đánh giá. Đặc biệt cần ứng dụng công nghệ quản lý thông minh vào hoạt động quản lý vận hành toà nhà nhằm thực thi công việc được thuận tiện, hiệu quả và an toàn hơn.
Về phần mình, đại diện Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh cho biết, trong năm 2019, Sở Xây dựng tiếp tục phối hợp với UBND các quận huyện tăng cường tuyên truyền, phổ biến quy định pháp luật về quản lý, vận hành, sử dụng nhà chung cư; kiểm tra, thanh tra và kiên quyết xử lý vi phạm. Sở Xây dựng sẽ chịu trách nhiệm thực hiện xử lý việc chiếm dụng kinh phí bảo trì phần sở hữu chung của nhà chung cư, giải quyết tranh chấp về kinh phí quản lý vận hành.
Hiện nay, trên địa bàn TP Hồ Chí Minh có 1.440 chung cư với 141.062 căn hộ. Tỷ lệ nhà chung cư chiếm 8,4% tổng số nhà ở trên toàn thành phố và đang có xu hướng chiếm tỷ lệ ngày càng cao trong quá trình phát triển nhà ở. Trong 5 năm trở lại đây, căn hộ nhà chung cư chiếm tỷ lệ 24,6% tổng số nhà ở xây dựng mới. Trong số đó có 474 chung cư cũ, riêng chung cư cấp D (cần di dời khẩn cấp) có 15 chung cư.