Quang cảnh Tọa đàm.
Đây là dịp để các chuyên gia, nhà quản lý trao đổi, chia sẻ những kinh nghiệm về Quy định sản xuất không gây mất rừng và suy thoái rừng (EUDR) của Liên minh châu Âu (EU). Quy định này được Nghị viện châu Âu thông qua vào tháng 4/2023, có hiệu lực từ tháng 6/2023 và bắt đầu áp dụng các nghĩa vụ đối với công ty lớn từ tháng 12/2024.
Nhiều mặt hàng nhập khẩu vào EU được áp dụng EUDR; trong đó có sản phẩm cà phê, đối tượng áp dụng đối với tất cả nhà vận hành nhập khẩu hoặc xuất khẩu các sản phẩm liên quan từ EU. Hoạt động nhập khẩu hàng hóa và các loại mặt hàng dạng này chiếm 85 triệu Euro mỗi năm. Các sản phẩm từ Việt Nam xuất khẩu sang EU đạt 2,3 tỷ Euro, chủ yếu rơi vào mặt hàng cà phê (47,5%), gỗ (35,2%), cao su (17,1%).
Ông Lê Quốc Thanh - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia nhấn mạnh, phải hành động ngay trong việc sản xuất cà phê không gây mất rừng nhằm tránh thêm một “thẻ vàng” của EU trên đất liền như đã từng xảy ra với mặt hàng thủy hải sản; trong đó, mô hình khuyến nông cộng đồng có vai trò, trách nhiệm quan trọng đối với vùng sản xuất cà phê. Từ đó, góp phần làm minh bạch, đáp ứng với quy định của EU; đồng thời đây cũng là dịp để nhận diện các thách thức, xây dựng chương trình hành động để khắc phục những khó khăn, bất cập trước khi EUDR được áp dụng.
Tương tự, ông Nguyễn Phi Hùng - Chuyên gia thuộc Tổ chức Sáng kiến thương mại bền vững IDH, cũng gợi ý, việc triển khai hành động thực hiện quy định về sản xuất không gây mất rừng và suy thoái rừng cần liên kết vai trò của các bên lẫn nhau. Trong số đó, các cơ quan nhà nước như Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chi cục Kiểm lâm, UBND các địa phương phải chia sẻ về dữ liệu rừng, dữ liệu địa chính. Từ đó, các Trung tâm khuyến nông, Tổ khuyến nông cộng đồng làm căn cứ để tuyên truyền, đào tạo và tập huấn về quy định sản xuất không xâm lấn rừng cho hộ nông dân.
Theo Trung tâm Khuyến nông quốc gia, hiện trung tâm đã phát triển 5 vùng nguyên liệu đạt chuẩn nhằm đáp ứng Quy định sản xuất không gây mất rừng và suy thoái rừng của EU; trong đó, vùng sản xuất cà phê Tây Nguyên có 11.200 ha với các tổ khuyến nông cộng đồng phục vụ phát triển vùng nguyên liệu cà phê đạt chuẩn.
Trước đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phê duyệt Đề án thí điểm “Nâng cao hiệu quả hoạt động công tác khuyến nông trên cơ sở kiện toàn mô hình tổ khuyến nông cộng đồng”. Giai đoạn I của đề án thực hiện từ năm 2021-2023 được triển khai thí điểm tại 13 tỉnh, thành đã thành lập được 26 tổ khuyến nông cộng đồng thí điểm (với tổng số 1 thành viên) và 562 tổ khuyến nông cộng đồng mở rộng (với tổng số 4.276 thành viên). Ngoài 13 tỉnh tham gia Đề án thí điểm, hiện tại trên cả nước đã có thêm nhiều tỉnh, thành phố đã thành lập các tổ khuyến nông cộng đồng.