Trạm thu phí của BOT Hà Nội - Bắc Giang. Ảnh minh họa: Sơn Hùng/Báo Tin tức
Đánh giá về cơ sở pháp lý thực hiện thí điểm, Bộ Giao thông Vận tải cho biết, Quyết định số 19/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ quy định: Cơ quan nhà nước có thẩm quyền căn cứ điều kiện cụ thể tại từng trạm thu phí xem xét, quyết định thực hiện thu phí toàn bộ theo hình thức ETC.
Để khuyến khích các phương tiện dán thẻ, tăng hiệu quả đầu tư hệ thống, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành giao Bộ Giao thông Vận tải lựa chọn một số tuyến cao tốc tại mỗi vùng miền triển khai thí điểm chỉ áp dụng hình thức thu phí ETC.
"Cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với dự án thu phí không dừng và các dự án BOT là Bộ Giao thông Vận tải. Bộ Giao thông Vận tải quyết định lựa chọn tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng để thí điểm là phù hợp quy định pháp luật", Bộ Giao thông Vận tải khẳng định.
Bộ Giao thông Vận tải cho biết, học tập kinh nghiệm các nước, Bộ đã xây dựng lộ trình triển khai hệ thống thu phí ETC theo 3 giai đoạn.
Cụ thể, giai đoạn 1, các trạm thu phí vẫn tồn tại có barrier.
Barrier sẽ mở cho xe đi qua trong trường hợp khi xe có thông tin thẻ dịch vụ hợp lệ, có đủ số dư tài khoản thu phí (vẫn tồn tại hình thức thu phí một dừng). Khi xe chưa gắn thẻ dịch vụ, hoặc có gắn thẻ dịch vụ nhưng không đủ số dư tài khoản thì hệ thống chuyển sang chế độ thu phí một dừng (MTC).
Giai đoạn 2, tại các trạm thu phí không còn barrier, chỉ duy trì các giải phân cách các làn. Các phương tiện lưu thông tự do theo làn qua trạm thu phí (không tồn tại hình thức thu phí MTC).
Giai đoạn 3, tại khu vực trạm thu phí chỉ còn duy trì giá long môn và các thiết bị thu phí gắn trên giá long môn. Các phương tiện lưu thông tự do đa làn qua khu vực trạm thu phí.
Thực tế hiện nay, hệ thống thu phí điện tử không dừng của Việt Nam đang ở giai đoạn 1. Việc thí điểm thu phí không dừng là bước chuẩn bị cho chuyển đổi lộ trình vận hành hệ thống thu phí không dừng từ giai đoạn 1 sang giai đoạn 2, tiến tới xây dựng hoàn thiện hệ thống đồng bộ, hiện đại trên toàn quốc.
"Lựa chọn tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng để triển khai thí điểm đã được nghiên cứu kỹ, hạn chế tối đa ảnh hưởng tới phương án tài chính các dự án BOT, quyền đi lại của chủ phương tiện khi tuyến cao tốc có Quốc lộ 5 chạy song hành. Về tiến độ thực hiện thí điểm, dự kiến sẽ bắt đầu triển khai trong tháng 6/2022", Bộ Giao thông Vận tải cho hay.
Đến nay, phương án tổ chức giao thông và xử lý các tình huống sự cố đã được thống nhất. Để thực hiện thành công và hạn chế tình huống bất cập, Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã phối hợp với nhà đầu tư, Cục Cảnh sát giao thông tuyên truyền tới chủ phương tiện trên địa bàn tuyến cao tốc đi qua, kịp thời cung cấp thông tin, giải đáp thắc mắc của chủ phương tiện.
Liên quan đến phương án xử lý đối với các phương tiện chưa dán thẻ hoặc thẻ không đủ điều kiện đi nhầm vào tuyến cao tốc, Bộ Giao thông Vận tải cho hay, hệ thống biển báo, chỉ dẫn từ xa đã được hoàn thiện. Đồng thời, bổ sung tính năng cảnh báo số dư tài khoản cho các phương tiện trước khi đi vào tuyến cao tốc, hạn chế phương tiện không đủ điều kiện đi nhầm vào cao tốc.
Phương tiện không đủ điều kiện đi nhầm vào tuyến cao tốc sẽ có bộ phận hỗ trợ quay đầu xe hoặc dán thẻ ngay tại các trạm thu phí.
Hiện nay, tỷ lệ phương tiện đã dán thẻ tại các tỉnh, thành phố tuyến đường cao tốc đi qua đạt trung bình 65%, tăng hơn 20% so với thời điểm chưa có chủ trương thí điểm trên tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng.