Công trình Thủy điện A Vương. Ảnh: HNX
Theo nhận định của Cơ quan dự báo khí tượng thủy văn Trung ương, do hiện tượng El Nino xảy ra ở lưu vực hồ thủy điện A Vương vào các tháng mùa mưa năm 2018, nên hồ thủy điện A Vương không thể tích nước theo quy trình vận hành. Vì vậy trong mùa khô năm 2019, Nhà máy Thủy điện A Vương sẽ gặp rất nhiều bất lợi trong việc phát điện và cấp nước phục vụ hạ du.
Cuối năm 2018, hồ chứa A Vương không tích đủ nước mặc dù đã hạn chế phát điện từ tháng 10/2018. Vào thời điểm 0h ngày 01/01/2019, mực nước hồ thủy điện A Vương chỉ đạt 349,51m, thấp hơn mực nước quy định tại Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn mà Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt (Quy trình 1537) là 25,99 m.
Nhìn nhận lại lưu lượng nước về hồ A Vương các tháng đầu năm 2019 cũng rất kém. Cụ thể, tháng 1 tần suất 99%, tháng 2 tần suất 98%, tháng 3 tần suất 97% và tháng 4 tần suất 90%. Mực nước hồ A Vương đến ngày 29/5 là 363,14 m, thấp hơn mực nước quy định tại Quy trình 1537 là 1,46 m.
Việc vận hành Nhà máy Thủy điện A Vương vừa đảm bảo mục tiêu tăng doanh thu, vừa đảm bảo mục tiêu xả nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt của vùng hạ du theo yêu cầu của địa phương là một thách thức rất lớn của nhà máy.
Công ty Cổ phần Thủy điện A Vương đã nhận định tình hình thủy văn bất thường nêu trên và có các báo cáo đến các cơ quan có thẩm quyền để chỉ đạo việc phối hợp sử dụng nước vùng hạ du. Theo đó, hàng ngày (trong mùa cạn từ 16/12 đến 31/8 năm sau), Công ty đều lập, gửi các báo cáo về thông số thủy văn và thông số vận hành của nhà máy đến UBND tỉnh Quảng Nam, thành phố Đà Nẵng và các cơ quan liên quan theo đúng quy định để cùng phối hợp trong việc cung cấp nước cho hạ du sông Vu Gia - Thu Bồn.
Ông Nguyễn Trâm, Chủ tịch HĐQT Công ty cho biết, Công ty cũng nhận được các văn bản chỉ đạo của chính quyền địa phương về việc tích nước, phối hợp vận hành phát điện xả nước để phục vụ sản xuất và sinh hoạt phía hạ du nhà máy.
Theo ông Nguyễn Trâm, Công ty còn tiếp tục phối hợp với các nhà máy thủy điện trên hệ thống sông Vu Gia, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn huyện Đại Lộc (Quảng Nam) tổ chức các hội nghị truyền thông tại vùng hạ du sông Vu Gia về việc vận hành các nhà máy thủy điện theo đúng Quy trình 1537, cấp nước chống hạn cho hạ du vào mùa khô, giảm một phần lũ vào mùa mưa và các giải pháp phòng tránh thiên tai, bão lũ. Mặt khác, tổ chức các Hội/đoàn thể tham gia chứng kiến, giám sát vận hành hồ chứa thủy điện A Vương trong 3 tháng mùa mưa năm 2019.
Theo dự báo của các Cơ quan khí tượng thủy văn, khả năng đến tháng 6 tới mực nước hồ A Vương mới đạt được mực nước theo Quy trình 1537. Do vậy, ông Nguyễn Trâm cho biết, Nhà máy thủy điện A Vương tiếp tục ưu tiên mục tiêu cấp nước hạ du trong vận hành phát điện theo điều kiện vận hành của Quy trình 1537, các văn bản có liên quan của chính quyền địa phương và các cấp có thẩm quyền.
Một vài thời điểm cuối tháng 4 và đầu tháng 5/2019, Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia đã phải huy động tổ máy 2 của nhà máy để đảm bảo an ninh cung cấp điện trong điều kiện lưu lượng nước về hồ thấp. Từ ngày 1/4/2019, Nhà máy đại tu tổ máy 1 theo kế hoạch sau 10 năm vận hành đảm bảo tiến độ, chất lượng và đưa vào dự phòng cho hệ thống điện vào ngày 15/5 vừa qua.
Như vậy, tính đến ngày 28/5, sản lượng điện sản xuất của nhà máy đạt 52,3 triệu kWh, chỉ bằng 16,5% so với cùng kỳ năm 2018. Việc vận hành nhà máy chủ yếu là góp phần ổn định hệ thống điện và phối hợp cấp nước hạ du.
Lượng nước cung cấp cho hạ du trong 5 tháng đầu năm là 73 triệu m3, chỉ bằng 17,3% so với cùng kỳ năm 2018. Dự kiến sản lượng điện sản xuất năm 2019 của Nhà máy Thủy điện A Vương là 504 triệu kWh, tương ứng với tần suất nước về hồ trung bình là 52%.
Để vận hành an toàn, ổn định, đảm bảo độ sẵn sàng các tổ máy, đáp ứng nhu cầu huy động của hệ thống điện Quốc gia, năm nay, Công ty Cổ phần Thủy điện A Vương xây dựng kế hoạch sản xuất điện hàng tháng trên cơ sở bám sát tình hình thủy văn, kế hoạch sử dụng nước của hạ du, tình hình vận hành thị trường điện để khai thác hiệu quả nguồn nước về hồ.
Đồng thời Công ty chuẩn bị các phương án sẵn sàng ứng phó với các tình huống bất lợi như chuẩn bị đầy đủ vật tư, thiết bị dự phòng chiến lược để sửa chữa, kịp thời thay thế các thiết bị hư hỏng trong quá trình vận hành Nhà máy thủy điện A Vương. Sửa chữa các điểm hư hỏng của hệ thống đường vận hành nhà máy nhằm đảm bảo giao thông an toàn phục vụ vận hành Nhà máy.
Ngoài ra, trong năm 2019, Công ty còn tiếp tục phát triển các hệ thống giám sát hỗ trợ vận hành, bảo dưỡng để chẩn đoán, dự báo, phòng ngừa, ngăn chặn các sự cố có nguy cơ xảy ra của tuabin, máy phát, máy biến áp... của Nhà máy thủy điện A Vương; Hoàn thành xây dựng quy trình sửa chữa, bảo dưỡng thiết bị theo độ tin cậy (RCM) của nhà máy.
Bên cạnh đó, Công ty tập trung nghiên cứu để xây dựng chương trình dự báo thực và dự báo trung hạn chế độ thủy văn dòng chảy hồ A Vương phục vụ cho việc vận hành tối ưu hồ A Vương trong hoạt động kinh doanh thị trường điện và điều tiết xả tràn theo Quy trình vận hành liên hồ chứa.
Đồng thời hoàn thiện cơ sở dữ liệu và ứng dụng hiệu quả phần mềm PMIS trong quản lý kỹ thuật Nhà máy thủy điện A Vương để nâng cao hiệu quả vận hành hệ thống điện và thị trường điện.