Hợp tác xã Nông nghiệp - Thủy sản Suối Giàu, xã Suối Rao, huyện Châu Đức đang rất thành công với mô hình nuôi cá chình trong ao đất. Với lợi thế có nguồn nước sạch cung cấp quanh năm từ các hồ Sông Ray, hồ Suối Giàu và hệ thống kênh mương phủ kín đã là điều kiện, yếu tố thuận lợi giúp hợp tác xã này thành công với mô hình nuôi cá chình.
Cá chình của Hợp tác xã Nông nghiệp - Thủy sản Suối Giàu được bắt đầu nuôi từ năm 2017, đến nay Hợp tác xã đã xây dựng được 20 hồ nuôi trên diện tích 16 ha để nuôi cá chình.
Giống cá chình trước đây thường được nhập khẩu từ Đài Loan hoặc thu mua giống tự nhiên từ ngư dân - đánh bắt được ở khu vực Phú Yên, Khánh Hòa. Tuy nhiên, với điều kiện thổ nhưỡng phù hợp, nguồn nước dồi dào từ hồ Suối Giàu và Sông Ray, hợp tác xã Suối Giàu đã thành công trong việc ươm giống loại cá này. Từ đầu năm 2018 đến nay, hợp tác xã đã cung ứng ra thị trường các tỉnh phía Bắc (Sơn La, Hà Giang, Cao Bằng,…), các tỉnh khu vực Tây Nguyên và các tỉnh miền Tây hơn 500.000 con cá chình giống (giá 4,5 triệu đồng/kg/100 con).
Tuy nhiên, định hướng chính của Hợp tác xã Nông nghiệp - Thủy sản Suối Giàu vẫn là phát triển thị trường cho cá chình thương phẩm. Hiện, mỗi lứa nuôi, hợp tác xã nuôi khoảng 30.000 con cá chình, thời gian nuôi khoảng hơn 2 năm, trọng lượng nuôi khoảng 1kg/con là có thể xuất bán.
Đối với thị trường trong nước, Hợp tác xã Nông nghiệp – Thủy sản Suối Giàu chủ động liên kết với các doanh nghiệp tại Thành phố Hồ Chí Minh mở cửa hàng bán lẻ cá chình phi lê chế biến sẵn, kèm các loại gia vị, rau cho từng món ăn. Hợp tác xã ước lượng mức tiêu thụ cho thị trường thành phố Hồ Chí Minh có thể vào khoảng 2 tấn/tháng.
Còn mô hình nuôi cá chình của Công ty TNHH Việt Tam Nông tại xã Bông Trang, huyện Xuyên Mộc cũng bắt đầu nuôi được 3 năm nay nhưng đã mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Mô hình nuôi cá chình của Công ty TNHH Việt Nam Nông được nuôi theo hai hình thức: nuôi bể xi măng trong nhà với quy mô hiện đại khép kín có hệ thống điều chỉnh nhiệt độ, đo độ PH của nước… Đặc biệt, hình thức nuôi này không cho cá chình tiếp xúc với ánh sáng và hình thức nuôi thứ hai là nuôi cá chình trong ao đất truyền thống. Hiện, hình thức nuôi ao đất, Công ty đang nuôi cá chình trên diện tích 2 ha. Với phương pháp này, cá được nuôi hoàn toàn tự nhiên, tuy chi phí đầu tư thấp, song tỉ lệ hao hụt cao hơn.
Ông Phạm Trường Giang, quản lý trang trại của Công ty TNHH Việt Tam Nông cho biết, sau 3 năm xây dựng mô hình và thả nuôi, cá chình đã đạt trọng lượng thu hoạch. Thịt cá chình thơm ngon, giàu dinh dưỡng, là loài đặc sản có giá trị kinh tế cao và được ví như “nhân sâm dưới nước”. Tuy nhiên, nuôi cá chình không dễ, bởi thời gian nuôi dài và khá khó chăm sóc.
Hiện nay, khu nuôi cá chình theo hình thức trong bể xi măng trong nhà khép kín, Công ty Việt Tam Nông có một Khu thả cá rộng 1.200m2, gồm: 12 bể, mỗi bể có dung tích 70m3; chất lượng nước trong hệ thống ao nuôi thâm canh cá chình luôn phải bảo đảm đạt tiêu chuẩn về kỹ thuật (cá sống hoàn toàn bằng nguồn nước tự nhiên được khai thác từ nước mặt của hồ Sông Hỏa); con giống, thức ăn và chất lượng nước với các yếu tố vật lý, hóa học và thủy sinh vật thuận lợi và luôn ổn định.
Với 12 bể nuôi cá chình này, con giống được Công ty TNHH Việt Tam Nông lựa chọn kỹ càng từ nơi cung cấp, đưa về và áp dụng khoa học kỹ thuật nuôi để mang lại tỷ lệ sống cao.
Với lần nuôi thử nghiệm đầu tiên, Công ty TNHH Việt Tam Nông tiến hành nuôi 54.000 con; trong đó, công ty đầu tư 48.000 con và được Nhà nước hỗ trợ 6.000 con. Cá lớn sẽ được tách 1 tháng/lần, con nhỏ nuôi riêng để cá đồng đều và chóng lớn… Thời gian đầu, thức ăn chính của cá là bột công nghiệp, khoảng hơn một tháng sau có thể cho ăn cá tạp, tôm tép được cắt nhỏ, phù hợp với trọng lượng của cá.
“Nguồn giống cá chình hiện nay rất hiếm, giá khá cao, nếu nuôi trong bể xi măng sẽ hạn chế tối đa thất thoát, tỷ lệ thành công đạt khoảng 90%. Bên cạnh đó, hình thức nuôi này phù hợp với đặc tính ưa tối của cá chình. Tuy nhiên, hình thức này đòi hỏi chi phí đầu tư cao, việc xây dựng hệ thống nước ngầm cần thực hiện bài bản và khoa học”, ông Phạm Trường Giang cho hay.
Theo tính toán cho thấy, sau chu kỳ nuôi từ 20-24 tháng, năng suất đạt khoảng từ 20-22 tấn/ha, tỷ suất lợi nhuận dự kiến có thể đạt 30-40%. Hiện Công ty TNHH Việt Tam Nông đã bắt đầu thu hoạch loại cá đạt trọng lượng 1kg/con. Với giá bán từ 520.000-550.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí, Công ty thu lãi 100.000 đồng/con. Cá chình hoa chủ yếu cung cấp cho các nhà hàng, khách sạn, khu du lịch trong địa bàn tỉnh.
Theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, cá chình là loài thủy sản có giá trị kinh tế cao, đầu ra ổn định. Thành công bước đầu của 2 mô hình nuôi cá chình kể trên có thể mở hướng cho người nông dân trên địa bàn tỉnh nuôi cá theo tiêu chuẩn an toàn, bền vững, từng bước xây dựng thương hiệu cho cá chình của tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu.