Phân bón giả, kém chất lượng gây rối loạn thị trường

Một số doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước đang gặp khó khăn do trên thị trường xuất hiện phân bón giả, phân bón nhái, phân bón kém chất lượng diễn ra hết sức tinh vi với nhiều thủ đoạn, chiêu trò.

Theo Công ty cổ phần Supe phốt phát và hóa chất Lâm Thao, thời gian qua, công ty phát hiện một số cửa hàng kinh doanh phân bón nhỏ lẻ lấy vỏ bao bì phân bón Lâm Thao để cho phân bón của các công ty không có thương hiệu, bán với giá thấp. Ví dụ tại tỉnh Hòa Bình, sản phẩm NPK-S 5.10.3-8 từng bị làm giả từ đất sét và bột đá. Người dân mua về bón cho ngô thì cây bị lá vàng, không cho năng suất hoặc bị chết. Tại Đồng Nai và Thành phố Hồ Chí Minh, đối tượng làm phân bón giả đã sử dụng bột đá màu xám làm nhái Supe lân Lâm Thao, gây thiệt hại nghiêm trọng cho người trồng cà phê. 

Không chỉ vậy, một số cơ sở sản xuất phân bón làm mẫu mã bao bì với kiểu dáng giống hệt bao bì của phân bón Lâm Thao chỉ khác vài chi tiết nhỏ (logo và tên cơ sở sản xuất), đặt in giả bao bì phân bón Lâm Thao. Điều này dễ gây nhầm lẫn cho bà con nông dân khi chọn sản phẩm phân bón Lâm Thao, đặc biệt là bà con vùng sâu, vùng xa. Các cơ sở này thường chiết khấu rất cao cho các đại lý bán hàng nên các đại lý vì lợi nhuận đã tiếp tay, hướng bà con nông dân mua các sản phẩm phân bón giả.

Lực lượng chức năng cũng cho biết: Những đơn vị sản xuất phân bón giả, kém chất lượng này đã đánh vào sự hám lợi của một số đại lý, cửa hàng (do phân bón giả có giá thành thấp nên đã chi thù lao cho người bán hàng cao) mà tiếp tay cho hành vi sản xuất, tiêu thụ phân bón giả, phân bón nhái, phân bón kém chất lượng.

Mặt khác, do nhận thức của người dân nhiều nơi đặc biệt là nông dân vùng sâu, vùng xa còn hạn chế, không phân biệt được phân bón thật, phân bón giả, phân bón kém chất lượng. Thêm vào đó là tâm lý ham rẻ nên dễ mua phải phân bón giả, phân bón nhái, phân bón kém chất lượng.

Tác động tiêu cực của phân bón giả, phân bón kém chất lượng là rất lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cây trồng, thổ nhưỡng, hiệu quả kinh tế, an ninh lương thực. Thêm nữa, thiệt hại và hậu quả chưa đo đếm được như: Phân bón giả, kém chất lượng làm suy kiệt sức sống của cây trồng dẫn đến giảm năng suất cây trồng, cây yếu sẽ bị sâu bệnh tấn công nhiều hơn khiến cho việc tăng thêm chi phí cho phòng và trị sâu bệnh hại, gây ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế và chất lượng nông sản. Mặt khác, các mặt hàng nông sản Việt Nam đang hướng tới thị trường quốc tế sẽ không đảm bảo chất lượng, việc xuất khẩu sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Hiện trên thị trường có trên 700 cơ sở sản xuất phân bón, với 20.000 đầu tên sản phẩm phân bón, chưa kể đến số lượng phân bón nhập khẩu. Để thị trường phân bón được ổn định, tạo môi trường kinh doanh hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp sản xuất và người sử dụng phân bón thì cần phải có vai trò của các cơ quan quản lý Nhà nước. Sự quản lý chặt chẽ và có hiệu quả sẽ bảo vệ được nhà sản xuất chân chính và bảo vệ được người nông dân sử dụng phân bón. 

Theo các doanh nghiệp sản xuất phân bón, các cơ quan quản lý nhà nước cần vào cuộc mạnh mẽ nhằm kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất phân bón như: Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật các tỉnh, thành phố, cần tăng cường công tác kiểm tra, việc cấp phép sản xuất, khảo nghiệm, cấp giấy chứng nhận hợp quy các loại phân bón vô cơ và hữu cơ, giám sát kiểm tra việc sản xuất kinh doanh các loại phân bón trên thị trường, xử lý nghiêm các hành vi sản xuất, kinh doanh các loại phân bón giả, phân bón nhái, phân bón kém chất lượng.

Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT), ông Trần Hữu Linh cho biết: Lực lượng QLTT sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Cục Hoá chất, Vụ Khoa học và Công nghệ (Bộ Công Thương) theo dõi, đánh giá việc áp dụng Nghị định 55/2018/NĐ-CP ngày 16/4/2018 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phân bón để kịp thời kiến nghị sửa đổi khi có những vấn đề tồn tại, hạn chế gây khó khăn cho công tác kiểm tra, xử lý vi phạm trong sản xuất, kinh doanh phân bón.

Ngoài ra, lực lượng QLTT cả nước sẽ tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm. Đặc biệt là phối hợp chặt chẽ với các đơn vị thuộc Bộ NN&PTNT, các đơn vị liên quan kiểm tra các doanh nghiệp sản xuất, gia công phân bón và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong sản xuất, kinh doanh phân bón.

Về phía các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh phân bón cần đầu tư dây chuyền sản xuất các loại phân bón có chất lượng, giá bán hợp lý, đảm bảo hài hòa lợi ích của nhà sản xuất, hệ thống phân phối và người nông dân. Cần xây dựng hệ thống phân phối bán hàng khép kín, có chính sách hậu bán hàng tốt, trang bị kiến thức cho bà con nông dân về nhận diện thương hiệu, sản phẩm và hướng dẫn sử dụng phân bón theo đúng quy trình kỹ thuật.