Thị trường tài chính Ấn Độ đã bật dậy mạnh mẽ sau thắng lợi tuyệt đối của đảng Nhân dân Ấn Độ (BJP) trong cuộc bầu cử Hạ nghị viện khóa 16. Trong bốn phiên giao dịch liên tiếp phục hồi, vào phiên mở cửa sáng 19/5, đồng rupee tiếp tục tăng 32 điểm, lên 58,47 rupee/1 USD, mức cao nhất trong vòng 11 tháng qua.Giới buôn bán ngoại tệ cho rằng việc các ngân hàng và nhà xuất khẩu bán ra đồng đôla Mỹ trong bối cảnh luồng vốn nước ngoài tại Ấn Độ ổn đinh đã hỗ trợ đồng rupee. Bên cạnh đó, thị trường cổ phiếu trong nước phục hồi mạnh cũng giúp đồng rupee lên giá.
Chỉ số BSE Sensex chuẩn tăng 275,82 điểm (1,14%) lên mức 24.397,56 điểm trong phiên mở cửa ngày 19/5 nhờ hy vọng về một chính phủ ổn định. Chỉ số cổ phiếu của từng lĩnh vực như hàng hóa tư bản, ngân hàng tiếp tục mạnh lên, với mức tăng tới 2,54%; chỉ số NSE Nifty tăng 65,40 điểm (0,91%) lên 7.2,40 điểm…
Các nhà môi giới chứng khoán cho rằng tâm lý tin tưởng về một chính phủ ổn định sau thắng lợi của BJP đã ổn định dòng vốn của các quỹ tài chính nước ngoài trên thị trường chứng khoán Ấn Độ và các nhà đầu tư lẻ tiếp tục mua vào cổ phiếu. Cam kết của BJP về thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Ấn Độ, vốn đã xuống mức thấp nhất kể từ những năm 80 của thế kỷ 20, đã tạo nên hiện tượng “hồi sinh” cho các thị trường tài chính Ấn Độ.
Tuy nhiên, chính phủ mới vẫn đối mặt với nhiều thách thức, trong đó những thách thức lớn và cấp bách như phải đưa ra một ngân sách hoạt động sao cho giảm được thâm hụt tài khóa. Chính phủ của Thủ tướng Modi sẽ phải đối diện với cuộc “sát hạch tín nhiệm” đầu tiên với các thị trường khi thông qua ngân sách vào tháng 7 tới, trong đó phải thuyết phục nhà đầu tư rằng Ấn Độ có thể kiềm chế thâm hụt tài khóa. Để đạt mục tiêu kiềm chế thâm hụt ngân sách ở mức tương đương 4,6% GDP trong năm tài chính kết thúc hồi tháng 3/2014, chính phủ vừa mãn nhiệm đã phải cắt giảm chi tiêu 13 tỷ USD và đẩy khoảng 16 tỷ USD chi phí trợ cấp sang tài khóa mới. Nếu chính phủ mới áp dụng chính sách khắc khổ, tiết giảm chi tiêu sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế.
Trong khi đó, thuế thu nhập không thể phục hồi ngay lập tức trong một nền kinh tế yếu như hiện nay. Tỷ lệ thuế/GDP của chính phủ vừa qua đã giảm xuống 10,2% so với mức đỉnh điểm 12,5% của tài khóa 2007-2008. Ngân sách tạm thời do chính phủ tiền nhiệm đưa ra hồi tháng 2/2014 đã vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ. Chẳng hạn, ngân sách này đề ra mục tiêu kiềm chế thâm hụt tài chính ở mức 4,1% GDP trong năm tài chính 2014-2015, mức thấp nhất trong 7 năm, trong khi giữ tăng chi tiêu ở mức chỉ có 10,9% so với mức trung bình khoảng 15%.
Thâm hụt cán cân thanh toán vãng lai (CAD) đã giảm xuống dưới 2% GDP trong tài khóa 2013-2014 so với mức kỷ lục 4,8% của năm trước là nhờ chính phủ áp đặt các biện pháp ngăn chặn nhập khẩu vàng. Áp thuế cao hơn và các biện pháp hạn chế khác đã giảm khoảng một nửa lượng vàng nhập khẩu vào Ấn Độ trong tài khóa vừa qua, song hành động này không được tán đồng rộng rãi và gia tăng tình trạng buôn lậu vàng. BJP cam kết sẽ xem xét lại thuế nhập khẩu vàng trong vòng ba tháng sau khi lên nắm quyền. Biện pháp này có thể làm hài lòng người mua vàng song không làm hài lòng nhà đầu tư, bởi họ lo ngại CAD tăng sẽ làm đồng rupee mất giá nghiêm trọng như hồi tháng 8/2013.
Ông Modi đã thành công trong phát triển kinh tế bang Gujarat, nơi ông làm Thủ hiến liên tục trong 10 năm qua. Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, nhân bản thành công của một bang ra toàn quốc là điều không dễ. Từ kế hoạch xây dựng 100 thành phố mới đến xúc tiến xây dựng hành lang công nghiệp Mumbai-Delhi, phát triển năng lượng… là những cơ hội lớn để các nhà thầu khoán, công dân và chính phủ cùng phối hợp thực hiện, song cũng là những thách thức lớn mà tân chính phủ phải đối mặt ngay trong những tháng đầu cầm quyền.
Minh Lý (P/v TTXVN tại New Delhi)