16,4% diện tích gieo cấy theo kế hoạch đã có nước. Ảnh tư liệu: Vũ Sinh/TTXVN
Cụ thể: Phú Thọ đạt 53%; Vĩnh Phúc 44%; Nam Định 35%; Ninh Bình 24%; Hải Phòng 16%; Thái Bình 7,3%; Hà Nam 7,1%; Hải Dương 3,2%; Hà Nội 1,7%; Bắc Ninh 1,4% và Hưng Yên 0,1%. So với đợt 1 lấy nước vụ Đông Xuân trước, diện tích có nước đạt thấp hơn gần 5%.
Sau đợt 1 lấy nước, một số địa phương sẽ tiếp tục đưa nước lên ruộng từ nguồn nước trữ trong hệ thống kênh mương, sông suối nội địa… Dự kiến diện tích có nước sẽ tăng thêm ít nhất từ 3 - 5%, cơ bản đảm bảo kế hoạch dự kiến hết đợt 1 đạt từ 20 - 25%.
Về nguyên nhân diện tích có nước đạt thấp hơn một số năm gần đây, Tổng cục Thủy lợi cho biết, do số ngày lấy nước đợt 1 ít hơn một số năm gần đây (từ năm 2020 trở về trước thực hiện 4 ngày). Một số hệ thống lớn như Bắc Hưng Hải, Bắc Đuống đang thực hiện lấy nước để thau rửa, tích trữ vào hệ thống công trình thủy lợi và chưa đưa nước lên ruộng. Bên cạnh đó, thời tiết hanh khô, không có mưa, đất phơi ải tương đối khô nên lượng nước đổ ải cần nhiều hơn các năm trước.
Về tình hình nguồn nước đợt 1, mực nước tại trạm thủy văn Hà Nội bị tác động mạnh của thủy triều nên việc duy trì mực nước tại trạm thủy văn này ở mức tối thiểu 1,7m không bảo đảm. Tuy nhiên, dòng chảy đã bảo đảm yêu cầu đẩy mặn và tạo điều kiện thuận lợi cho các công trình vận hành lấy nước, đặc biệt là các công trình ở khu vực ảnh hưởng triều và các trạm bơm dã chiến.
Để đảm bảo nguồn nước phục vụ gieo cấy và tiết kiệm lượng nước xả, Tổng cục Thủy lợi đề nghị Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các tỉnh, thành phố khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ tiếp tục vận hành công trình đưa nước lên ruộng trong thời gian trước đợt 2 (theo kế hoạch đợt 2 lấy nước sẽ bắt đầu từ ngày 15 - 22/1) nếu điều kiện nguồn nước cho phép.
Đồng thời, tổ chức vận động, hướng dẫn người dân thực hiện sớm việc làm đất để giữ nước trên ruộng, tăng cường gia cố bờ vùng, bờ thửa, bảo đảm chống thất thoát nước cho các diện tích đã được cấp đủ nước. Các địa phương tập trung phương tiện để lấy nước bảo đảm cơ bản hoàn thành kế hoạch sau khi kết thúc đợt 2.
Các địa phương đang có diện tích nước thấp và nhiều diện tích khó cấp nước như: Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên cần rà soát các diện tích gieo cấy khả năng bị thiếu nước, lắp đặt các trạm bơm dã chiến và thực hiện các phương án bổ sung nguồn nước.
Để bảo đảm dâng mực nước cho hạ du, các hồ chứa thủy điện Hòa Bình, Tuyên Quang và Thác Bà đã tăng cường phát điện. Tổng lượng xả của các hồ chứa thủy điện trong đợt 1 là 1 tỷ m3 nước.
Theo kế hoạch, đợt 2 lấy nước sẽ được Tập đoàn Điện lực Việt Nam tăng cường vận hành phát điện tối đa công suất các tổ máy trước khoảng 2 - 3 ngày, dòng chảy được duy trì ở mức cao. Mực nước tại Trạm Thủy văn Hà Nội dự kiến đạt trung bình khoảng 1,9 m nên các công trình thủy lợi sẽ có điều kiện thuận lợi lấy nước.