Dây chuyền chế biến sản phẩm tôm xuất khẩu tại nhà máy của Tập đoàn Thủy sản Minh Phú tỉnh Cà Mau. Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN
Theo đó, sau khi tăng 44% trong tháng 1 và 62% trong tháng 2, xuất khẩu thuỷ sản tháng 3/2022 tăng trưởng chậm hơn nhưng doanh số vẫn cao hơn đáng kể so với 2 tháng đầu năm. Tính đến hết tháng 3/2022, tổng kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản của cả nước ước đạt 2,4 tỷ USD, tăng 40% so với cùng kỳ năm trước.
Kết quả xuất khẩu khả quan chủ yếu nhờ cá tra vẫn đang đà hồi phục mạnh, tăng 80% đạt 261 triệu USD trong tháng 3 với các tín hiệu tích cực về nhu cầu ở các thị trường chính như Mỹ, Trung Quốc, EU. Luỹ kế tới hết tháng 3/2022, xuất khẩu cá tra ước đạt 646 triệu USD, tăng 88% so với cùng kỳ năm 2021. Cá tra đang lấy lại vị thế trong cơ cấu sản phẩm thuỷ sản xuất khẩu, đến nay chiếm 27% tổng giá trị xuất khẩu thuỷ sản cả nước.
Riêng mặt hàng tôm vẫn giữ tỷ trọng cao nhất với 37% với kim ngạch xuất khẩu tháng 3 đạt hơn 345 triệu USD tăng 21% so với cùng kỳ năm ngoái. Theo đó, tổng kim ngạch xuất khẩu tôm trong quý I đạt trên 900 triệu USD, tăng hơn 37% so với quý I/2021. Nhu cầu tôm ở các thị trường chính đều cao cùng với giá xuất khẩu trung bình tăng là những yếu tố giúp kim ngạch xuất khẩu tôm vượt xa năm trước.
Trong khi đó, khai thác và xuất khẩu hải sản không giữ được mức tăng như tôm và cá tra. Theo Vasep, xung đột Nga - Ukraine ảnh hưởng trực tiếp đến ngành khai thác hải sản vì giá xăng dầu tăng quá cao, nhiều ngư dân cho tàu nằm bờ, thậm chí bán tàu bỏ nghề. Ngành chế biến hải sản vốn đã khó khăn về nguyên liệu lại càng thiếu hụt. Vì vậy, xuất khẩu hải sản trong tháng 3 chỉ giữ được mức tăng khiêm tốn dưới 3%, đạt 312 triệu USD; trong đó, xuất khẩu cá ngừ và mực bạch tuộc vẫn duy trì được tăng trưởng 20% nhưng xuất khẩu các loài cá biển khác giảm 14%.
Tuy nhiên, luỹ kế hết quý I/2022, kim ngạch xuất khẩu hải sản ước đạt 878 triệu USD, tăng 20%, nhờ tăng trưởng cao trong 2 tháng đầu năm; trong đó xuất khẩu cá ngừ đạt 234 triệu USD, tăng 55%; mực, bạch tuộc tăng 35% đạt 156 triệu USD.
Xuất khẩu thuỷ sản sang các thị trường chính trong tháng 3/2022 vẫn duy trì tăng trưởng cao; trong đó xuất khẩu sang Mỹ tăng 42%, sang Trung Quốc tăng 77%, sang EU tăng 37%, Hàn Quốc tăng 23%. Tuy nhiên, xuất khẩu sang Nhật Bản chỉ tương đương so với tháng 3/2021.
Liên quan đến thị trường Nga và Ukraine, bà Lê Hằng, Phó Giám đốc Trung tâm đào tạo và xúc tiến thương mại Vasep (Vasep Pro) cho biết, xung đột Nga – Ukraine khiến cho xuất khẩu thuỷ sản sang Nga giảm 86% trong tháng 3 chỉ còn 2,7 triệu USD và xuất khẩu sang Ukraine bị dừng hoàn toàn trong tháng 3. Hai tháng đầu năm xuất khẩu thuỷ sản sang Ukraine vẫn đạt 4,5 triệu USD. Tuy Nga chỉ chiếm chưa tới 2% và Ukraine chiếm 0,3% xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam, nghĩa là sụt giảm về doanh thu ở 2 thị trường này không đáng kể, nhưng hệ luỵ của cuộc chiến đối với ngành thuỷ sản không hề nhỏ vì giá xăng dầu tăng ảnh hưởng đến cả sản xuất, xuất khẩu.
Theo phân tích của Vasep, xuất khẩu thuỷ sản trong tháng 4 sẽ tiếp tục bị tác động bởi xung đột Nga – Ukraine, nhưng vẫn có động lực tăng trưởng ở các thị trường lớn như Mỹ, EU… khi hoạt động giao thương, xúc tiến thương mại đã trở lại trạng thái bình thường; các doanh nghiệp thuỷ sản Việt Nam tích cực tham gia các hội chợ thuỷ sản quốc tế để kết nối và mở rộng khách hàng.
Do vậy, dự báo xuất khẩu thuỷ sản trong tháng 4 vẫn duy trì tăng trưởng 25% đạt 934 triệu USD. Theo đó, xuất khẩu các loại cá biển có thể giảm 15%, nhưng xuất khẩu cá tra vẫn tăng 80% và tôm sẽ tăng 20%, cá ngừ tăng 18%, mực, bạch tuộc tăng khoảng 25%.