Báo Độc lập (Nga) ngày 7/4 ghi nhận việc chính phủ Belarus vừa xóa bỏ lệnh cấm tăng giá, khiến người dân địa phương và các chuyên gia kinh tế nước này không khỏi lo lắng, chờ đợi một đợt niêm yết giá mới cao hơn tại tất cả các cửa hàng và siêu thị.
Nghị định bãi bỏ lệnh cấm tăng giá, đã được đăng tải chính thức trên cổng thông tin pháp luật quốc gia của Belarus hồi cuối tuần trước (ngày 4/4). Hồi tháng 12/2014, chính quyền Belarus đã áp dụng lệnh cấm tăng giá, khi đồng nội tệ nước này giảm tới 40% giá trị. Điều đó khiến không ít doanh nghiệp bị sốc, vì nó đồng nghĩa với việc họ phải chịu nhiều thiệt hại liên quan tới sự mất giá của đồng tiền quốc gia: giá nguyên vật liệu, các chi phí đầu vào cho sản xuất bị tăng, trong khi thành phẩm bán ra lại không được phép tăng giá.
Thứ trưởng Bộ Thương mại Belarus, Irina Narkevitch giải thích: "Chính phủ đã thực hiện các biện pháp để tránh cho người tiêu dùng bị sốc mạnh. Và đó là liệu pháp do chính Tổng thống Belarus yêu cầu thực hiện". Và mặc dù các chuyên gia đánh giá quyết định kìm chế tăng giá của chính phủ là "một sự thiếu hiểu biết về các quy luật kinh tế và thị trường", thì giới chức nước này vẫn buộc lòng phải thực hiện.
Theo các chuyên gia, quyết định nói trên của chính phủ được đưa ra đồng thời với việc giảm lương, sẽ dẫn đến sự sụt giảm đáng kể mức sống của người dân ngay trước thềm các cuộc bầu cử. |
Thực tế gần 4 tháng qua cho thấy tại Belarus đã không thể hình thành một môi trường cạnh tranh lành mạnh, và kết quả là lúc này chính phủ quyết định nới lỏng lệnh cấm tăng giá, mà trước hết là cho phép tăng giá nguyên vật liệu nhập khẩu. Tuy nhiên, biện pháp trên của chính phủ vẫn không đủ xoa dịu các công ty, doanh nghiệp.
Họ vẫn liên tục khiếu nại giới chức, với lý do cho rằng sự hạn chế tăng giá của chính quyền đã và đang khiến nhiều doanh nghiệp, nhiều nhà sản xuất làm ăn thua lỗ, thậm chí bị phá sản. Họ khẳng định "lệnh cấm tăng giá chỉ là liệu pháp mang tính tâm lý và chính trị". Chuyên gia kinh tế Belarus, ông Leonid Zaika đánh giá việc chính phủ kìm hãm tăng giá là một "sai lầm trong kinh doanh và nhà nước chỉ đang tự kéo dài 'những cơn co giật' tất yếu của nền kinh tế khi đồng nội tệ mất giá".
Đầu năm 2015, chính phủ Belarus đặt hy vọng lạm phát cả năm sẽ không vượt quá 18-20%. Song theo đánh giá của các chuyên gia, để đạt được chỉ số trên, việc áp dụng biện pháp cấm tăng giá là hoàn toàn không phù hợp và có thể thấy rõ kết cục thất bại. Và ông Leonid Zaika tin rằng nếu không áp đặt lệnh cấm, giá cả tại Belarus trong quý I năm nay sẽ tăng đến 30%.
Đề cập động thái dỡ bỏ biện pháp kìm chế tăng giá của chính phủ, báo chí Belarus đăng tải kết quả các cuộc thăm dò dư luận tại chỗ cho thấy ít nhất 80% dân chúng Belarus tin rằng giá cả sẽ tăng đáng kể và hiện hữu nguy cơ của một đợt lạm phát mới. Và người dân Belarus hoàn toàn không tin vào những hứa hẹn của chính phủ rằng sẽ nỗ lực kìm chế sự tăng giá, nỗ lực bảo đảm nền kinh tế ổn định. Nhất là khi chính nhà nước Belarus hồi tháng hai vừa qua đã tăng 7% giá các loại dịch vụ tiện ích, và tiếp đó đã tăng giá khí đốt, sưởi ấm và điện sinh hoạt. Trong tháng 4 này, Belarus cũng tiếp tục tăng giá các dịch vụ viễn thông.
Trong khi đó, chính phủ Belarus hoàn toàn chưa có bất cứ động thái nào liên quan tới việc tăng lương và lương hưu cho người dân, bất chấp thu nhập thực tế của người dân kể từ tháng 8/2014 đến nay đã giảm 10%.
Sau cùng, bài báo liệt kê thông tin do các nhà phân tích địa phương đưa ra cho thấy có khả năng Belarus sẽ có thể nhận được một số nguồn tài trợ từ bên ngoài. Cụ thể, trong tuần qua, Minsk đã đề nghị một khoản vay từ Quỹ chống khủng hoảng của Cộng đồng kinh tế Á - Âu (EurAsEC). Và trước đó, Tổng thống Alexander Lukashenko tuyên bố rằng ông muốn nhận được khoản vay "ít nhất 2 tỷ USD" từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).
Quế Anh