Tổng thống Mỹ Barack Obama dường như đang bồn chồn vì vấn đề Trung Đông, bởi hầu hết những quốc gia đã trải qua cái gọi là "Mùa xuân Arập" hiện đang dần rời xa Mỹ để tìm kiếm sự giúp đỡ từ Nga, hãng tin Rianovosti đã đưa ra nhận định về hiện tượng này.
Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah al-Sisi (ngoài cùng bên phải) đón Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái) tại sân bay quốc tế Cairo hôm 9/2. Ảnh: AFP/TTXVN |
Vào tháng 2, nhiều quan chức cấp cao từ Thủ tướng Libya cho tới lãnh đạo một số đảng của Yemen đã có những chuyến công du tới Moskva. Chuyến thăm ngày 10/2 của Tổng thống Nga Vladimir Putin tới Ai Cập được các nhà phân tích đánh giá là một trong những sự kiện ngoại giao quan trọng nhất trong năm của hai nước.
Mỹ chỉ giúp đỡ khi thấy cần thiếtSau khi NATO can thiệp dẫn đến cuộc lật đổ ông Muammar Gadhafi trong cuộc nội chiến năm 2011, hiện trạng Libya đã bị chia rẽ dẫn đến cuộc xung đột năm 2014.
Thủ tướng Libya Abdullah al-Thani đã trả lời phỏng vấn Rianovosti hôm 24/2: “Mỹ và Anh hỗ trợ các nhóm quân sự tuy nhiên lại từ chối cung cấp vũ khí cho quân đội Libya".
Hiện tại chính phủ Libya đang đề nghị Nga hỗ trợ để chống lại lực lượng Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, các phần tử thánh chiến... Ông Al-Thani trong cuộc họp tại trung tâm báo chí Rossiya Segodnya ở Moskva hôm 5/2 nói rằng Libya hy vọng có thể hợp tác quân sự với Nga cả về mặt cung cấp vũ khí và đào tạo.
Libya đã bị phá huỷ hầu hết các cơ sở hạ tầng trong nội chiến và trong quá trình tái thiết nước này không thể trang trải được các công nghệ tiên tiến đắt đỏ của phương Tây nên buộc phải chấp nhận các khoản nợ từ IMF và Ngân hàng thế giới (WB), vốn được cho có nhiều liên kết và ảnh hưởng chính trị. Do vậy sự lựa chọn khác chính là Nga, nước luôn sẵn sàng có các hợp đồng hào phóng với mức giá rẻ hơn.
Ông Al-Thani chia sẻ với Rianovosti: “Chúng tôi có kế hoạch lớn cho sản xuất điện và xây dựng đường ray. Chúng tôi đã liên lạc với các công ty Nga và luôn chào đón sự trở lại của các doanh nghiệp Nga đến Libya bởi họ rất đáng tin tưởng và hòan thành công việc với chất lượng tốt”.
Trong khi đó, vào tháng 2 vừa qua Nga và Ai Cập đã cùng thống nhất về kế hoạch Moskva hỗ trợ xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Cairo.
Bài học từ những cuộc biểu tình năm 2011Để ngăn ngừa khủng hoảng lương thực, một trong những nguyên nhân dẫn đến các cuộc biểu tình năm 2011(xuất phát điểm của Mùa xuân Arập) Ai Cập đã tìm đến Nga để nhờ hỗ trợ xây dựng cơ sở lưu trữ giúp nước này "bảo quản" 80% lượng ngũ cốc cần thiết để dự phòng khi có biến động.
Còn tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc, cả Ai Cập và Libya đều muốn được Nga lên tiếng hỗ trợ chứ không phải là Mỹ. Libya đã đề nghị Nga giúp kết thúc lệnh cấm vận vũ khí trong khi Ai Cập đang cần sự phối hợp của Nga để tìm giải pháp cho phép can thiệp quân sự nhằm chống lại ảnh hưởng của các phần tử thánh chiến sau khi lực lượng IS tại Libya sát hại 21 người Ai Cập theo Cơ đốc giáo.
Vào ngày 25/2, một nhóm chính trị gia Yemen đã tới Moskva theo lời mời của Duma quốc gia Nga. Hiện Yemen đang cần Nga giúp đỡ trong việc khai thác dầu.
Trong khi đó, theo Rianovosti đánh giá, Syria (nơi Mỹ đã quyết định hỗ trợ và đào tạo lực lượng nổi dậy chống chính phủ) cũng có thể sẽ gặp phải tình trạng như Libya. Trong trường hợp chính phủ nước này bị lật đổ thì Mỹ cũng không nhúng tay quá sâu vào bộ máy chính quyền của nước này, ngoài việc phá hủy mối quan hệ kinh tế với Nga và Iran.
H.Linh (Theo Rianovosti)