Đức: Tiếp nối để vượt qua khủng hoảng

Chiến thắng của bà Kramp-Karrenbauer trước các ứng viên Friedrich Merz và Jens Span được xem là cơ hội để CDU nối tiếp "kỷ nguyên Angela Merkel", người đã dẫn dắt đảng này suốt 18 năm qua.

Bà Kramp-Karrenbauer, 56 tuổi và từng có 7 năm làm Thủ hiến bang Saarland - bang nhỏ nhất trong số 16 bang tại Đức với dân số chưa đến một triệu người, chỉ vừa được Thủ tướng Merkel đề cử và sau đó trúng cử vào vị trí Tổng Thư ký CDU hơn 9 tháng trước.

Trong cuộc khủng hoảng của CDU sau thất bại tại cuộc bầu cử quốc hội liên bang cuối năm 2017, bà Kramp-Karrenbauer được xem là người sẽ thay thế bà Merkel trong tương lai. Và với việc trúng cử Chủ tịch CDU, nữ chính khách Kramp-Karrenbauer đang trên đường trở thành "Merkel đệ nhị" của nước Đức.

Lựa chọn này của 517 đại biểu CDU tham dự đại hội đảng ở thành phố Hamburg cũng trùng hợp với phần đông cử tri Đức được hỏi ý kiến qua một cuộc thăm dò dư luận. Thay vì "phá cách" với ông Friedrich Merz, các đảng viên CDU đã thể hiện mong muốn duy trì sự ổn định của đảng, cũng như của Chính phủ Đức, thông qua lá phiếu dành cho bà Kramp-Karrenbauer.

Hiện vẫn còn quá sớm để nói về một vai trò lớn hơn của bà Kramp-Karrenbauer trên chính trường Đức, ngoài vị trí Chủ tịch CDU mà bà vừa trúng cử. Chiếc ghế thủ tướng Đức vẫn do bà Merkel nắm giữ, có thể đến hết nhiệm kỳ của chính phủ hiện nay vào tháng 10/2021. Ba năm tới là khoảng thời gian cần thiết để bà Kramp-Karrenbauer gây dựng uy tín, tích lũy kinh nghiệm và tăng cường các mối quan hệ quốc tế, qua đó có thể đủ sức đảm đương cương vị thủ tướng Đức trong tương lai. Kinh nghiệm 7 năm làm Thủ hiến bang Saarland là không ít, nhưng hiện tại chưa thể đủ giúp bà Kramp-Karrenbauer được thừa nhận trên bình diện nước Đức và quốc tế.

Trong quá khứ, bà Merkel cũng đi lên từ vị trí tổng thư ký CDU, sau đó thay thế ông Helmut Kohl ở vị trí chủ tịch, để rồi đưa đảng này đến với "kỷ nguyên vàng" qua việc dẫn dắt Chính phủ Đức suốt 4 nhiệm kỳ liên tiếp. Áp dụng điều này với bà Kramp-Karrenbauer, CDU có thể duy trì vị thế đảng chính trị số một tại Đức trong nhiều năm nữa, đặc biệt trong bối cảnh các đối thủ khác đều suy yếu một cách nghiêm trọng, dù bản thân CDU cũng không tránh khỏi khủng hoảng chung.

Việc CDU có Chủ tịch mới có thể không ảnh hưởng nhiều đến chính sách của Chính phủ Đức hiện nay, một mặt vì bà Merkel vẫn tiếp tục là Thủ tướng, mặt khác bà Kramp-Karrenbauer sẽ chưa có nhiều đột phá trong việc điều hành CDU. Đức vẫn sẽ tiếp tục vai trò dẫn dắt và đoàn kết châu Âu như hiện nay, đồng thời tập trung giải quyết nhiều vấn đề nội bộ xuất hiện thời gian qua.

Để có được vị trí hiện tại, tân Chủ tịch CDU Kramp-Karrenbauer phải nhờ đến sự hỗ trợ rất đắc lực của bà Merkel, đó là điều không ai phủ nhận. Nhưng để có thể trở thành một nhà lãnh đạo thực thụ của nước Đức, ngay từ bây giờ, bà Kramp-Karrenbauer phải dần thoát ra khỏi "cái bóng" của bà Merkel.

Chiến thắng qua hai vòng bầu cử với tỷ lệ phiếu không quá chênh lệch so với ông Merz, cựu Chủ tịch nhóm nghị sĩ CDU tại Quốc hội liên bang, bà Kramp-Karrenbauer đang đối mặt với một CDU đầy chia rẽ, vốn xuất hiện từ khi xảy ra cuộc khủng hoảng người di cư vào năm 2015 và bùng nổ sau thất bại ở cuộc tổng tuyển cử năm 2017.

Những mâu thuẫn, hay thậm chí những thành  phần "nổi loạn", trong nội bộ CDU đã được bà Merkel mạnh tay dẹp yên nhiều năm qua. Nhưng điều đó sẽ không dễ dàng với bà Kramp-Karrenbauer, đặc biệt trước những "lão làng“ như ông Wolfgang Schäuble, Chủ tịch Quốc hội liên bang, hay chính ông Merz mà bà vừa thắng ở vòng bỏ phiếu thứ hai mang tính quyết định.

Với các đảng phái chính trị khác, CDU cũng cần sự hàn gắn, đặc biệt với đảng "chị em" Liên minh Xã hội Cơ đốc giáo (CSU), và đối tác đã trở thành truyền thống là đảng Dân chủ Xã hội (SPD).

Phản ứng trước việc bà Annegret Kramp-Karrenbauer đắc cử Chủ tịch CDU, ông Horst Seehofer - hiện là Bộ trưởng Nội vụ liên bang, đồng thời là Chủ tịch CSU đã lên tiếng chúc mừng. Ông nhấn mạnh thành công của đại hội CDU sẽ góp phần thắt chặt hơn nữa sự hợp tác với CSU.

Chủ tịch SPD Andrea Nahles đề nghị tân Chủ tịch CDU tiếp tục hợp tác để góp phần giúp chính phủ "đại liên minh" hiện nay - gồm CDU, CSU và SPD - vượt qua khó khăn và tiếp tục lớn mạnh. Bà Nahles cũng đồng thời khẳng định, SPD sẽ hợp tác tốt với CDU dưới sự dẫn dắt của bà Kramp-Karrenbauer.

Lãnh đạo đảng Xanh bày tỏ mong muốn tân Chủ tịch CDU sẽ "đương đầu mạnh mẽ" với những thách thức lớn hiện nay như biến đổi khí hậu, xung đột xã hội, thay đổi trong các ngành công nghiệp số và tài chính. Đảng Dân chủ Tự do thể hiện mong muốn tái hợp với CDU trong việc dẫn dắt chính phủ Đức ở tương lai gần.

Trong khi đó, lãnh đạo đảng Cánh tả bình luận rằng, cuộc bầu cử của CDU không mang lại một điều gì đó mới mẻ cho chính trị nước Đức. Đảng này không ủng hộ cả hai ứng viên Friedrich Merz cũng như Kramp-Karrenbauer, đồng thời xem việc kéo dài "kỷ nguyên Merkel" không phải là giải pháp tốt cho cả CDU lẫn nước Đức.

Từ Thủ hiến bang Saarland đến vị trí Tổng Thư ký rồi Chủ tịch CDU, bà Kramp-Karrenbauer đã tiến những bước rất dài trên con đường chính trị chỉ trong vòng chưa đầy một năm qua. Ba năm tới sẽ giúp bà định hình các chính sách và tạo dựng vị thế, chuẩn bị cho cuộc tổng tuyển cử bầu quốc hội liên bang vào cuối năm 2021 - thời điểm rất có thể đưa bà lên đỉnh cao quyền lực trên chính trường nước Đức, khi người tiền nhiệm Merkel chính thức rút lui.