Người dân đi bộ trên phố Via del Corso trong đại dịch COVID-19 ở Rome, Italy hôm 24/4. Ảnh: Reuters
Italy từng là quốc gia phương Tây đầu tiên phải đối mặt với khủng hoảng COVID-19. Vào đầu năm 2020, khi nhiều khu vực của nước này ghi nhận số ca nhiễm virus SARS-CoV-2 tăng vọt, một số phương tiện truyền thông cho rằng Chính phủ Italy đã áp đặt các biện pháp quá chặt để ngăn ngừa sự lây lan của virus.
Tuy nhiên, Italy đã rút ra một số kinh nghiệm từ đợt phong toả toàn quốc vào tháng 3 năm ngoái. Giờ đây, một năm rưỡi sau khi dập tắt làn sóng đầu tiên của dịch bệnh, dù chỉ ghi nhận một vài trường hợp mắc bệnh, nước này cũng đã áp dụng các biện pháp nghiêm ngặt hơn các quốc gia bùng dịch lớn, chẳng hạn Mỹ.
Với những biện pháp mới này - đáng chú ý là giấy chứng nhận tình trạng tiêm chủng trong một số hoạt động nhất định - cuộc sống hàng ngày của người dân Italy đang tiến tới trạng thái bình thường mới. Bên cạnh một số ít phản đối, hầu hết người Italy đều ủng hộ các biện pháp phòng dịch của chính phủ.
Hộ chiếu vaccine
Kể từ ngày 6/8, Chính phủ Italy bắt đầu yêu cầu người dân phải xuất trình thẻ xanh (Green Pass) – đi kèm với Chứng nhận tiêm chủng COVID-19 kỹ thuật số của Liên minh Châu Âu – để tham dự các sự kiện lớn, dùng bữa trong nhà, đến phòng tập thể dục và nhiều hoạt động khác.
Thẻ xanh về cơ bản là một dạng hộ chiếu vaccine. Tài liệu bằng giấy hoặc điện tử này xác nhận người sở hữu nó đã được xét nghiệm âm tính với virus SARS-CoV-2 trong 48 giờ, đã được tiêm phòng đầy đủ hoặc phục hồi sau khi mắc COVID-19.
Theo một cuộc khảo sát do SWG Research thực hiện, trên 50% người Italy ủng hộ việc xuất trình thẻ xanh để kiểm soát các hoạt động khác ngoài việc đi du lịch. Các doanh nghiệp cũng hoan nghênh thẻ xanh như một công cụ để tránh phải áp đặt biện pháp hạn chế nghiêm ngặt hơn.
Khi biến thể Delta nguy hiểm hơn lây lan nhanh chóng, Chính phủ Italy đang nỗ lực kêu gọi người dân đi tiêm vaccine và yêu cầu về thẻ xanh dường như đã thúc đẩy nhiều người đi tiêm phòng hơn.
Người Italy phải xuất trình thẻ xanh khi đến bảo tàng. Ảnh: Getty Images
Ngay sau khi Thủ tướng Mario Draghi đưa ra các yêu cầu về thẻ xanh vào hôm 22/7, một số khu vực tại Italy đã ghi nhận nhiều lượt đặt lịch hẹn tiêm vaccine, bao gồm Abbruzzo, Lazio, Lombardia, Piemonte và Toscana.
Tiến bộ trong triển khai vaccine
Người dân Italy coi vaccine Pfizer/BioNTech và Moderna là 2 loại vaccine hiệu quả nhất chống lại biến thể Delta trong số 4 loại vaccine đã được Cơ quan Dược phẩm Châu Âu phê duyệt. Vì vậy, trong các cuộc hẹn tiêm chủng tăng đột biến gần đây, hầu hết mọi người đều đăng ký tiêm vaccine Pfizer hoặc Moderna.
Nhân viên y tế tiêm vaccine Pfizer cho một cụ bà hơn 80 tuổi tại Bệnh viện Santa Maria della Pieta ở Rome. Ảnh: AP
Tính đến ngày 4/8, tỉ lệ tiêm chủng trên toàn quốc của Italy cao hơn Mỹ, với 53% người dân đủ điều kiện đã được tiêm chủng đầy đủ, trong khi tỉ lệ này ở Mỹ là 50%. 64% dân số Italy đã được tiêm mũi đầu tiên, con số này ở Mỹ là 58%.
Tướng Francesco Paolo Figliuolo, Ủy viên phụ trách tình trạng khẩn cấp COVID-19 của Italy, đã đặt mục tiêu tiêm chủng cho 80% dân số vào cuối tháng 9. Theo Tiến sĩ Giovanni Rezza, Giám đốc phụ trách bệnh truyền nhiễm tại Bộ Y tế Italy, điều này sẽ cho phép đất nước trở lại trạng thái bình thường trong những tháng đầu năm 2022.
Hệ thống phân vùng dịch bệnh theo màu sắc
Với tỉ lệ người mắc COVID-19 cần sử dụng dịch vụ chăm sóc đặc biệt và nguy kịch thấp, lần lượt là 3% và 4% tính đến ngày 4/8, cùng với việc triển khai tiêm chủng rộng rãi, Bộ Y tế Italy đã sửa đổi cách phân vùng dịch bệnh theo màu sắc, để thiết lập các nhiệm vụ y tế công cộng dựa trên tình hình dịch bệnh của khu vực đó.
Trong hơn một năm, giới chức đã phân loại vùng dịch bằng màu sắc được chỉ định - trắng, vàng, cam và đỏ - theo thứ tự mức độ khẩn cấp, dựa trên số trường hợp mắc COVID-19 của khu vực. Tuy nhiên, sau điều chỉnh của Thủ tướng Chính phủ vào ngày 22/7, việc phân loại màu sắc hiện được thay đổi hàng tuần dựa trên cả tỉ lệ mắc và tỉ lệ nhập viện trên 100.000 dân.
Theo cách phân loại này, một khu vực sẽ chuyển thành vùng đỏ khi tỉ lệ mắc COVID-19 hàng tuần tăng trên 150 ca/100.000 dân, tỉ lệ cần sử dụng dịch vụ chăm sóc đặc biệt là 30% và tỉ lệ nhập viện nói chung là 40%.
Người Italy xuất trình thẻ xanh trước khi vào nhà hàng. Ảnh: Getty Images
Các thống đốc khu vực đều ủng hộ mạnh mẽ những thay đổi mới nhất này. Giờ đây, hệ thống màu sắc không chỉ biểu thị tổng số ca nhiễm và nhập viện, mà còn thể hiện mức độ nghiêm trọng chung của đại dịch trong khu vực.
Khuyến cáo về khẩu trang
Ngoài Thẻ xanh, một số biện pháp phòng dịch vẫn được áp dụng tại Italy, như đeo khẩu trang và giãn cách xã hội. Khi không thể duy trì giãn cách xã hội ở ngoài trời, mọi người phải tuân thủ yêu cầu đeo khẩu trang. Các ngoại lệ duy nhất đối với quy định đeo khẩu trang là với trẻ em dưới 6 tuổi, người khuyết tật và người chăm sóc của họ, vì đeo khẩu trang sẽ cản trở việc giao tiếp hoặc chăm sóc.
Các điểm du lịch bên bờ biển của Italy đã mở cửa vào mùa hè này. Người dân và du khách đến các khu nghỉ mát bãi biển, nhà hàng và quán bar đều phải giãn cách xã hội, đeo khẩu trang cũng như thực hiện các yêu cầu khác của chính phủ khi cần thiết.
Ngành du lịch đã háo hức chào đón du khách nước ngoài khi chính phủ mở cửa trở lại. Song du khách đến Italy từ một số quốc gia, bao gồm cả Mỹ, đều phải xuất trình giấy chứng nhận tiêm chủng chính thức, như Giấy chứng nhận tiêm chủng kỹ thuật số của Liên minh Châu Âu hoặc thẻ tiêm chủng của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ; xét nghiệm COVID-19 âm tính hoặc giấy chứng nhận phục hồi sau khi mắc COVID-19 do nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cung cấp.
Phòng dịch tại cơ quan và trường học
Tại Italy, nhiều doanh nghiệp vẫn cho phép nhân viên lựa chọn làm việc trực tuyến, đặc biệt là những nhân viên có nguy cơ mắc bệnh cao. Khi những nhân viên không thuộc nhóm có nguy cơ trở lại làm việc, họ sẽ chia ca luân phiên, duy trì ít người hơn trong văn phòng cùng một lúc.
Các biển báo giao thông công cộng ở Rome hồi tháng 7/2021 yêu cầu mọi người lên xe buýt từ cửa sau và xuống xe từ cửa giữa, cửa gần lái xe nhất sẽ bị chặn. Ảnh: CC BY
Một số công ty, bao gồm cả các công ty quốc tế có văn phòng tại Italy, cũng đang thực hiện các biện pháp để đảm bảo tuân thủ quy định mới nhất phòng dịch bệnh. Chẳng hạn, Ferrari, công ty đã đóng cửa nhà máy chính ở Maranello 3 ngày trước khi Italy áp đặt lệnh phong toả toàn quốc trong làn sóng dịch đầu tiên, đã thành lập một lực lượng đặc nhiệm nội bộ nhỏ để đảm bảo nhân viên tuân thủ các quy định và khuyến cáo của chính phủ.
Năm học mới tại Italy sẽ chính thức bắt đầu vào ngày 13/9 tới, nhưng chính phủ vẫn chưa ban hành chính sách chính thức cho việc mở cửa trở lại trường học và vẫn chưa rõ các biện pháp nào sẽ được áp dụng trong năm học.
Giới chuyên gia nhận định yếu tố có thể ảnh hưởng đến việc mở cửa lại trường học bao gồm tốc độ tiêm chủng ở trẻ em và thanh thiếu niên từ 12 đến 19 tuổi, đánh giá các trường học sẽ có thể duy trì giãn cách xã hội hiệu quả theo cách nào, vì một số trường có thể không đủ không gian để thực hiện giãn cách trong lớp học.
Hệ thống xác nhận tiêm chủng cũng đang được triển khai trong lĩnh vực giáo dục. Bắt đầu từ tháng 9, giáo viên, nhân viên nhà trường và sinh viên tại các trường đại học sẽ phải xuất trình thẻ xanh hoặc xét nghiệm thường xuyên.