Các báo cáo chưa kiểm chứng của phe đối lập về cuộc tấn công vũ khí hóa học quy mô lớn khiến khoảng 1.300 người Syria thiệt mạng đã tăng áp lực lên Mỹ và đồng minh phương Tây trong việc hành động để ngăn chặn bạo lực ở Syria. Tuy nhiên nhiều chính trị gia cũng như công chúng Mỹ vẫn không muốn bị lôi kéo vào một cuộc chiến tranh tại khu vực Trung Đông, và can thiệp quân sự vẫn chỉ là dự kiến.Liệu đây có phải là do cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học? Ảnh: CNN.com |
Một số chuyên gia cho vùng đệm có thể được thiết lập ở Thổ Nhĩ Kỳ và cũng có thể là vùng giáp ranh biên giới giữa Jordan và Syria để tạo ra một khu vực an toàn cho người tị nạn và như là một hậu cứ cho quân nổi dậy.
Điều này sẽ hạn chế các khu vực mà quân đội quốc tế cần phải kiểm soát. Nhưng tướng Martin Dempsey, Tham mưu trưởng liên quân, đã cảnh báo trong một bức thư gửi cho Quốc hội Mỹ mới đây rằng, đó sẽ là nhiệm vụ không hề dễ dàng.
"Lực lượng tinh nhuệ sẽ được huy động để bảo vệ vùng đệm chống lại các cuộc tấn công đường không, bằng tên lửa và cả các cuộc tấn công trên bộ. Điều này sẽ đòi hỏi phải thiết lập một vùng cấm bay có giới hạn cùng với các lực lượng bảo đảm khác. Sẽ phải cần đến hàng nghìn binh lính Mỹ, cho dù là ở bên ngoài lãnh thổ của Syria để bảo đảm an toàn cho khu vực này", ông Dempsey nói.
Trong khi đó, ông Anthony Cordesman, chuyên gia an ninh của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (Mỹ), cảnh báo rằng chiến thuật này có thể không đủ sức đánh bại Tổng thống Bashar al-Assad.
"Thiết lập vùng đệm bên ngoài lãnh thổ Syria cũng có nghĩa là thừa nhận sự thất bại của lực lượng đối lập, giúp cho chế độ Assad kiểm soát phần lớn Syria và chỉ còn lại một phần nhỏ để lực lượng nổi dậy triển khai các trang thiết bị cho các trại tị nạn có vũ trang tại biên giới Syria. Như vậy, lực lượng nổi dậy cũng chấm dứt sự bảo đảm cho những người tị nạn mà không đưa ra bất kỳ một hy vọng thực sự nào cho tương lai", ông Cordesman cho biết.
Vùng cấm bayMới đây, một số nhà lập pháp Mỹ đã kêu gọi lực lượng không quân của quân đội đồng minh thiết lập một vùng cấm bay trên lãnh thổ Syria để ngăn chặn chế độ Tổng thống Assad ngừng ném bom vào lực lượng nổi dậy và dân thường. Thượng nghị sĩ John McCain, một nhân vật cao cấp về chính sách đối ngoại và là cựu phi công hải quân, đã lập luận rằng điều này có thể được thực hiện tương đối dễ dàng. Nhưng các chuyên gia khác lại cảnh báo về nhiều rủi ro.
Theo một nghiên cứu của Không quân Mỹ: "Ngay từ đầu của cuộc nội chiến, Syria được đánh giá là một trong những nước có hệ thống phòng không tốt nhất trên thế giới chỉ đứng sau CHDCND Triều Tiên và Nga. "Sự bao phủ chồng chéo và dày đặc của tên lửa và radar với khoảng 650 cơ sở phòng không chiến lược, đáng ngại nhất là hệ thống tên lửa phòng không SA-5 Gammon với tầm bắn 300 km và độ cao khoảng 30 km", nghiên cứu trên viết.
Hệ thống tên lửa phòng không SA-5 Gammon. Ảnh: ausairpower.net |
Tham mưu trưởng liên quân Mỹ cảnh báo rằng chiến dịch thiết lập một vùng cấm bay sẽ không chỉ đơn giản là liên quan đến tuần tra máy bay chiến đấu mà còn phải sử dụng những máy bay ném bom để tấn công các cơ sở phòng không cũng như các căn cứ không quân của Syria cùng với sự hỗ trợ trực tiếp của máy bay tiếp dầu và hệ thống tác chiến điện tử.
"Chúng ta sẽ phải huy động hàng trăm máy bay trên mặt đất và máy bay trên các tàu sân bay", ông Dempsey cho biết. Cũng theo một báo cáo của Viện Nghiên cứu chiến tranh, chỉ vô hiệu hóa những căn cứ không quân chính của ông Assad thôi cũng sẽ cần ít nhất 72 tên lửa hành trình xuất kích loạt đầu tiên.
Ông Cordesman cho rằng một chiến dịch như vậy sẽ cần phải sử dụng các sân bay quân sự trong khu vực và sự hỗ trợ từ đồng minh của Mỹ như Anh, Pháp và và các nước dân chủ vùng vịnh Arập.
Theo tướng James Mattis, Tư lệnh quân đội Mỹ phụ trách Trung Đông đã nghỉ hưu, ngay cả việc huy động phối hợp tác chiến liên quân như vậy cũng chưa chắc mang lại hiệu quả như mong muốn, "Liệu chúng ta có thể làm điều đó? Hoàn toàn có thể. Và các vụ thảm sát vẫn diễn ra trên mặt đất bởi vì ông Assad không phải lúc nào cũng sử dụng máy bay để tiến hành không kích".
Phá hủy hay bảo vệ các cơ sở vũ khí hóa học của Syria?
Các chuyên gia phương Tây cho rằng Chính phủ của Tổng thống Assad đang giữ hàng trăm tấn chất độc sarin, VX và khí cay. Một số đã kêu gọi các lực lượng Mỹ và đồng minh tiến hành một chiến dịch để phá hủy hoặc bảo đảm các kho dự trữ an toàn và ngăn chặn sử dụng những chất độc hại này nhằm vào dân thường hoặc rơi vào tay khủng bố.
Một lần nữa, ông Dempsey lại sốt sắng: "Thực hiện chiến dịch này sẽ kiểm soát được một phần, nhưng không thể kiểm soát được tất cả. Chúng ta không có khả năng kiểm soát hoàn toàn các cơ sở vũ khí hóa học của Syria và như vậy sẽ cho phép những kẻ cực đoan dễ dàng tiếp cận vũ khí hóa học này”.
Gần 100.000 người đã thiệt mạng bởi các loại vũ khí thông thường kể từ khi cuộc nội chiến Syria nổ ra và gần đây nhất, ngày 20/8 đã có hơn 1 nghìn người được cho là tử vong do bị tấn công bởi vũ khí hóa học. Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon đã gọi vụ việc này là "tội ác chống lại loài người”. “Việc sử dụng vũ khí hóa học ở bất cứ đâu, bởi bất cứ đối tượng nào hay dưới bất cứ hình thức nào cũng sẽ vi phạm luật pháp quốc tế. Thủ phạm gây ra những tội ác chống lại loài người như vậy đáng phải gánh chịu hậu quả nghiêm trọng", ông Ban nói.
Trong khi đó, Mỹ tuyên bố vẫn chưa "xác định chắc chắn" rằng vũ khí hóa học đã được sử dụng trong vụ tấn công vừa qua ở ngoại ô thủ đô Damacus. Theo phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki, Tổng thống Barack Obama đã ra lệnh cho các cơ quan tình báo Mỹ khẩn trương thu thập thông tin về vụ tấn công này. Bà Psaki cảnh báo: "Nếu những thông tin trên đúng sự thật, đó sẽ là hành động leo thang sử dụng vũ khí hóa học một cách tàn bạo và trắng trợn của chính quyền (Syria). Tất nhiên, Tổng thống (Mỹ) có một loạt lựa chọn...".
CT (Theo AFP)