Các sự kiện gần đây, bao gồm chuyến thăm dự kiến của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tới Mỹ, đã làm dấy lên những lo ngại rằng các nước phương Tây đang chuyển từ vai trò hỗ trợ sang một cuộc đối đầu trực tiếp với Nga. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo chuyên gia hàng đầu về chiến lược và công nghệ an ninh Stephen Bryen, cựu Giám đốc nhân sự của Tiểu ban Cận Đông thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ và từng Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách chính sách, chuyến thăm sắp tới của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tới Mỹ được xem là một bước ngoặt quan trọng trong cuộc xung đột Nga - Ukraine. Một số nhà quan sát tin rằng cuộc gặp giữa ông Zelensky và Tổng thống Joe Biden sẽ thảo luận về khả năng mở rộng các cuộc tấn công vào lãnh thổ Nga bằng tên lửa tầm xa. Điều này, nếu trở thành hiện thực, có thể đẩy Mỹ và NATO vào cuộc chiến trực tiếp với Nga.
Sự leo thang này không chỉ nằm ở việc cung cấp vũ khí cho Ukraine mà còn ở việc Mỹ và NATO có thể cung cấp dữ liệu mục tiêu và vệ tinh để Ukraine có thể nhắm vào các mục tiêu trong lãnh thổ Nga. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cảnh báo rằng việc sử dụng tên lửa tầm xa này, với sự hỗ trợ kỹ thuật và tình báo từ phương Tây, sẽ được coi là hành động chiến tranh. Nếu những lời cảnh báo này bị bỏ qua, khả năng dẫn đến xung đột toàn cầu sẽ không còn chỉ là lý thuyết.
Một trong những mối lo ngại lớn nhất là việc Nga có thể sử dụng vũ khí hạt nhân nếu các cuộc tấn công của Ukraine vào lãnh thổ Nga diễn ra. Khả năng Nga đáp trả không chỉ giới hạn ở việc phòng thủ trên mặt đất mà có thể bao gồm các cuộc tấn công vào vệ tinh của Mỹ hoặc thậm chí vào các kho tiếp tế quân sự ở châu Âu. Điều này, nếu xảy ra, sẽ đặt Mỹ và NATO vào tình thế không thể tránh khỏi xung đột trực tiếp với Nga.
Ngoài ra, nhiều nhà phân tích cũng lo ngại về những bước đi bất ngờ của Nga. Một trong những kịch bản đáng sợ là việc Nga cung cấp vũ khí hạt nhân cho các nước đồng minh như Iran hoặc Syria. Điều này không chỉ làm gia tăng căng thẳng ở khu vực Trung Đông mà còn có thể mở ra một cuộc xung đột đa chiều, không chỉ giới hạn ở châu Âu.
Việc Mỹ và NATO cân nhắc cung cấp tên lửa tầm xa cho Ukraine không phải là một quyết định dễ dàng. Trong khi các nước phương Tây, đặc biệt là Anh, đã thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ, nhiều quan chức Mỹ tỏ ra do dự. Câu hỏi đặt ra là liệu việc này có mang lại lợi ích chiến lược nào không, hay chỉ làm gia tăng nguy cơ xảy ra chiến tranh thế giới.
Một số quan chức Mỹ đã chỉ ra rằng việc cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine có thể không tạo ra sự thay đổi đáng kể trên chiến trường, nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ gây ra phản ứng không lường trước từ phía Nga. Tổng thống Putin đã nhiều lần nhấn mạnh rằng Nga sẽ coi bất kỳ cuộc tấn công nào vào lãnh thổ của mình là hành động thù địch và có thể đáp trả bằng các biện pháp quân sự, bao gồm cả việc sử dụng vũ khí hạt nhân.
Anh được cho là một trong những quốc gia mạnh mẽ nhất trong việc ủng hộ Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa để tấn công Nga. Tuy nhiên, điều này cũng có thể đưa London vào tầm ngắm của Moskva. Các chuyên gia cảnh báo rằng Nga có thể coi đây là một hành động tấn công trực tiếp và đáp trả bằng cách nhắm vào các mục tiêu quân sự của Anh. Trong một kịch bản cực đoan, Nga có thể tấn công vào các căn cứ của Anh hoặc các cơ sở quân sự trên Biển Đen.
Ông Bryen nhấn mạnh, thay vì tiến tới một cuộc chiến tranh toàn cầu, hy vọng duy nhất là các nhà lãnh đạo hiện tại sẽ nhìn nhận lại và tìm kiếm giải pháp hòa bình, trước khi tình hình trở nên không thể kiểm soát.