Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) và Tổng thống Nga Vladimir Putin sau lễ ký các thỏa thuận tăng cường hợp tác song phương ở Thượng Hải hồi năm 2014. Ảnh: THX/TTXVN |
Theo đánh giá hôm 27/2 của Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), Nga và Trung Quốc đang xây dựng mô hình quan hệ nước lớn kiểu mới mà ở đó, nỗ lực duy trì sự cân bằng được xác định là ưu tiên hàng đầu.
Theo các chuyên gia, bị tước đoạt nhiều lựa chọn, Nga tự thấy mình luôn ở vào thế yếu hơn trong mối quan hệ với Trung Quốc. Thực tế này cho thấy trong một thời gian dài, quan hệ giữa Nga và Trung Quốc lâm vào tình thế mất cân đối nghiêm trọng.
Tuy nhiên, cả hai đều nhận ra rằng tình trạng mất cân đối có thể gây bất ổn mối quan hệ song phương, buộc họ phải thích nghi, thỏa hiệp và nhượng bộ nhiều hơn. Kể từ đó, họ đã nỗ lực dựa vào ý chí chính trị của lãnh đạo cấp cao để kiểm soát mối quan hệ song phương ở mức tương đối ổn định.
Mô hình quan hệ nước lớn kiểu mới được thể hiện ở chỗ: Trung Quốc và Nga theo đuổi cách tiếp cận thực dụng để giải quyết bất đồng trong hậu trường. Còn khi công khai trước dư luận, thì họ kiên quyết chỉ nhấn mạnh tới mặt tích cực, đồng thuận của mối quan hệ song phương đó.
Trung Quốc và Nga có một số điểm tương đồng có thể chia sẻ trong cách nhìn nhận về trật tự thế giới, về chủ nghĩa đơn phương kiểu Mỹ, về nguy cơ Washington can thiệp vào công việc nội bộ của mỗi nước.
Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng mối quan hệ này cũng có những giới hạn của nó. Nga chưa từng có vai trò trung tâm trong chính sách đối ngoại của Trung Quốc. Xét ở khía cạnh chiến lược và kinh tế, mối quan hệ với Mỹ vẫn mang lại lợi ích lâu dài cho Trung Quốc mà họ khó lòng làm ngơ.