Các nạn nhân bị thương trong vụ đánh bom ở Brussels. Ảnh: EPA |
Các phần tử thánh chiến thuộc Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng đã lên tiếng nhận trách nhiệm thực hiện một loạt các vụ tấn công ở thủ đô Brussels, Bỉ. Trước đó, Brussels đã rung chuyển bởi vụ đánh bom kép ở sân bay Zaventem, liền sau đó là vụ nổ khác xảy ra tại bến tàu điện ngầm Maelbeek. Truyền thông Bỉ đưa tin, trước khi xảy ra vụ nổ ở Zaventem, đã xảy ra nổ súng tại khu vực nhà ga, kèm theo đó là những tiếng hét lớn bằng tiếng Arab. Ba vụ tấn công làm ít nhất 36 người thiệt mạng, 150 người bị thương.
Thảm kịch xảy ra chỉ một ngày sau khi giới chức Bỉ cảnh báo có thể xuất hiện các cuộc tấn công trả đũa của các phần tử cực đoan, sau khi cảnh sát nước này bắt giữ Salah Abdeslam – kẻ chủ mưu tấn công đẫm máu ở Paris hồi tháng 11/2015, khiến 130 người chết.
Báo cáo sơ bộ cho thấy, vụ tấn công mang dáng dấp kịch bản vụ “thảm sát Paris” này cho thấy một thực tế quân khủng bố đã có sự chuyển hướng theo hướng tinh vi hơn. Thủ tướng Pháp Manuel Valls nói rằng, châu Âu không chỉ đơn giản là nạn nhân của một loạt các vụ tấn công khủng bố khu biệt, mà thực sự ở vào “tình trạng chiến tranh” trong vài tháng qua. Tổng thống Pháp Francois Hollande bình luận, tấn công Brussels là đòn đánh nhằm vào toàn bộ châu Âu.
Giới phân tích nhận định, khi “Nhà nước” dần bị co hẹp về diện tích và tầm hoạt động, ảnh hưởng sau khi bị đánh rát ở Syria và Iraq, biểu tượng chiến thắng của IS bắt đầu lung lay, sụp đổ. Để duy trì được thanh thế, hệ tư tưởng, quân khủng bố buộc phải tìm ra cách thức mới nhằm gây sự chú ý toàn cầu. Chúng tìm thấy câu trả lời theo một cách thức tàn bạo: Khủng bố nhằm vào dân thường vô tội. Không giống al-Qaeda luôn chọn những mục tiêu có tầm chiến lược nhưng rất khó khăn (ví như các tòa đại sứ, hay Lầu Năm góc…), IS chỉ nhằm các mục tiêu dễ bị tổn thương, nhưng mức độ tạo “nóng” thì không hề kém.
Theo chuyên gia Daveed Gartenstein, khi bị tấn công dồn dập, quân khủng bố ngay lập tức quay sang hình thái “chiến tranh bất đối xứng”, xem đây là đòn đánh phá có hiệu quả với mức giá rẻ nhất. Câu hỏi là tại sao IS hướng vào châu Âu và Bỉ? Chuyên gia chống khủng bố người Pháp Gilles Kepel lý giải, đó là bởi quân "thánh chiến" xem châu Âu là điểm yếu nhất của thế giới phương Tây, còn Bỉ thì lại là chốt yếu nhất ở lục địa già.
Hình ảnh 3 nghi phạm tấn công sân bay Brussels ngày 22/3 được ghi lại qua camera giám sát an ninh. |
Quá trình thâm nhập của quân thánh chiến vào Liên minh châu Âu (EU) đã xảy ra từ hơn 2 thập kỉ qua và giờ đây nó bắt đầu gây hại khu vực này, nhất là trong bối cảnh người di cư ồ ạt đổ vào EU. Theo thời gian, quân khủng bố giờ đã có sự điều chỉnh về tổ chức, đường hướng chống phá. Chúng hòa lẫn vào các băng nhóm tội phạm có tổ chức, xem đây là đầu mối trợ giúp hậu cần, cung ứng “nhân lực” thông qua hoạt động buôn người bất hợp pháp. Chúng hoạt động dưới dạng các “nhóm ngủ đông’, nhưng sẵn sàng nhận nhiệm vụ, kể cả là thủ đoạn tấn công kiểu “sói đơn độc”.
Theo ông Kepel, khủng bố IS đang đi theo chỉ dẫn trong cuốn “Lời kêu gọi cho một Phong trào phản kháng Hồi giáo thế giới”, do Abu Musab al Suri, một phiến quân người Syria soạn thảo. Suri là kẻ hiểu rõ châu Âu. Tên này từng có thời gian sống ở Anh, trong một cộng đồng dân cư lưu vong của người Hồi giáo và Arab. Ý tưởng cốt lõi của y là người Hồi giáo ở châu Âu, dù liên tục tăng về số lượng, lại luôn tự cảm thấy bị cô lập, chịu nhiều sức ép. Vì thế, có thể lợi dụng “mảnh đất màu mỡ” này để tạo ra những rạn nứt xã hội, kích động các phong trào phản kháng, nổi dậy, phát động các cuộc chiến dân sự mà ở đó các lực lượng Hồi giáo là người chiến thắng.
Số liệu mới nhất cho thấy, kể từ khi tuyên bố thành lập “Nhà nước” (6/2014), IS đã trực tiếp thực hiện hoặc chỉ đạo tiến hành 70 vụ tấn công khủng bố ở hơn 20 quốc gia (không kể hai điểm nóng Iraq và Syria), làm 1.200 người chết, 1.700 bị thương.