Top 4 mối đe dọa hạt nhân thế giới phải đối mặt

Nỗi sợ hãi về một cuộc chiến tranh hạt nhân đã giảm đáng kể trong 25 năm qua kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh.

Nhưng một số sự kiện - bao gồm cuộc khủng hoảng Fukushima năm 2011, xung đột tại Ukraine năm 2014, tham vọng sở hữu vũ khí hạt nhân của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng vào năm 2015 và thỏa thuận hạt nhân Iran gần đây - đã khiến mối đe dọa liên quan đến thảm họa hạt nhân gia tăng trở lại.


Sự đa dạng và không thể dự đoán của những sự kiện này chỉ nhấn mạnh rằng ranh giới giữa một thảm họa hạt nhân cố ý và một tai nạn nguyên tử là mờ nhạt. Dưới đây là những mối đe dọa hạt nhân lớn trong thế giới hiện đại ngày nay, theo các chuyên gia.

Cuộc chiến tranh hạt nhân giữa các quốc gia (cố ý)

Theo báo cáo của các nhà khoa học nguyên tử, hiện nay có hơn 16.000 vũ khí hạt nhân được biết đến trên hành tinh. Phần lớn chúng đều thuộc sở hữu của Mỹ và Nga, và phần còn lại của Anh, Pháp, Trung Quốc, Ấn Độ, Pakistan và Israel.

Trong khi con số này đã giảm đáng kể so với mức đỉnh lịch sử: 65.000 vũ khí hạt nhân năm 1986, các nhà khoa học ước tính chỉ cần khoảng 100 vũ khí hạt nhân chiến lược phát nổ sẽ làm cho con người không còn tồn tại trên trái đất.


Trong khi các chuyên gia cho rằng, ngay cả trong các trường hợp cực đoan, những chính phủ có lý trí nhất có thể sẽ tránh được việc sử dụng vũ khí hạt nhân (kịch bản do lỗi của con người là không thể xảy ra), nhưng không có gì là không thể. Tiến sĩ Euan Graham, chuyên gia an ninh quốc tế tại Viện Lowy, cho biết hiện nay, nhiều loại vũ khí và sức mạnh hạt nhân được bổ sung, do đó xác suất về một một đối đầu hạt nhân có nguy cơ nổ ra.

Minh chứng cho một sự leo thang tiềm năng về một cuộc chiến tranh hạt nhân giữa 2 quốc gia là cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba.

Tháng 10/1962, Mỹ và Liên Xô đã rơi vào thế bế tắc chính trị và quân sự rất căng thẳng kéo dài 13 ngày xung quanh việc bố trí các tên lửa có đầu đạn hạt nhân của Liên Xô ở Cuba, chỉ cách bờ biển nước Mỹ 145km.

Mặc dù kết quả cuối cùng là kết thúc trong hòa bình, nhưng như Tiến sĩ Graham chỉ ra, một phiên bản hiện đại của các sự kiện với một tổ chức như Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng hoặc những căng thẳng ở khu vực Đông Á có thể đưa đến kết quả hoàn toàn khác nhau.

"Điều đáng ngạc nhiên là nó thực sự đã không xảy ra. Tôi nghĩ rằng chúng ta đang ở trong một giai đoạn ít ổn định hơn so với thời kỳ Chiến tranh Lạnh. Hiện nay, những ranh giới đỏ là chưa rõ ràng và các quốc gia có thể nhanh chóng tự rơi vào bất ổn", Tiến sĩ Graham nói.

Vì vậy, một sự leo thang chiến tranh hạt nhân là rất có thể.

Cuộc chiến tranh hạt nhân giữa các quốc gia (không chủ ý)

Ngoài ra còn có những nguy cơ tiềm năng cho một cuộc leo thang xung đột hạt nhân vô ý, thông qua truyền thông sai lệch hoặc một tai nạn đơn giản.


Bế tắc hạt nhân giữa Pakistan và Ấn Độ - nơi mà các vũ khí hạt nhân được xem như là điều tạo ra sự ổn định tiềm năng của khu vực – rất có thể là một nguy cơ dẫn đến leo thang xung đột do nhầm lẫn.

Ngoài ra, nhiều quốc gia hạt nhân hiện có những tàu ngầm tên lửa đạn đạo hạt nhân (SSBN) ở nơi nó có thể tự động kích hoạt một vụ phóng hạt nhân khi phải đối mặt với nguy cơ của một cuộc tấn công.

Tiến sĩ Saleem Ali, đồng thời là giáo sư chính trị và nghiên cứu quốc tế tại Đại học Queensland (Australia) nhận định: "Trong vòng 60 năm qua, chỉ có 13 trường hợp được báo cáo về những sai lầm quân sự hạt nhân".

Khủng bố hạt nhân

Tháng 5 vừa qua, các tay súng IS công bố chúng sẽ có vũ khí hạt nhân trong vòng 12 tháng tới, có khả năng từ Pakistan. Theo tiến sĩ Ali, chỉ cần IS tiếp cận được vũ khí và các vật liệu hạt nhân thô, được gọi là bom bẩn, cũng đã gây ra một mối đe dọa lớn.

Một mối quan ngại quốc tế khác là việc mua bán các loại vũ khí từ thời Xô Viết trong thị trường chợ đen ngày càng tăng. Thường thì vật liệu hạt nhân được báo cáo chỉ đơn giản là bị thất lạc và nếu nó rơi vào tay những phần tử xấu, đó sẽ là một thảm họa.

Rò rỉ hạt nhân


25 năm sau thảm họa hạt nhân Chernobyl, cuộc khủng hoảng Fukushima là minh chứng nữa cho thấy một thực tế về các tai nạn hạt nhân.

Nhà máy điện hạt nhân trên đã bị tấn công đầu tiên bởi một trận động đất, sau đó là một cơn sóng thần, dẫn đến việc rò rỉ các vật liệu phóng xạ và khiến cho 30.000 người phải di tản.

Trong khi thừa nhận Fukushima là một cơ sở cũ, Tiến sĩ Graham cho rằng, một số lượng lớn các nhà máy hạt nhân cũ, vốn đang tồn tại trên thế giới như là một phần của di sản phát triển hạt nhân, là có vấn đề.

Các lò phản ứng mới là an toàn hơn với nhiều biện pháp bảo đảm hơn, nhưng vẫn có hàng chục lò phản ứng hạt nhân nguy hiểm tiềm tàng trên khắp châu Á, châu Âu và Mỹ.

Fukushima được coi là một hồi chuông cảnh tỉnh đối với nhiều người, nhiều quốc gia.

Tiến sĩ Ali cũng giải thích rằng trong hơn 6 thập kỷ ra đời điện hạt nhân, mới chỉ có một số ít các vụ rò rỉ hạt nhân. Tuy nhiên, tình hình phải được theo dõi một cách chủ động vì khi thảm họa thiên nhiên xuất hiện thì các vụ rò rỉ hạt nhân khác rất có thể sẽ xảy ra.

Với sản xuất điện hạt nhân ngày càng gia tăng, câu hỏi về việc làm thế nào để loại bỏ tất cả các chất thải phóng xạ vẫn là một ưu tiên.


Trong 6 thập kỷ qua, giải pháp lưu trữ các chất thải dưới lòng đất sâu đã được triển khai, tuy nhiên vẫn không có nơi để chứa chất thải hạt nhân quốc tế vĩnh viễn.

Hiện nay, Australia là một trong những nơi lưu trữ các chất thải hạt nhân hàng đầu trên thế giới do có sa mạc rộng lớn và ít bị thảm họa thiên nhiên.

Năm nay, Chính phủ Australia kêu gọi các chủ đất tự nguyện cung cấp nơi để lưu trữ các chất thải hạt nhân sau khi các kế hoạch nhằm lựa chọn vùng lãnh thổ phía Bắc bị thất bại.

Nhưng tiến sĩ Ali cho rằng việc lưu trữ nên là một giải pháp thứ 2, thay vào đó nên phát triển các cơ sở tái chế, “lò phản ứng tái sinh” để có thể tái xử lý các chất thải và tái sử dụng chúng như là năng lượng. Nhưng nghiên cứu này không được ưu tiên. "Nếu không, giải pháp duy nhất là lưu trữ," ông nói.