Kết luận thanh tra nêu rõ: Từ năm 2013-2019, Ban Quản lý rừng phòng hộ Chư Mố làm mất hơn 1.470 ha rừng tại 25 tiểu khu, chi sai nguyên tắc tài chính hơn 182 triệu đồng. UBND tỉnh Gia Lai đã yêu cầu Thanh tra chuyển hồ sơ vụ việc sang Cơ quan điều tra Công an tỉnh để xử lý theo quy định của pháp luật.
Theo đó, qua so sánh, đối chiếu với bản đồ, Thanh tra tỉnh Gia Lai đã phát hiện có hơn 1.470 ha diện tích rừng tại Ban Quản lý rừng phòng hộ Chư Mố bị người dân chặt chặt phá, lấn chiếm làm nương rẫy kéo dài nhiều năm (từ năm 2013-2019); trong đó rừng tự nhiên là hơn 1.442 ha, rừng trồng là 27,55 ha.
Đối với 1.442 ha rừng tự nhiên bị chặt phá, lấn chiếm, từ năm 2013 đến nay, Ban Quản lý rừng phòng hộ Chư Mố đã lập 671 biên bản vi phạm với diện tích trên 102 ha; trong đó có 512 biên bản xác định được đối tượng lấn chiếm với diện tích hơn 59 ha, 159 biên bản với diện tích gần 43 ha không xác định được đối tượng chặt phá, lấn chiếm.
Đối với 27,55 ha rừng trồng (tại hai tiểu khu 1181 và 1192) bị người dân lấn chiếm làm nương rẫy vì lý do: Ban Quản lý rừng phòng hộ Chư Mố trồng cây điều từ năm 2005 bị chết, không đủ tiêu chí thành rừng, nên giai đoạn 2011-2015 Ban Quản lý rừng phòng hộ Chư Mố đã rà soát đưa ra ngoài quy hoạch.
Biện minh cho việc để mất rừng, Ban Quản lý rừng phòng hộ Chư Mố giải trình với UBND tỉnh về việc người dân chặt phá, lấn chiếm diện tích gần 1.470 ha rừng là do lâm phần quản lý của đơn vị rộng, trải dài qua các xã Chư Mố, Ia Kdăm (huyện Ia Pa) và xã Nam Yang (huyện Kông Chro). Trong lâm phần, đường mòn qua lại nhiều, đặc biệt là tuyến đường khai thác chì, kẽm của Tập đoàn Đức Long Gia Lai, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân ra vào rừng dễ dàng.
Lực lượng bảo vệ rừng mỏng, trong khi người dân lén lút lấn chiếm rừng bằng nhiều hình thức tinh vi, canh giờ nghỉ trưa, buổi tối khi chặt phá đều có người canh đường, sử dụng điện thoại để báo tin nhanh. Do vậy, khi lực lượng bảo vệ rừng tuần tra phát hiện, lập biên bản ngăn chặn thì không xác định được đương sự, gặp khó khăn trong công tác quản lý bảo vệ rừng.
Về công tác quản lý, sử dụng các nguồn kinh phí, Thanh tra tỉnh Gia Lai còn phát hiện Ban Quản lý rừng phòng hộ Chư Mố sai phạm trên 182 triệu đồng. Cụ thể: Thanh toán tiền phụ cấp thu hút không đúng quy định hơn 34 triệu đồng; thanh toán tiền hội nghị, tuyên truyền, xăng xe đi công tác không đúng quy định với số tiền gần 10 triệu đồng; thanh toán chênh lệch tiền dịch vụ môi trường rừng chênh lệch gần 54 triệu đồng; thanh toán tiền quản lý, bảo vệ rừng sai nguyên tắc gần 85 triệu đồng.
Kết luận Thanh tra cũng nêu rõ, để xảy ra những sai phạm này tại Ban Quản lý rừng phòng hộ Chư Mố, trách nhiệm sai phạm tài chính chính thuộc về Trưởng ban và Kế toán Ban Quản lý rừng phòng hộ Chư Mố. Các Sở Tài chính, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có trách nhiệm trong việc phê duyệt dự toán, quyết toán hàng năm của Ban Quản lý rừng phòng hộ Chư Mố nhưng không phát hiện sai sót để chấn chỉnh. Trách nhiệm mất rừng, ngoài Ban Quản lý rừng phòng hộ Chư Mố còn có trách nhiệm của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; cấp ủy, chính quyền hai huyện Ia Pa và Kông Chro.
UBND tỉnh yêu cầu Thanh tra thu hồi hơn 182 triệu đồng tiền sai phạm của Ban Quản lý rừng phòng hộ Chư Mố để nộp vào ngân sách nhà nước. UBND tỉnh Gia Lai cũng yêu cầu Ban Quản lý rừng phòng hộ Chư Mố tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm các tập thể, cá nhân có liên quan đến sai phạm nêu trong Kết luận Thanh tra; đồng thời tổ chức xây dựng phương án trồng lại rừng trên diện tích bị chặt phá.
Trước đó, ngày 12/9/2019, UBND tỉnh Gia Lai phát hiện Ban Quản lý rừng phòng hộ Ia Puch để mất 1.228 ha rừng tại 20 tiểu khu. Tiếp đó, ngày 16/9, tỉnh Gia Lai phát hiện Ban Quản lý rừng phòng hộ Ia Meur để mất 500 ha rừng. UBND tỉnh Gia Lai cũng đã yêu cầu chuyển vụ mất 1.228 ha rừng tại Ban Quản lý rừng phòng hộ Ia Puch sang Cơ quan điều tra Công an tỉnh để điều tra, làm rõ và xử lý theo quy định của pháp luật.